Tuesday, December 28, 2010

ՄԻ ՔԻՉ ԱՒԵԼ...

Եթէ գնում էք միս գնելու եւ մսավաճառին ասում էք՝ այսքան միս տուր եւ մսավաճառը միսը քաշում է ու հարցնում՝ "Մի քիչ աւել է, թողնե՞մ մնայ", դուք ի՞նչ էք պատասխանում։

Անձամբ ինձ այս իրավիճակը շատ է պատահել։
Ամէն անգամ էլ պատասխանել եմ՝ "Թող մնայ"։

Ենթադրում եմ, որ շատերի մօտ էլ այդպէս է, էական տարբերութիւն չկայ երկու կիլոյի եւ երկու կիլօ յիսուն գրամի միջեւ։

Բայց երբ մօտենում էք գանձարկղին եւ պարզւում է, որ օրինակ վեց հազար դրամի փոխարէն պիտի վճարէք ութ հազար երկու հարիւր յիսուն դրամ, ամէն ինչ խառնւում է իրար։ Պարզւում է, որ "մի քիչ աւելին" եղել է ոչ թէ յիսուն գրամ, այլ եօթ հարիւր յիսուն գրամ։ Կարծում եմ համաձայն էք, որ եօթ հարիւր յիսուն գրամը "մի քիչ աւել" չէ։

Ի՞նչ պիտի անել այս պարագայում։
  • Վճարել, միսը տուն բերել ու ուտել։
  • Բողոքել ու միսը վերադարձնել (բայց չէ որ դուք էք համաձայնել՝ "թող մնայ")։
  • Սովորել, որ այդուհետ պիտի պնդել ձեր ասած կշիռի վրայ՝ "երկու կիլօ եւ ոչ մի գրամ աւելի"։
  • Եզրակացնել, որ մսավաճառը ճարպիկ է եւ իր ապրանքն է վաճառում (լաւ պարագայում) կամ ձեզ քցել է (վատ դէպքում) եւ այդուհետ այդտեղից գնումներ չանել։

Ինչեւէ, սրանցից որն էլ որ որոշելու լինենք անել, մի բան յստակ է, գնումներ կատարելիս անընդհատ պիտի ուշադիր լինել, իսկ այդքան ուշադիր լինել ցանկացած քայլափոխի՝ հաւանաբար հնարաւոր չէ։

Լաւ մնացէք։

Saturday, December 25, 2010

ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՅ ԳՆՈՒՄՆԵՐ

Դու՞ք էլ էք Նոր Տարուայ օրերին սկսում հարկի ու անհարկի գնումներ կատարել։

Բաներ, որ պէտք ունէք ու անհրաժեշտ են եւ բաներ, որ պէտք չունէք ու անհրաժեշտ չեն, բայց ընկնելով ջրի մէջ, գնում էք ալիքների հետ։

Ամէն տարի էլ տօնական օրերից յետոյ մտածում՝ յետո՞յ, ինչու՞ այսքան գնեցի եւ ինչու՞ այս բանը գնեցի եւ այլն։ Եւ որոշում յաջորդ տարի չընկնել այդ խաղի մէջ, բայց գալիս է յաջորդ Նոր Տարին ու կրկնւում է նոյնը։

Կարծում եմ շատ շատերի մօտ այդպէս է, սակայն պիտի խոստովանել, որ գնումների գործընթացն ինքնին հաճելի է, մանաւանդ տօնական սեղանները, որ գունագեղ են, ակնահաճոյ ու համեղ։

Ես որոշել եմ անտեղի գնումներ չանելը թողնել յաջորդ տարուան։ Դուք ի՞նչ։

Լաւ մնացէք։

Saturday, December 18, 2010

ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆԻ ԴՐԱԿԱՆԸ

Մի ինչ որ խնդրի բերումով գործս հասաւ Երեւանի Քաղաքապետարան։ Դիմում պիտի գրէի։ Գրեցի։ Պաշտօնապէս ստացական տուեցին, որ տաս օրից գնամ ստանալու պատասխանը։

Ում հետ խօսում էի, ասում էր ինչ տաս օր, ամիսներ կը տեւի։ Նոյնիսկ գործից լաւատեղեակ ու բազմափորձ մարդիկ ասում էին մէկ-երկու ամիս պիտի սպասես։ Ես էլ համակերպուել էի։

Անցաւ հինգ օր։ Տեղի ունեցաւ քաղաքապետի հետ կապուած յայտնի միջադէպն ու քաղաքապետին հանեցին աշխատանքից։ Ընկայ մտածումների մէջ։ Ինքս ինձ հարցնում էի՝ տեսնէս ինչքան կը տեւի։ Մտածում էի այն ժամանակ, որ քաղաքապետ կար, խօսում էին մի քանի ամսուայ մասին, հիմա քաղաքապետ էլ չկայ։ Խորհրդակցեցի փորձառուների հետ։ Ասացին մինչեւ նոր քաղաքապետ ընտրուի ու նա էլ գայ ու ծանօթանայ գործերի հետ ու պատասխան տայ, երկու-երեք ամիս նկատի ունեցիր։

Սպասելուց բացի այլ ելք չէր էլ մնում։

Դիմումս յանձնելուց ինը օր յետոյ բջջայինս զանգեց։ Անծանօթ թիւ էր։ Մի աղջիկ էր Քաղաքապետարանից, որ տեղեկացնում էր, որ դիմումի պատասխանը, որն ի դէպ դրական է, պատրաստ է եւ կարող եմ գնալ գրաւոր պատասխանը ստանալ։

Անմիջապէս գնացի։ Եւ ինչ տեսնեմ, դրական պատասխանը քաղաքապետի պաշտօնակատարի ստորագրութեամբ յանձնեցին ինձ։

Փաստօրէն տաս օրուայ փոխարէն ինը օր եւ այն էլ քաղաքապետի փոփոխութեան հետ կապուած այդպիսի ժամանակահատուածում։

Մտածեցի սա անպայման պիտի արձանագրեմ, որպէսզի ասեմ, որ այդպիսի դրական բաներ էլ կան մեր երկրում։

Յամենայնդէպս այն կապ ունի քաղաքապետի փոփոխութեան հետ թէ ոչ, չգիտեմ, բայց այն, որ ես կարճ ժամանակահատուածում ստացայ պատասխան, արդէն փաստ է։

Յոյսով եմ, որ Քաղաքապետարանը միշտ այդպէս աշխատի։

Լաւ մնացէք։

Thursday, December 9, 2010

COPY - PASTE

Երեւանի քաղաքապետ Գագիկ Բեգլարեանի հրաժարականը անակնկալ էր շատերի համար։

Էլ աւելի անակնկալ էր երեկ գիշեր "Հայլուրի" եւ դրանից յետոյ "Տեսանկիւն" հաղորդման մեկնաբանութիւնը դէպքի կապակցութեամբ, որտեղ էլ ինչեր ասես, որ չասացին Գագիկ Բեգլարեանի հասցէին եւ նմանատիպ երեւոյթների մասին։

Իմ կարծիքով պէտք չէ աւելորդ վերլուծութիւնների գիրկն ընկնել։ Պարզապէս պէտք է յիշել, որ ոչ շատ հեռու անցեալում էր, որ Ռուսաստանի Նախագահ Մեդուեդեւը պաշտօնանկ արեց Մոսկուայի քաղաքապետ Իւրի Լուժկովին։ Եզրակացութիւն՝ Copy - Paste ։ Ինչ կատարւում է Ռուսաստանում, շատ չանցած նոյնը կատարւում է Հայաստանում։ Այս օրինաչափութիւնից շեղում կարելի է համարել Պուտինի օրինակով Քոչարեանի վարչապետ չնշանակուելը, որը ըստ իս ուղղակի կապ ունի "Մարտի 1"-ի դէպքերի հետ։ Մնացածը Copy - Paste, իսկ պատճառներ ու պատրուակներ միշտ էլ կը գտնուեն։

Պինդ մնացէք։

Tuesday, December 7, 2010

ԲԱՐԵԽԻՂՃ ՄԱՐԴԸ

Երբ ասում եմ, որ աշխարհի ամենալաւ մթերային մեծ խանութը (Super Market) մեր տան մօտի մթերային խանութն է՝ ընկերներս ծիծաղում են։ Ահաւասիկ եւս մէկ ապացոյց։

Մի քանի օր առաջ կինս մտել է այդ խանութը արտարժոյթը հայկական դրամով փոխանակելու նպատակով։

Փոխանակել է, դուրս է եկել խանութից եւ գնացել գնումներ կատարելու ու մէկ-մէկ ու կէս ժամ անց անդրադարձել է, որ փոխանակման կէտը իրեն զգալի չափով քիչ գումար է տուել։

Անհանգիստ զանգեց ինձ։ Ասացի, կայ մէկ ճանապարհ։ Գնալ եւ մարդուն ասել եղելութիւնը։ Ընդունեց՝ շատ բարի, չընդունեց՝ խմել մի գաւաթ դառը սուրճ շատ քաղցր թխուածքի հետ։

Գնաց ու շատ չանցած զանգեց ինձ։ Ձայնի ուրախութիւնից հասկացայ, որ ամեն ինչ բարեյաջող է ընաթցել։ Պարզուեց, որ կինս դրամի փոխանակման կէտի պատասխանատուին բացատրել է խնդիրը։ Մարդը հաշուել է իր մօտ առկայ գումարները եւ հաստատել է կնոջս ասածները եւ մնացած դրամը վերադարձրել է։

Սա կոչւում է բարեխղճութիւն։

Յետոյ էլ ասում են այս երկրում ամէն ինչ վերջացած է։ Ահաւասիկ հակառակ ապացոյցը։

Դաստիարակչական կէտ։ Դրամը (մանաւանդ ԱՄՆ դոլարն ու Եւրոն), եթէ նոյնիսկ գտնում էք, հաշուէք։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, November 24, 2010

"ՀԱՅՈՑ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ"

Այսօր աւարտեցի Հրանդ Փաստրմաճեանի "Հայոց պատմութիւն" աշխատասիրութիւնը։

Փաստրմաճեանը Արմէն Գարոյի տղան է։ Եղել է Ժընեւի համալսարանի դասախօս։

Գիրքը ֆրանսերէնից թարգմանել է Մուշեղ Իշխանը։ Ծաւալը 538 էջ է։ Այն ընդգրկում է Հայոց պատմութեան բոլոր շրջանները՝ սկզբից մինչեւ 1920 թուական՝ Լոզանի դաշնագիրը։

Իմ կարծիքով գրքի առանձնայատկութիւններից մէկն այն է, որ հեղինակը որոշ հարցեր կամ իր կողմից կատարուած որոշ գնահատականներ մի քանի անգամ կրկնում է, կարծես մտավախութիւն ունենալով, որ ընթերցողը չանդրադառնայ ու ուշադիր չլինի այդ հարցերի նկատմամբ եւ դրանով ցանկանում է, որ ընթերցողի մտքում անպայման տեղ գտնեն այդ գնահատականները։

Հեղինակի մօտեցումները հետաքրքիր էին։

Խորհուրդ կը տամ կարդալ։

Ի դէպ գիրքը տարիներ առաջ թարգմանուել է նաեւ պարսկերէն։

Լաւ մնացէք։

Sunday, November 21, 2010

NO COMMENT

"Այս միջոցին պարթեւներու Հրահատ թագաւորը կը յարձակէր Հայաստանի վրայ։ Ի լրումն դժբախտութեան, Տիգրան Բ.-ի հարազատ որդին, կրտսերն Տիգրան դաւաճանական ամօթալի արարք մը գործեց։ Ան զօրամասով մը անցաւ պարթեւներուն կողմը... Կրտսերն Տիգրանի զօրամասին օժանդակութեամբ պարթեւները պաշարեցին հայոց Արտաշատ մայրաքաղաքը"։


"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 76

Friday, November 19, 2010

KNIGHT AND DAY

Նրանց, ովքեր հետաքրքրուած են կատակերգութեամբ համեմուած արկածախնդրական ֆիլմերով, խորհուրդ կը տամ դիտել Knight & Day-ը։


Արտադրուել է 2010 թուականին։

Բեմադրիչն է James Mangold-ը։

Տեւողութիւնը 109 րոպէ է։

Գլխաւոր դերակատարներն են Կամերոն Դիազը եւ Թոմ Քրուզը։

Այս ֆիլմն ինձ յիշեցրեց Mr. & Mrs. Smith-ը։ Նոյնիսկ երաժշտութիւնը տեղ տեղ դա է յիշեցնում։
Չիփս ու գարեջուր չմոռանաք։

Լաւ մնացէք։

Saturday, November 13, 2010

ՀԷՆՑ ՆՈՅՆ ԶԳԱՑՈՒՄԸ

Եթէ դուրս գաք ձեր աշխատանքի վայրից ու մօտենաք փողոցում կայանած ձեր մեքենային եւ տեսնէք, որ մեքենայի առջեւը ներս է մտել (այսինքն խփել են ձեր մեքենային), ի՞նչ զգացում կունենաք։

Երեկ ես հէնց այդ նոյն զգացումն ունէի։

Լաւ մնացէք։

Monday, November 1, 2010

ԴԱՍ

"Երբ [Պոմպէոս] իր իշխանութեան տակ ունեցաւ Տիգրանը, զոր կրնար իր յաղթանակի կառքին կապել, նախընտրեց զայն դաշնակից դարձնել, ըսել է թէ մէկ օրուան փառքէն նախամեծար կը համարէր բոլոր դարերուն փառքը"։

"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 80

Thursday, October 28, 2010

ՇԱԽՄԱՏ

Շախմատի մրցոյթ, Հ.Յ.Դ. "Արամ Մանուկեան" Երիտասարդական կենտրոն, 23.Հոկտեմբեր.2010 թ.

Saturday, October 23, 2010

ՆԱԽԱՐԱՐՆ ՈՒ ԵՍ

Հինգշաբթի առաւօտեան փողոցում քայլում էի։ Բջջային հեռախօսս զանգեց։ Մի աղջիկ, շատ քաղաքավարի բարեւեց եւ հարցրեց, որ Մկրտչեան Սարգսի հետ է խօսում։ Պատասխանեցի այո։ Ասաց, որ Սփիւռքի նախարարութիւնից են զանգում եւ նախարարը ցանկութիւն է յայտնել ձեզ հանդիպել։ "Ինչու՞", հարցրի։ "Ձեր յօդուածի կապակցութեամբ", եղաւ պատասխանը։ Պայմանաւորուեցինք։

Ճաշից յետոյ ժամը հինգին գնացի նախարարութիւն։ Նախ ինձ դիմաւորեց նախարարի մամլոյ քարտուղարը, այսինքն այն աղջիկը, որն առաւօտ զանգել էր ինձ։ Մի քանի րոպէ զրոյցից յետոյ, նա ինձ առաջնորդեց փախնախարարի գրասենեակ, որի հետ եւս մի քանի րոպէ զրոյց ունեցանք եւ ի վերջոյ ինձ առաջնորդեցին նախարարի գրասենեակ։

Քննարկման նիւթը հիմնականում, բնականաբար, յօդուածումս արծարծուած խնդիրներն էին, սակայն խօսեցինք նաեւ այլ հարցերի մասին։

Նախարարը մանրամասնօրէն ներկայացրեց նախարարութեան երկու տարուայ գործունէութիւնը։ Ասաց, որ ինձնից նեղացած չէ, որովհետեւ անձնական վիրաւորանքի չեմ հասել։ Ասաց, որ բազմաթիւ դժուարութիւնների առջեւ են կանգնած, աշխատանքը շատ է, սպասելիքներն էլ նոյնպէս, իսկ հնարաւորութիւնները քիչ։

Ի պատասխան ասացի, որ գնահատում եմ նախարարի այս քայլը։ Շաբաթական բազմաթիւ յօդուածներ են գրւում։ Եթէ նախարարը ուզենայ բոլոր յօդուածագրերին հրաւիրել հանդիպման, էլ աշխատանքի ժամ չի մնայ։ Հետեւաբար կատարածը համարում եմ դրական։ Ներկայացրի ինձ։ Ներկայացրի Հայաստանում հաստատուած սփիւռքահայերի խնդիրների մի մասը։ Եւ նշեցի, որ պէտք չէ յօդուածում անձնական վիրաւորանք փնտռել, որովհետեւ նման բան չկայ։ Աւելին ես նկարագրով այդ տեսակը չեմ։ Կան համազգային խնդիրներ, կան Հայաստանեան իրականութիւններ ու կան մտահոգութիւններ, որոնց մասին պիտի ասել հասարակութեանը, եւ որոնք, ինչպէս գրել եմ յօդուածում, "համազգային ուժերով են լուծում պահանջում"։

Մտքերի փոխանակութիւն ունեցանք յօդուածումս տեղ գտած որոշ մտքերի վերաբերեալ։

Անկախ այն բանից, որ ով ումից ինչ տպաւորութիւն ստացաւ եւ անկախ այն բանից, որ ով ինչքանով կարողացաւ համոզել միւսին, ես դրական եմ գնահատում նախարարի այս քայլը։

Մնում է երկիրը ծաղկի ու զարգանայ, որպէսզի հայաստանահայերը մնան երկրում եւ սփիւռքահայերն էլ գան ու ... չգնան։

Պինդ մնացէք։

Monday, October 18, 2010

ԱԶԱՏ ԷՐ, ԲԱՅՑ...

"Դաշնագրին քաղաքական պայմաններն էին մանաւանդ որ ծանր արժեցին հայկական ինքնասիրութեան։ Տիգրան կը ստանար "Հռոմէական ժողովուրդի դաշնակից եւ բարեկամ" տիտղոսը, բայց Հայաստան, Հռոմի "ազդեցութեան գօտի"ին մէջ մտնելով, իրականին մէջ ոչ միայն դաշնակից կը դառնար, այլեւ աւատառու մը, որ ազատ էր ինքզինք իր ուզած ձեւով վարելու, բայց որուն արտաքին քաղաքականութիւնը այնուհետեւ պիտի ներշնչուէր հռոմէական քաղաքական ուղղութենէն եւ պահանջներէն"։

"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 78


Հետաքրքիր է։ Այս պարբերութիւնն ինձ մի բան է յիշեցնում։ Ձե՞զ էլ։

Լաւ մնացէք։

Saturday, October 16, 2010

"ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՈՒ ՇԱՀՈՅԹԸ" (4)

Նախարարն առաջարկում է, որ իւրաքանչիւր սփիւռքահայ եօթ տարին մէկ անգամ այցելի Հայաստան՝ որպէս զբօսաշրջիկ, եւ հաշուել է ու եզրակացրել, որ ոչ աւել, ոչ պակաս՝ ամէն տարի մէկ միլիոն զբօսաշրջիկ կայցելի Հայաստան, որը եկամուտի մեծ աղբիւր է Հայաստանի համար։

Այստեղ եւս երեւան են գալիս մօտեցման երկու սխալ երեսները։ Առաջին, որ սփիւռքահայը կայ-չկայ՝ եկամուտի աղբիւր է, կամ գործարարի ու Հայաստանում ներդրում անողի տեսքով, կամ էլ զբօսաշրջիկի տեսքով։ Կարճ ասած՝ սփիւռքահայը փող է։

Երկրորդ մօտեցումը երեւան է բերում նախարարի՝ երկու տարի աշխատելուց յետոյ տակաւին Սփիւռքը չճանաչելու փաստը։ Սփիւռքահայերը միայն նրանք չեն, ովքեր նախարարին հրաւիրում են շքեղ դահլիճներում ճոխ ընթրիքների։ Նախարարը հաւանաբար չի էլ պատկերացնում, որ Սփիւռքում կան բազմաթիւ հայեր, որոնք օրն ի բուն աշխատում են իրենց ընտանիքի ապրուստը ապահովելու համար, որ կան մարդիկ, որոնք ապրում են աղքատութեան մէջ, որ կան մարդիկ, ովքեր մինչեւ իրենց կողքի քաղաքը չեն կարողանում գնալ, էլ ուր մնաց՝ Հայաստան։ Սփիւռքահայութիւնը միայն հարուստ մարդկանցից բաղկացած խումբ չէ։ Ոլորտի պատասխանատուները լաւ կանեն, որ թէ Հայաստանում եւ թէ Սփիւռքում շփուեն սովորական մահկանացուների հետ, որպէսզի ճիշտ պատկերացում կազմեն իրավիճակի մասին։

Կարելի է շարունակել, սակայն բաւարարւում եմ այսքանով՝ նշելով, որ բացարձակապէս այն կարծիքի չեմ, որ Սփիւռքի նախարարութեան առջեւ դրուած խնդիրները հեշտ լուծելի են։ Ոչ։ Սակայն խորապէս այն կարծիքի եմ, որ հասարակութեանը, այս պարագային՝ սփիւռքահայութեանը պիտի ասել իրականութիւնը եւ չփորձել մոլորութեան մէջ գցել։ Համազգային խնդիրները համազգային ուժերով են լուծում պահանջում։

Ի դէպ՝ չպարզուեց, թէ ինչու է ասուլիսը հրաւիրուել Սփիւռքի նախարարութեան "կայացման" 2-ամեակի կապակցութեամբ։ Նախարարութիւնը ի՞նքն է եկել այն եզրակացութեան, որ կայացել է, թէ՞ այդ գնահատականը պիտի տան ուրիշները։ Իսկ ընթերցողներից որեւէ մէկը որեւէ հաստատութեան "կայացման" յոբելեանի մասնակցե՞լ է։

Եւ, ի վերջոյ, "ներկայացնելով 2 տարուայ ընթացքում կատարած աշխատանքները, իրականացրած ծրագրերը՝ նախարար Յակոբեանը...2011-ը կանխորոշեց դարձնել Սփիւռքի միջազգայնացման ժամանակաշրջան"։ Մէկը կը թարգմանի՞ "Սփիւռքի միջազգայնացում" բառակապակցութիւնը։

Սարգիս Մկրտչեան
2001 թուականից
ընտանեօք Հայաստանում հաստատուած սփիւռքահայ

Friday, October 15, 2010

"ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՈՒ ՇԱՀՈՅԹԸ" (3)

Միւս կողմից՝ հաւանաբար նախարարը չգիտի կամ էլ, որ աւելի ճիշտ է, չիմանալ է տալիս Հայաստանից արտագաղթող տարեկան տասնեակ հազարաւոր հայաստանահայերի մասին։ Հայաստանահայեր, որոնք ծնուել են Հայաստանում, մեծացել են Հայաստանում, ընտանիք, բարեկամներ, ծանօթներ ու կապեր ունեն Հայաստանում եւ այդուհանդերձ հեռանում են Հայաստանից։ Միայն 2010 թուականի մինչ այս պահը խօսւում է օդային ճանապարհով 61000 հեռացածների մասին։ Հարց է առաջանում՝ եթէ այդքան նպաստաւոր են պայմանները, ապա ինչու՞ են առաջին հերթին հայաստանահայերը լքում Հայաստանը։ Հայաստանից արտագաղթի վերաբերեալ խորհուրդ կը տամ կարդալ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի (UNDP) տարեկան զեկոյցը, որը հրատարակուել է թուականիս Մայիսի 11-ին։

Շահեկան կը լինի կարդալ նաեւ հետեւեալ յօդուածը http:// 7or.am/hy/news/2010-09-29/18038/ ։ Զանց առնելով յօդուածագրի՝ խնդրի քաղաքական կողմի վերլուծութիւնը, պարզապէս ուզում եմ առաջարկել նախարարին, սփիւռքահայերին Հայաստան տեղափոխելու փոխարէն, աւելի արդիւնաւէտ ու ազգանուէր գործ անել՝ հայաստանահայ տաղանդաւոր երաժիշտին ու նրա նմաններին պահել Հայաստանում։

Thursday, October 14, 2010

"ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՈՒ ՇԱՀՈՅԹԸ" (2)

Նախարարն յայտարարում է, որ սփիւռքահայերը թող աշխատանք նախաձեռնեն Հայաստանում եւ վստահ լինեն, որ Հայաստանում բոլոր պայմանները այդ առումով յարմար են։ Թող հազար սփիւռքահայ Հայաստանում գործ սկսի եւ բացի հարիւր աշխատատեղ։ Այդ պարագային հարիւր հազար հոգի աշխատանք կունենան (միտք բանին սա է, ուղղակի ասուած բառերը չգտայ)։

Սփիւռքահայի համար նախարարի եւ իշխանութեան որեւէ այլ պաշտօնեայի յայտարարութիւնից անհամեմատելիօրէն աւելի վստահելի աղբիւր է իր նման այլ սփիւռքահայերի փորձը, որոնք հաստատուել են Հայաստանում ու նրանց հետ կիսում են իրենց մտքերն ու ապրումները։

Հետեւաբար Սփիւռքի նախարարը լաւ կանի, Հայաստանում հաստատուած սփիւռքահայերի հետ ձեւական հանդիպում կազմակերպելու փոխարէն, հետաքրքրուի, թէ Հայաստանի անկախութիւնից յետոյ քանի սփիւռքահայ է հաստատուել Հայաստանում եւ այսօր նրանցից քանիսն է տակաւին ապրում Հայաստանում։ Ինչու՞ են նրանք լքում Հայաստանը։

Խորհրդատրելի է, որ Սփիւռքի նախարարը փորձի ոչ թէ բարեկամի, ծանօթի, ունեցած կապերի ու մանաւանդ կաշառքի օգնութեամբ, այլ ուղղակի յոյսը իր սեփական ուժերի վրայ դնելով, մի "բիզնես" նախաձեռնի Հայաստանում։ Արդիւնքը ուսանելի կը լինի նախարարի, որից յետոյ՝ սփիւռքահայերի համար։ Այո, կան սփիւռքահայեր, որոնք Հայաստանում աշխատանք են նախաձեռնել եւ յաջողել են։ Սակայն, խնդրեմ, մօտեցէք այդ մարդկանց ու հարցրէք իրենց տեսակէտը, տպաւորութիւնը, անցած ուղին։ Չափազանցութիւն չի լինի, եթէ ասեմ, մատահաշիւ բացառութիւններով, բոլորը պարտաւորուել են մտնել Հայաստանեան շուկայի խաղի կանոնների մէջ, որը, մեղմ ասած, զզուանք է առաջացնում եւ աղաւաղում մարդու բարոյական նկարագիրը։ Չեմ խօսում այն բազմաթիւերի, կրկնում եմ՝ բազմաթիւերի մասին, որոնք գործ են նախաձեռնել ու բառի բուն իմաստով տապալուել են եւ նրանց, ովքեր մէկ-հինգ-տաս տարի ապրել են Հայաստանում եւ ի վերջոյ լքել Հայաստանը։

Որտե՞ղ են այդ յարմար պայմանները, որոնց մասին յայտարարում է նախարարը։

Wednesday, October 13, 2010

"ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՈՒ ՇԱՀՈՅԹԸ" (1)

Վերոյիշեալ վերնագրով յօդուածս տպագրուել է Հոկտեմբերի 4-ին http://www.7or.am/ կայքէջում, որից յետոյ Հոկտեմբերի 5-ին ԱՄՆ-ում հրատարակուող "Ասպարէզում"` http://www.asbarez.com/։
Ստորեւ այն տպագրում եմ նաեւ այստեղ։

Հ.Հ. Սփիւռքի նախարարութեան հիմնադրութեան 2-ամեակի կապակցութեամբ Սեպտեմբերի 29-ին մամլոյ ասուլիս էր հրաւիրել նախարար Հրանուշ Յակոբեանը։

Հեռուստաալիքով դիտեցի մամլոյ ասուլիսի լրատւութիւնը, որից յետոյ այցելեցի նախարարութեան՝ "Հայերն այսօր" կայքէջը եւ կարդացի այդ մասին հրատարակուած լրատւութիւնը։ Ցաւօք չգտայ ամբողջ տեքստը։

Հակառակ ոմանց այն կարծիքի, որ Սփիւռքի նախարարութիւնը անհրաժեշտութիւն չէր (ու չէ), անձամբ ես այն համարում եմ անհրաժեշտութիւն եւ կատարուած քայլը՝ դրական։ Խորապէս գիտակցում եմ նաեւ, թէ ինչքան բազմապիսի, բազմաբնոյթ ու բարդ աշխատանքի առջեւ է կանգնած Սփիւռքի նախարարութիւնը։

Սպասելիքներն ու պահանջները շատ են, հնարաւորութիւնները՝ քիչ, եւ շատերն էլ ակնկալիք ունեն, որ ամէն ինչ կատարուի կարճ ժամանակամիջոցում, որն, անշուշտ, հնարաւոր չէ։

Սակայն այս ամբողջը որեւէ մէկին թոյլ չի տալիս հանրութեան գցել մոլորութեան մէջ։ Մանաւանդ՝ ոլորտի պատասխանատու նախարարին։

Ստորեւ ուզում եմ անդրադառնալ ասուլիսի ժամանակ հնչած մի քանի մտքերի։

Նախարարն յայտարարում է. "Հայ է այն մարդը, ով իրեն հայ է զգում, իսկ Հայաստանը համայն հայութեան Հայրենիքն է։ Ուստի Սփիւռքի մեր հայրենակիցները պէտք է գան Հայրենիք, գործ դնեն եւ շահոյթ ստանան (մէջբերում ելոյթից)"։ Ճիշտն ասած՝ մի քանի անգամ կարդացի այս երկու նախադասութիւնը ու չկարողացայ կապ գտնել առաջինի եւ երկրորդի միջեւ։ "Հայ է այն մարդը, ով իրեն հայ է զգում, իսկ Հայաստանը համայն հայութեան Հայրենիքն է", եւ որպէս տրամբանական եզրակացութիւն՝ "Ուստի Սփիւռքի մեր հայրենակիցները պէտք է գան Հայրենիք, գործ դնեն ու շահոյթ ստանան"։ Այսինքն՝ ով իրեն հայ է զգում, պէտք է գնայ իր հայրենիք՝ Հայաստան, եւ գործ դնի ու շահոյթ ստանայ։ Ուրի՞շ։ Իսկ ո՞վ ասաց, որ սփիւռքահայութիւնը բաղկացած է միայն գործարարներից։ Իսկ ո՞վ ասաց, որ հայրենիքը միայն գործ դնելու ու շահոյթ ստանալու համար է։ Իսկ ո՞վ ասաց, որ նա ով իրեն հայ չի զգում ու հայ չէ, եւ իր հայրենիքն էլ Հայաստանը չէ, չի կարող գալ Հայաստան ու գործ դնել ու շահոյթ ստանալ։ Եւ, ի վերջոյ, ընդհանուր առմամբ ի՞նչ կապ ունի մարդու հայրենիքը գործ դնելու ու շահոյթ ստանալու հետ։

Monday, October 4, 2010

"ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՈՒ ՇԱՀՈՅԹԸ"

www.7or.am կայքէջում կարող էք կարդալ "Հայրենիքն ու շահոյթը" վերնագրով յօդուածս, որը վերաբերում է Սփիւռքի նախարարութեան հիմնադրութեան 2-ամեակի կապակցութեամբ նախարարի հրաւիրած մամլոյ ասուլիսի ժամանակ հնչած որոշ մտքերի։

Պինդ մնացէք։

Saturday, October 2, 2010

"ՏԻԳՐԱՆ ՄԵԾ"-Ն Է՞Լ...

"Տիգրան կը պահէր բազմաթիւ յատկանիշներ որոնք զինք կը մօտեցնեն արեւելեան բռնատէրի մը. Պատմութիւնը իր փառամոլութենէն եւ վայրագութենէն բազմաթիւ գիծեր փոխանցած է մեզի։ Յանկարծական շնորհաբաշխումներու եւ շնորհազրկումներու մարդը եղաւ։ Իր ձեռքին մէջ կեդրոնացուց բոլոր իշխանութիւնները, շրջապատուեցաւ իր հրամանները գործադրելու միայն ընդունակ մարդերով, փոխանակ, բոլոր իրական մեծ կազմակերպիչներուն նման, իր գաղափարները իրագործելու ատակ մարդիկ պատրաստելու։ Նափոլէոնի վերաբերեալ Ստանտալի ըրած այն դիտողութիւնը, թէ իր անկումի պատճառներէն մէկն ալ միջակ մարդոց հանդէպ տածած սէրն էր, հաւանօրէն կը վերաբերի նաեւ Տիգրանի"։

"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 54

Wednesday, September 29, 2010

...LIKE DONKEYS

"Incredible things are hapening in the world. Right there across the river there are all kinds of magical instruments while we keep on living like donkeys".


Jose Arcadio Buendia

Tuesday, September 28, 2010

ԴԻՒԱՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ ԹԷ ՁՈՒԼՈՒՄ

[Տիգրան Մեծ] ամուսնացաւ Պոնտոսի թագաւոր Միհրդատ Զ. Եւպատորի աղջիկներէն մէկուն՝ Կղէոպատրայի հետ եւ բարեկամական յարաբերութիւններ մշակեց այս նորաստեղծ մեծ պետութեան հետ...

Մարաստանը Հայաստանին միացնող կապերը ամրացնելու համար, Տիգրան իր աղջիկներէն մէկը կնութեան տուաւ այդ երկրի թագաւորին։

"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 48-49


Կարդում եմ վերոյիշեալ նախադասութիւններն ու մտածում, որ Տիգրան Մեծի արածները շատերը համարում են դիւանագիտական քայլեր՝ մէկ կողմից դաշնակցում է Պոնտոսի հետ, միւս կողմից Մարաստանի հետ եւ այս ամբողջը բարեկամախնամիական կապեր հաստատելով...

Իսկ եթէ այլ տեսանկիւնից նայենք հարցին՝ խառն ամուսնութիւններ, յանուն իշխանութեան ու սահմանների ընդարձակման՝ հայի արիւնը օտարների արեան հետ խառնել, ձուլում...

Եզրակացութիւն։ Ցանկացած հարցի կարելի է նայել տարբեր տեսանկիւններից։

Լաւ մնացէք։

Monday, September 27, 2010

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԸՆԿԵՐԱՅԻՆ ԿԱՌՈՅՑԸ

"Այլազան ազդակներու ազդեցութեան ներքեւ ... Հայաստանի մէջ յառաջացած է աւատապետական իսկական վարչակարգ մը։ Հայաստանի թագաւորի իշխանութեան տակ ռազմական ազնուականութիւն մը գոյութիւն ունի, որ լայն իրաւունքներ կը վայելէ, հողեր ստացած է եւ կը բնակի իշխող բարձունքներու վրայ կառուցուած դղեակներու մէջ"։

"Հայոց պատմութիւն", Հրանդ Փաստրմաճեան, էջ 54-55


Տեղեկացնեմ, որ խօսքը մեր թուականաութիւնց մէկ դար առաջուայ մասին է։

Զարմանալի զուգադիպութեամբ այդ աւատապետական ընկերային կառոյցը առկայ է նաեւ այսօր եւ փոփոխութեան որեւէ նշոյլ անգամ ցոյց չի տալիս։


Լաւ մնացէք։

Friday, September 24, 2010

"ԲՈՐԽԵՍ։ ՄԻ ԿԵԱՆՔ"

Հաճելի է, երբ գրասենեակումդ նստած ես ու մի ընկեր, այն էլ հառաւոր Բոէյնոս Այրէսից, որին հանդիպել ես 2003 թուականին համահայկական բանակումի ընթացքում, այցելում է քեզ եւ կիսում իր մտքերն ու ապրումները քեզ հետ։

Յետոյ տալիս է մի կապոց։ Բացում եմ կապոցն ու տեսնում, որ մի գիրք կայ ու մի շապիկ (T.Shirt)։ Գիրքն ուղարկել է մի ընկեր՝ այն էլ հեռաւոր Բոէյնոս Այրէսից, որին հանդիպել եմ 2003 թուականին էլի համահայկական բանակումի ընթացքում ու էլ չեմ հանդիպել։
Ալեխանդրօն ինձ ուղարկել է "Բորխես։ Մի կեանք" գիրքը*։ Սա արդէն երկրորդ գիրքն է, որ Ալեխանդրօն ուղարկում է ինձ։ Մի երկու տարի առաջ էլ ուղարկել էր Մարկեսի "Հարիւր տարուայ մենութիւն" գիրքը։ Բանակումի ընթացքում Արգենտինայից եկած տղաների հետ խօսեցի Հարաւ Ամերիկեան գրականութեան եւ ֆուտբոլի մասին։ Ալեխանդրօն նկատել է իմ սէրը Հարաւ Ամերիկեան գրականութեան կապակցութեամբ։

Գրքի հեղինակը Էդուին Ուիլիամսոնն է։ Այն, ինչպէս անունից էլ պարզ է Արգենտինացի գրող, բանաստեղծ Խորխէ Լոյիս Բորխեսի կենսագրութիւնն է։ Առաջին անգամ հրատարակուել է 2004 թուականին Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներում։

Շապիկը ուղարկել է մէկ այլ ընկեր՝ Ղուկասը Կորդոբայից։ Նրանում Դաշնակցութեան զինանշանը ասեղնագործուած է։

Շնորհակալ եմ ընկերներին։
Երեւոյթը հետաքրքիր է ու հաճելի։
Երկու նուէրներն էլ իրենց մէջ իմաստ են պարունակում։
Մէկը յիշեցնում է, որ պատկանում ենք գաղափարական մէկ ընտանիքի եւ անելիք ունենք եւ միւսը պարտադրում է ... կարդալ ու մտածել։

Լաւ մնացէք։

* Borges, A life, Edwin Williamson.

Wednesday, September 22, 2010

ՓՈՇԻ

Կայքէջիս վրայ կարծես փոշի է նստել։
Փոշին պիտի մաքրեմ, բայց մաքրելու համար տրամադրութիւն է պէտք, որ յաճախ չկայ։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, September 8, 2010

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՖՈՒՏԲՈԼԸ

Երեկ ուշ գիշերուան բազկաթոռին նստած փոխում էի հեռուստաալիքները։ Տեսայ Հ1-ով սփռում են Հայաստան-Մակեդոնիա ֆուտբոլի ազգային հաւաքականների մրցախաղը։

Թէեւ, անկեղծ ասած, առանձնապէս հետաքրքրուած չեմ Հայաստանի ֆուտբոլով, բայց ուշ գիշեր էր, միւս ալիքներն էլ հետաքրքիր բան ցոյց չէին տալիս, չփոխեցի ալիքն ու սկսեցի դիտել։ Բարեբախտաբար երկրորդ խաղակէսն էր։

Ու ինչ տեսնեմ։ Դա ֆուտբոլ չէր... Ճիշտն ասած գիտէի որ մերոնք ոչ թէ վատ, այլեւ շատ վատ են խաղում, բայց որ այդքան վատ՝ չէի պատկերացնում... Կարճ ասած խեղկատակութիւն։ Երկու իրար արժանի մրցակիցներ։ Ոչ նրանք գիտէին ինչ են անում, ոչ էլ սրանք։

Իմ մօտ այն տպաւորութիւնը առաջացաւ, որ մերոնք մրցոյթի հրաւէր են ստացել, ճանապարհին իրենց հետ վերցրել են նաեւ մօրաքրոջ տղաներին ու խնամու թոռներին... Նպատակ՞ը։ Թէ Մակեդոնիան կը տեսնեն, թէ մի խաղն ինչ է էլի` կը խաղան։

Թիւրիմացութիւն չառաջանալու համար նշեմ, որ այս գրութեանս նպատակը հաւաքականին քննադատելը չէ։ Հաւաքականը խաղում է այնպէս ինչպէս երկրի մնացած բոլոր մարդիկ պատկան բնագաւառում՝ պատգամաւորները՝ Ազգային Ժողովում, Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը՝ արտաքին քաղաքականութեան ոլորտում եւ այլն։ Որակը նոյնն է։

Մի խօսքով ֆուտբոլ դիտելու փոխարէն դիտեցի կատակերգութիւն։

Լաւ մնացէք։

Monday, September 6, 2010

ՀԱՇՈՒԻՉՆԵՐ

Դուք էլ ունէ՞ք այնպիսի բարեկամներ, հարեւաններ, ընկերներ ու ծանօթներ, որոնք իրենց հացն ուտում՝ ուրիշների կեանքով են հետաքրքրւում։ Այլ խօսքով ասած, կարծես ուրիշ բան ու գործ չունեն, բացի ուրիշների արածն ու չարածը, առածն ու չառածը, կերածն ու չկերածը հաշուելուց։ Կարծես մի տեսակ հաշուիչ լինեն։ Ով ում հետ լաւ է, ում հետ վատ է, ճաշին ինչ է կերել, ինչ չի կերել, շապիկը որտեղից է առել, որտեղից չի առել, ում հետ նշանուեց, ում հետ չնշանուեց։

Եթէ ունէք այդպիսի բարեկամներ, հարեւաններ, ընկերներ ու ծանօթներ, ապա ասէք խնդրեմ ինչպէ՞ս պիտի վարուել նրանց հետ եւ ինչպէ՞ս պիտի պատասխան չտալ նրանց անտեղի, իրենց բացարձակապէս չվերաբերող եւ նրանց անդաստիարակութեան ու անքաղաքավարութեան մասին աղաղակող հարցումներին։

Օրինակ ընդունուած է մարդկանցից չհարցնել նրանց եկամուտի աղբիւրը կամ աշխատավարձը, երեխայ չունեցող զոյգից չհարցնել դրա պատճառը, կանանցից չհարցնել նրանց տարիքը, ամուսնալուծուածից չհարցնել ամուսնալուծութեան պատճառը եւ նմանատիպ հազար ու մի բան։ Բնականաբար բացառութիւն են կազմում հարազատները։ Իսկ այս հաշուիչները ճակատագրի բերմամբ չգիտես ինչու բոլորի հետ էլ հարազատ են՝ հարազատից աւելի։

Ու արի ու տես որ այս մարդիկ, եթէ այդպիսի հարցերի պատասխանները չունենան կընկնեն շոկի մէջ ու գիշերները չեն քնի։

Ու ամենահետաքրքիրն էլ այն է, որ ամենաշատը հէնց այդ տեսակ մարդիկ են ասում, որ իրենք ուրիշների կեանքով հետաքրքրուած չեն։ Այ քեզ բան... Ախր քոյրիկ ջան, ախպէր ջան, դու եթէ չիմանաս իմ կերած հաւի կուտը ֆերմատէրը ում փողող ու որ խանութից է գնել ու այդ խանութի տէրը այդ ֆերմատէրի փողով ինչ է արել, գիշերը չես քնի...

Մի խօսքով՝ լուծումն ի՞նչ է, չգիտեմ։

Լաւ մնացէք։

Friday, July 30, 2010

"ԸՆԿԵՐՎԱՐՈՒԹԻՒՆ"

"... եւ որպէս բողոք իրենց շրջակայ աշխարհում տարածուած ագահութեան եղբայրական սիրով հաւասարապէս ապրում էին աղքատութեան մէջ"։

"Ընկերվարութիւն", Էբենշտայն, էջ 272

Wednesday, July 28, 2010

ԴԱՍԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ

Անցեալ Կիրակի օրը Դիլիջանում դասախօսեցի պատանեկան միութեան բանակումի մասնակիցների համար։ Նիւթը "Հ.Յ.Դ. կազմակերպական կառոյցն" էր։

Մի երկու բան խորհելու առիթ տուեց։

Օրինակ դասախօսութեանս աւարտին եղան հարցումներ մեր բռնագրաւուած հողերի, Հայոց Ցեղասպանութեան, Արցախի մասին։

Մտածում եմ ինչու՞ որեւէ մէկը հարց չտուեց դասախօսութեան բուն նիւթի մասին։

Լաւ մնացէք։

Monday, July 26, 2010

ԳԵՐՄԱՐԴԿԱՅԻՆ

Երբեմն գերմարդկային ճիգ պիտի թափել պարզապէս չհիասթափուելու համար...

Պինդ մնացէք։

Saturday, July 17, 2010

ՀԱՅԱՍՏԱՆ

"...Կարծես թէ լեռներու ովկիանոս մը կը տեսնէ մարդ, վիթխարի փոթորիկէ խռովեան ծով մը, որուն ալիքները յանկարծօրէն քարացած են"։


Պենտեր


Գեղեցիկ համեմատութիւն է։


Լաւ մնացէք։

Wednesday, July 14, 2010

Saturday, July 10, 2010

ԱՇԽԱՐՀԻ ԱՌԱՋՆՈՒԹԻՒՆ

Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնութիւնը մօտենում է իր աւարտին։

Բրազիլիայի պարտուելուց ու աշխարհի առաջնութիւնից դուրս մնալուց յետոյ, որի պատճառով տխրեցի, այժմ կը նախընտրեմ, որ Իսպանիան յաղթի, թէեւ դա չի նշանակում, որ դոյզն իսկ չափով պակսել է համակարանքս Բրազիլիայի նկատմամբ։

Իմ կարծիքով ֆուտբոլն հէնց դրանով է գեղեցիկ, որ չես կարողանում կանխատեսել արդիւնքները, թէ չէ, պատկերացրէք ամէն անգամ Բրազիլիան գայ ու դառնայ առաջին։ Յետո՞յ։

Յետոյ խաղերը կը կորցնեն իրենց գրաւչութիւնն ու էլ տեղի չեն ունենայ աշխարհի առաջնութիւնները, որովհետեւ հէնց սկզբից պարզ է թէ ով է դառնալու առաջին։

Իսպանիան, իմ կարծիքով, գեղեցիկ ֆուտբոլ է խաղում։ Որոշներն այն նմանեցնում են Բրազիլիայի ֆուտբոլի հետ։

Ինչեւէ, վաղը գիշեր արդէն ամէն ինչ պարզ կը դառնայ։

Լաւ մնացէք ու վայելէք վերջին երկու խաղերը։

Friday, July 9, 2010

ԴՂԵՐ (4)

Ի պատասխան կայքէջս այցելուներից մէկի գրած պատգամի համառօտ տեղեկութիւններ գրեմ Դղերի պատմութեան եւ իմ տպաւորութիւնների մասին։

Նախ Դղեր գնալիս ճանապարհի եզրին տեսայ ցուցանակ, որի վրայ գրուած էր "Տեղեր"։ Պարզուեց, որ անունը Տեղեր է, որը սակայն տեղացիների բարբառում արտասանւում է Դղեր։ Ասում են, որ անուանումը կապ ունի շրջակայքում աճող դեղաբոյսերի հետ։

Այն գտնւում է Արագածոտնի մարզում։ Յիշեցնեմ, որ Արագածոտնի մարզում է գտնւում նաեւ Արագածը, Ամբերդը, Բիւրականը, քարէ տառերը եւ այլն։

Եկեղեցին գտնւում է նոյնանուն գիւղում։ Հիմնադրուել է 13-րդ դարում, աւելի ճիշտ 1213 թուականին։ Ասում են, որ այն կառուցել է իշխանական տոհմից Մամախաթուն Վաչուտեանը, որի դամբարանը գտնւում էր եկեղեցուոյ մէջ։

Եկեղեցուոյ, Վաչուտեան տոհմի եւ եկեղեցուոյ վերջին մօտ քսան-երեսուն տարուայ պատմութեան մասին բաւականին լայն բացատրութիւն տուեց եկեղեցում գտնուող մի կին, որն ասաց, որ (եթէ ճիշտ եմ յիշում) քսան հինգ տարուց աւելի է ինչ ապրում է այդ գիւղում եւ ծառայում է եկեղեցուն։

Եկեղեցուոյ մուտքից անմիջապէս ներս կը տեսնէք բազմաթիւ դամբարաններ, որոնք կամ պատկանում են Վաչուտեան տոհմի անդամներին եւ կամ եկեղեցուոյ սպասաւորներին։ Կարճ ասած, առանց այդ գերեզմանների վրայ ոտք դնելու հնարաւոր չէ առաջ գնալ։

Այդպիսի բան տեսել եմ նաեւ այլ եկեղեցիներում։ Եկեղեցուոյ այդ հատուածում սպասաւորներին թաղելու պատճառն այն է, որ նրանք՝ այդ սպասաւորները (քահանայ, եպիսկոպոս եւ այլն) ծառայում են ժողովրդին իրենց ողջ եղած ժամանակ եւ ուզում են ծառայել մահուանից յետոյ եւս։ Ուստի մարդկանց ոտքերի տակ լինելը ծառայելու եւ խոնարհութեան նշան է։

Դրսից եկեղեցուոյ գմբէթի եւ պատերի վրայ առկայ էին լիքը բոյսեր։ Մի մարդ մօտեցաւ մեզ եւ ասաց, որ ապրում է այդ գիւղում եւ եկեղեցուոյ պահպանման պատասխանատուն է։ Հետաքրքրուեցի խոտերի մասին։ Ասաց, որ պետութիւնը բիւդջէ չի յատկացնում, Էջմիածինն էլ նոյնպէս եւ իրենք այս ու այն կողմից փորձում են գումար հայթայթել եկեղեցին պահպանելու համար։ Եւ այդ խոտերի վերացման համար հակաթոյն են պատուիրել Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներից։ Ճշտի ու սխալի մասին ես չգիտեմ։

Եկեղեցուոյ շրջակայքում տեղադրուած էին շուաքարաններ եւ նստարաններ։ Լեփ լեցուն մարդ կար։ Հանրակառքերով աշակերտական խմբեր էին գալիս այցելութեան։ Եկեղեցին գտնւում է բլրի վրայ եւ գեղեցիկ տեսարան է բացւում մարդու առջեւ։

Բայց անկեղծ լինելու համար պիտի ասեմ, որ եկեղեցին իմ վրայ առանձնապէս տպաւորութիւն չթողեց։ Տեսել եմ աւելի գեղեցիկ եկեղեցիներ։

Լաւ մնացէք։

Յ.Գ. Եկեղեցուայ պատմութեան մասին յաւելեալ ու մանրամասն տեղեկութիւններ ձեռք բերելու համար դիմել հանրագիտարանին կամ համապատասխան գրականութեանը։

Tuesday, June 15, 2010

ԲՐԱԶԻԼ

Այսօր նկատեցի, որ ֆուտբոլի աշխարհի առաջնութեան մասին ոչ մի բան չեմ գրել։ Պատճառը պարզ է՝ հերթ չեն տալիս։

Կարճ ասեմ՝ աշխարհի առաջնութիւնը մի լաւ կողմ ունի ինձ համար։ Այն է՝ առնուազն խաղերի ընթացքում փորձում եմ ձերբազատուել քաղաքականութիւնից էլ, անձնական հոգսերից էլ ու վայելել սիրածս մարզաձեւերից մէկը։

Այն ժամանակուանից, որ ինձ յիշում եմ մինչեւ հիմա սիրել ու երկրպագել եմ Բրազիլի ֆուտբոլի հաւաքականին։

Մէկն ասում էր "Բրազիլի ֆուտբոլը՝ ֆուտբոլ չէ, պոէզիա է"։

Մէկ ուրիշն էլ ասում էր՝ "Ի՞նչ են անում աշխարհի առաջնութեանը մասնակցող երեսուն մէկ խմբերը։ Խաղում են, որպէսզի վերջում գաւաթը յանձնեն Բրազիլին"։

Իմ կարծիքով իրօք բրազիլացիները գեղեցիկ ֆուտբոլ են խաղում՝ անկախ արդիւնքից։

Յիշում եմ, երբ Թեհրանի "Արարատը" դաշտ էր դուրս գալիս, մենք՝ երկրպագուներս գոռում էինք՝ "Արարատ՝ տանես, տարուես, քեզ ենք սիրում"։

Նոյնը պիտի ասեմ Բրազիլի մասին։

Տեսնենք այս անգամ ինչ կանեն։

Լաւ մնացէք։

Monday, June 14, 2010

"ԱՌԱՋ ՀԱՅԱՍՏԱՆ"

Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութեան պատասխանատուներից Գալուստ Սահակեանը Սփիւռքահայերին կոչում է տականք։

Նոյն կուսակցութեան անդամներից, Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի եղբայր՝ Ալեքսանդր Սարգսեանն էլ մատ է ցոյց տալիս Հայաստանահայ ընդդիմադիրներին։
Եթէ Սփիւռքահայերին ու Հայաստանահայ ընդդիմադիրներին գումարենք իրար ու պակսեցնենք հայութեան ընդհանուր թուից ինչքա՞ն մարդ կը մնայ։

Փաստօրէն ստացւում է այնպէս, որ Հայաստանի Հանրապետութեան այսօրուայ իշխանաւորները, մեղմ ասած, թքած ունեն հայութեան մեծամասնութեան վրայ։

Չգիտեմ ինչու, բայց ակամայից յիշում եմ Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի կարգախօսը ընտրութիւնների նախօրէին՝ "Առաջ Հայաստան"։

Պինդ մնացէք։



Sunday, June 13, 2010

ԳՈՆԷ ՀԱՅ ԿԸ ՄՆԱՅ (3)

Օտարալեզու դպրոցների բացման օրինագծի ընդունումից յետոյ, որի վաւերացումը Ազգային Ժողովում շատ չի ուշանայ, մտածում եմ տղայիս ուղարկել Իրան։ Ինչու՞։ Որովհետեւ գոնէ հայ կը մնայ։

Թէ չէ այս երկրում հանրապետական ռեժիմի տիրապետութեան ժամանակաշրջանում կամ Հայ-Թրքական այդ արձանագրութիւնների վաւերացման պայմաններում պիտի թուրքանայ կամ էլ լեզուն պարտքի դիմաց գործարքի շրջանակներում պիտի ռուսանայ։ Իսկ իմ նպատակը Հայաստան գալով դրանք չէին։

Իրանի իսլամական յեղափոխութեան առաջին տարիներին, երբ երկրում իրական խառնաշփոթ էր, նոր ռեժիմը հայոց դպրոցներում արգելեց հայերէնի դասաւանդումը։ Հակազդեցութիւնը եղաւ այն, որ ազգային իշխանութիւնները կազմակերպեցին աշակերտների դասադուլն ու ծնողների նստացոյցը դպրոցների բակերում։ Մենք այդ օրերը ապրել ենք եւ դժուար է այդ օրերի ապրումներն այնպէս նկարագրել, որ մարդիկ, ովքեր չեն եղել Իրանում ամբողջութեամբ ու հարազատօրէն ըմբռնեն իրավիճակը։ Մի կողմից յեղափոխութիւն է եղել ու նոր իշխանութիւնները դեռ ամէն ինչին չեն տիրապետում, միւս կողմից հազար ու մի քաղաքական կուսակցութիւն ու հոսանք կայ, իշխանութիւնը դեռ լաւն ու վատը չի ջոկում, մէկ այլ կողմից Իրան-Իրաք պատերազմն է, մէկ այլ կողմից ձերբակալութիւններ եւ այլն եւ այլն ու այդ իրական խառնաշփոթի մէջ յանուն Մայրենիի պայքարել օտար երկրում օտար իշխանութեան դէմ։ Դասադուլ ու նստացոյց ոչ թէ մէկ կամ երկու օր, այլեւ ամիսներ շարունակ։ Եւ արդիւնքը եղաւ այն, որ իշխանութիւնները նահանջեցին ու ընդունեցին հայ համայնքի պահանջները։ Հայերէնի ու հայկական առարկաների դասաւանդումը մտաւ հայոց դպրոցների դասացուցակում։

Այժմ, երեսուն տարի անց, յանուն Մայրենիի պարտաւորուել ենք պայքարել այս անգամ հայրենիքում՝ հայկական իշխանութիւնների դէմ։ Ճակատագրի ինչ դառը հեգնանք։ Եւ հեգնանքն աւելի է խորանում, երբ պարզ է, որ այս անգամ առնուազն այս փուլում՝ նրանք յաղթելու են։

Ի՞նչ է մնում անել։ Մնում է շարունակել պայքարը մոլորուած իշխանութեան դէմ, իսկ մինչ այդ տղայիս ուղարկեմ Իրան՝ գոնէ հայ կը մնայ։

Պինդ մնացէք։

Friday, June 11, 2010

ՕՏԱՐԱԼԵԶՈՒ ԴՊՐՈՑՆԵՐԻ ԴԷՄ ՑՈՅՑ (2)

Կառավարութեան նիստերի դահլիճի դիմաց, որտեղ ներկայիս տեղի են ունենում Ազգային Ժողովի նիստերը հաւաքուած ժողովուրդը ծափահարում էր այն պատգամաւորներին, որոնք դէմ էին օրինագծին եւ սուլուցներով ընդունում այն պատգամաւորներին, որոնք կողմ էին։

Եւ հետաքրքիր էր պատգամաւորների հակազդեցութիւնը։

Իշխանական թեւից շատերը առանց ձախ ու աջ նայելու շտապում էին մտնել դահլիճ։

Ընդդիմադիրները մօտենում էին բազմութեանը եւ մի երկու խօսք փոխանակում։

Նախագահի եղբայրը կանգնեց, նայեց ժողովրդին եւ լրատուամիջոցներից մէկի ձեւակերպմամբ՝ երեք մատից բաղկացած համակցութիւն ցոյց տուեց ու գնաց։ Բնականաբար դա էլ աւելի գրգռեց բազմութեանն ու սուլուցները բազմապատկուեցին։

Ի դէպ այսօր էլ Սփիւռքահայերին տականք կոչող հանրապետական Գալուստ Սահակեանը պաշտպանեց իր գործընկերոջը։

http://7or.am/hy/news/2010-06-11/15047/

Եւ ի հարկէ պիտի հարցնել Սահակեանին ո՞վ սկսեց յարձակումը՝ ով կեղծեց ընտրութիւններն ու յանուն իշխանութեան Թուրքիայի առաջ ծնկի եկաւ ու Ադրբեջանին զիջումներ է անում ու մայրենին է վաճառքի հանել ու ... Այլ խօսքով ժողովրդի արձագանքը ինչի՞ հետեւանք է։

Մէկ այլ հանրապետական պատգամաւոր չկարողացաւ զսպել զայրոյթը, մօտեցաւ բազմութեանն ու բազմութեան միջից կանչեց մէկին ու ասաց՝ "Դաւաճանը ե՞ս եմ"։ "Այո, դու ես, դուք էք", եղաւ բազմութեան արձագանքը։ Պատգամաւորը գնաց կոճակ սեղմելու։

Մի երկու ժամ յետոյ վերադարձաւ Նախագահի եղբայրը, նայեց ժողովրդին, մի քիչ աջ քայլեց, մի քիչ ձախ քայլեց ու չկարողանալով զսպել զայրոյթը աչքերը սեւեռեց ժողովրդի վրայ այնպէս, որ իբր մէկ-մէկ ձեր դէմքերը մտքումս պահելու եմ, դուք սրա համար պիտի պատասխան տաք։

Հետաքրքիր էր նաեւ հաւաքուած մարդկանց տեսակը։ Ընդդիմադիր տարբեր հասարակական ու քաղաքական կազմակերպութիւնների անդամներ, եւ անշուշտ որեւէ քաղաքական հոսանքի չպատկանող մարդիկ, որը նշնակում է ազգին սպառնացող վտանգի ժամանակ, համազգային հարցերի ժամանակ մարդիկ, դէն դնելով քաղաքական կողմնորոշումները, ի վիճակի են համախմբուելու։

Պինդ մնացէք։

Thursday, June 10, 2010

ՕՏԱՐԱԼԵԶՈՒ ԴՊՐՈՑՆԵՐՆ ՈՒ ՀԱՆՐԱՊԵՏԱԿԱՆԸ (1)

Այս առաւօտ կառավարութեան նիստերի դահլիճի դիմաց, որտեղ ներկայիս գումարւում են Ազգային Ժողովի նիստերը օտարալեզու դպրոցների բացման դէմ ցոյց կար։

Ես էլ մասնակցում էի։

Ինձ մօտեցաւ Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութեան ծանօթ պատգամաւորներից մէկը եւ քմծիծաղով ասաց՝ "Սրանցո՞վ էք ուզում իշխանափոխութիւն անել"։

Նկատի ունէր մայթի վրայ հաւաքուած բազմութիւնը, որն ինչ խօսք տասնեակ հազարաւորներ չէին։

Պատասխանեցի՝ "Ոչ, սա շատ է, իշխանափոխութեան համար հինգ հոգին էլ բաւական է, պարզապէս որոշում պիտի լինի"։

Պատգամաւորը ժողովրդի սուլուցների ներքոյ մտաւ նիստերի դահլիճ։

Մտածում եմ` պատգամաւորը նոր բան չի ասում։ Նա արտայատում է 1998 թուականից այս կողմ ժողովրդին կողոպտած, յուսահատութեան գիրկը նետած, բազմահազար մարդկանց արտագաղթի պատճառ դարձած ու երկիրը գաղութի վերածած իշխող՝ Հանրապետական կուսակցութեան մէջ տիրող մտայնութիւնը։ Այն է` իրենք ինչ կուզեն կանեն, ինչպէս արել են անցնող 12 տարիների ընթացքում։ Նրանք մէկին հաշուետու չեն ու ծիծաղում են ոչ թէ այս մի քանի հարիւր կամ հազար հոգու վրայ, այլեւ ընդհանրապէս ժողովրդի։

Պատգամաւորն ընդամէնն ինձ յիշեցնում էր, թէ ինչ վիճակ է տիրում երկրում եւ մենք որտեղ ենք ապրում։

Պինդ մնացէք։

Tuesday, June 8, 2010

ԲԱՌԱԽԱՂ

Առաւօտուայ ժամը 6:30-ին տղայիս փոքրիկ ձեռքը կպաւ գլխիս։

- Պապա, պապա։

Արթնացայ։

- Ի՞նչ է Մհեր։
- Պապա, արի բառախաղ խաղանք։
- Քնիր։
- Ինչո՞վ է վերջանում, Ր՝ րոպէ։
- Մհեր, քնել։
- Լ՝ լոլիկ...

Երեխան քնից արթնացել է ու ուզում է բառախաղ խաղալ ու գործ էլ չունի օրուայ որ ժամն է ու հետաքրքրուած էլ չէ, դու արթուն ես թէ քնած ...

Կեանքը ուղղակի այս պահերով է հաճելի։
Երջանկութիւնն էլ պարզապէս հէնց սա է՝ այլ տեղ մի փնտրէք։

Լաւ մնացէք։

Friday, June 4, 2010

ՃԱՊՈՆԱՑԻՆԵՐՆ ՈՒ ՄԵՆՔ

Մեքենայիս տակից ձայն էր գալիս։ Տարայ արհեստաւորի մօտ։ Միասին գտանք տեղը, այսինքն այն աշխատամասը, որից ձայն էր գալիս։ Մեքենայիս տակում երկաթէ մի պաշտպանիչ շերտ կայ, որի մէջ մի հաստ երկաթէ մաս կայ, որոնց արանքում ռեզին կայ։ Ռեզինը մաշել էր ու այդ երկաթէ երկու կտորները իրար քսուելով ձայն էին հանում։

Ի՞նչ անել։ Տրամաբանութիւնն ասում է, որ պիտի նոր ռեզին դնել հնի տեղ եւ ամրացնել։

Արհեստաւորն ասաց, որ մի առաջարկ ունեմ, որ գիտեմ չէք ընդունի, հետեւաբար մի այլ առաջարկ կանեմ։ Առաջին առաջարկս այն է, որ այս երկու երկաթէ կտորներն էլ հանենք՝ դէն քցենք, որովհետեւ դրանք ձեր մեքենայում կարեւոր դեր չունեն։ Իսկ քանի որ գիտեմ դուք դա չէք ընդունի, առաջարկում եմ ներսի երկաթէ կտորը հանենք՝ դէն քցենք։ Այսինքն այլեւս ռեզին չդնենք երկու երկաթների արանքում, այլեւ մէկը դէն քցենք։

Պատասխանեցի, որ ոչ առաջին առաջարկն եմ ընդունում, ոչ էլ երկրորդը։ Մենք պիտի ռեզին դնենք երկու երկաթների արանքում, այն ամրացնենք ու ամբողջութեամբ յետ դնենք տեղը։

Եւ ահա հետաքրքիր էր արհեստաւորի պատասխանը։

- Դուք կարծու՞մ էք ճապոնացիները մեզնից աւելի շատ խելք ունեն։ Ես այսինչ համալսարնն եմ աւարտել եւ այնինչ տեղում եմ աշխատել եւ լաւ հասկանում եմ։

- Ես չեմ կարծում, որ ճապոնացիները մեզնից աւելի շատ խելք ունեն, ուղղակի վստահ եմ ու համոզուած եմ, որ աւելի շատ խելք ունեն։

- Ինչու՞։
- Շատ պարզ պատճառով։ Մենք խելացի հայերս մի լուցկու փայտ չենք կարողանում արտադրել, իսկ ես եւ դուք, այսինքն էլի խելացի հայերս ոչ միայն վարում ենք անխելք ճապոնացիների արտադրած մեքենան, այլեւ այս պահին մտածում ենք ինչպէ՞ս վերացնել մեքենայում առաջացած թերթութիւնը։ Եւ քանի որ լուծում չենք գտնում, որոշում ենք հեռացնել աշխատամասը։

- Ձեր կարծիքով ո՞վ մեքենայ արտադրեց խելացի է։
- Ոչ, ով Մերսեդէս Բենց ու Նիսան ու Միցուբիշի ու այդ որակի մեքենաներ արտադրեց խելացի է։
- Բայց ես ձեզ հաւատացնում եմ, որ մեքենայում շատ աշխատամասեր կան, որոնք գործարանները անտեղի են տեղադրում։ Դրանց չլինելը ոչ մի խոչընդոտ էլ չի առաջացնում։ Ես այն ժամանակ, երբ աշխատում էի այնինչ գործարանում...
- Ես ձեզ յարգում եմ, բայց այս մեքենան ճիշտ այնպէս ինչպէս ճապոնացիները արտադրել են պիտի վերանորոգուի։ Կարո՞ղ էք։
- Գոնէ թոյլ տուէք ներսի երկաթէ դէն քցեմ։
- Ընկեր ջան, ներսի ու դրսի չունի, գործարանը ի վերջոյ մի բան մտածել է։
- Ի զուր, ինչու ինձ չէք հաւատում, սխալ են մտածել...

Շարունակե՞մ։

Այս մտածելակերպը համատարած է։ Այս արհեստաւորը մեղաւոր չէ, սա համատարած մտայնութիւն է, որին մենք բախւում ենք ամէն օր ցանկացած ոլորտում։ "Աշխարհում միայն մենք ենք ու ամերիկացիներն ու մէկ էլ ... հա աւստրիացիները", ի հարկէ նրանք մեզնից յետոյ...

Եւ լուծումը կրթադաստիարակչական ոլորտում արմատական բարեփոխումներն են։ Իսկ մինչ այդ...

Լաւ մնացէք։

Tuesday, May 18, 2010

ՉԴԱԴԱՐՈՂ ԱՐՏԱԳԱՂԹ

Ոչ թէ մի տեղ կարդացել եմ կամ մէկից լսել եմ, այլեւ անցնող մէկ-մէկ ու կէս ամսուայ ընթացքում աչքովս տեսել եմ.-

- Երզնկեան փողոցի վրայ տուն են վաճառում։ Տէրն ասաց, որ վաճառում է մեկնելու Իսպանիա։

- Էմին փողոցի վրայ տուն են վաճառում։ Տէրն ասաց, որ վաճառում է մեկնելու Հոլանտիա։

- Համբարձումեան փողոցի վրայ տուն են վաճառում։ Տէրն ասաց, որ վաճաոում է մեկնելու Ֆրանսիա։

- Թաւրիզեան փողոցի վրայ տուն են վաճառում։ Տէրն ասաց, որ վաճառում է մեկնելու ԱՄՆ։

Շարունակե՞մ (Չհաւատողներին պատրաստ եմ տանել մէկ մէկ այդ տները ցոյց տալ ու ծանօթացնել տէրերի հետ)։

Բոլոր վաճառողներն էլ տեղացիներ են։

Մտքովս հազար ու մի բան է անցնում։

Օրինակ՝

- Ինչու՞ անցնող տարիների միանիշ ու երկնիշ ու եռանիշ տնտեսական "աճը" մարդկանց չի պահում իրենց հողում։

- Մարդիկ արտագաղթում են ոչ անպայման աշխատանք ու եկամուտ չունենալուց։ Մարդիկ արտագաղթում են անարդարութիւնից ու անպաշտպանուածութիւնից։

- Աւելի լաւ չի՞ լինի Սփիւռքի նախարարութեան Հայրենադարձութեան վարչութիւնը անուանափոխել ու կոչել Հայրենամնացութեան վարչութիւն։ Այլ խօսքով փոխանակ հայերին Հայաստան բերելու, աշխատել հայերին Հայաստանում պահել։

Շարունակե՞մ։

Պինդ մնացէք։

Յ.Գ. Խորհուրդ կը տամ կարդալ Միացեալ Ազգերի Կազմակերպութեան զարգացման ծրագրի (UNDP) տարեկան զեկոյցը Հայաստանից արտագաղթի վերաբերեալ, որը հրատարակուել է մի քանի օր առաջ՝ Մայիսի 11-ին։

Sunday, May 16, 2010

ԽՈՒԶԻՍՏԱՆ

Այսօր ի վերջոյ վերջացրի ամիսներ շարունակ տեւած ուսումնասիրութիւնս Իրանի Խուզիստան նահանգի պատմութեան եւ Խուզիստանի արաբ այն կազմակերպութիւնների ծրագրերի մասին, որոնք նպատակադրել են անջատուել Իրանից եւ հիմնել անկախ պետութիւն կամ ձգտում են Իրանում առաջացնել դաշնային համակարգ։

Ուրախ եմ, որ ուսումնասիրութեանս հիմնական ատաղձը պատրաստ է, բայց դեռ շատ գործ կայ անելու։

Այժմ կարելի է հարիւր գրամ վիսկի խմել ու անցնել Բելուջիստանին։

Լաւ մնացէք։

Saturday, May 15, 2010

ՀԱՐԲԱԾ ՎԻՃԱԿ

Երեկ գիշեր հարբել էի։

Ինչի՞ց եւ ինչու՞։ Ասեմ։

Սրանից մէկ տարի առաջ մի գիրք էի գնել, որը չէի կարդացել։

Երեկ գիշեր հերթը հասաւ դրան։ Վերցրի ու ինչ տեսնեմ՝ հիասքանչ ուսումնասիրութիւն։ Ամբողջ երկու ժամ այդ գրքի հետ "խաղացի"։ Եւ հարբեցի։ Ինչքան տեղեկութիւն եւ ինչ խորքային ուսումնասիրութիւն ու վերլուծութիւն։ Մտածում եմ մարդը քանի տարի պիտի կարդայ, որպէսզի կարողանայ այդպիսի գիրք գրել։

Ի՞նչ էր գրքի անունը։ Ասեմ՝ "Ցեղութիւնը եւ ցեղայնութիւնը Իրանում"։

Ինչպէս ասում են՝ հեղինակին հալալ է։

Լաւ մնացէք։

Thursday, May 13, 2010

ՕՏԱՐԱԼԵԶՈՒ ԴՊՐՈՑՆԵՐ

"Հայ ժողովուրդը ամենաարագ եւ ամենադիւրին միջոցներով լուսաւորելու համար, հայ երեխայի բովանդակ ընդունակութիւնները լիուլի կերպով զարգացնելու համար, հային իր ինքնուրոյն հանճարով ու ճաշակով լուսաւորելու համար մարդկային ստեղծագործութեան մէջ, հակաւոր է, որ հայ երեխան իր կրթութիւնը, իր ամբողջ կրթութիւնը ստանայ մայրենի լեզուով, մայրենի պայմանների համեմատ, մայրենի հոտով ու համեմով։ Դա է պահանջում թէ առողջ մանկավարժութիւնը, թէ մեր ժողովուրդի գոյութիւնն ու առաջադիմութիւնը"։

Վերոյիշեալ մտքերն իմը չեն, այլեւ Սիմոն Զաւարեանինը։
Նոր էլ չեն, այլեւ գրուել են մի հարիւր տարի առաջ։

Վատ չէր լինի, որ Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան այն պաշտօնեաները, ովքեր նախաձեռնել են Հայաստանում հիմնել օտարալեզու դպրոցներ կարդային այն ու մի քիչ խորհէին։

Պինդ մնացէք։

Wednesday, May 12, 2010

ՊՈԿՈՒԱԾ ՇՂԹԱՆԵՐՈՎ ԿԱՌՈՒՍԵԼ

Անցեալ Կիրակի օրը, Մայիսի 9-ին, ճաշից յետոյ տնից դուրս եկայ տղայիս զբօսայգի տանելու համար։ Որոշեցի գնալ "Յաղթանակ" զբօսայգի։ Հասայ ու տեսայ բազմաթիւ մարդիկ, խցանում փողոցում, մեքենան պահելու համար էլ տեղ չկար։ Որոշեցի գնալ "Օղակաձեւ" զբօսայգի, որն ի դէպ շատ եմ սիրում։

"Օղակաձեւ" զբօսայգում էլ հակառակ "Յաղթանակ" զբօսայգու շատ քիչ մարդ կար։

Լաւ պահեր անցկացրինք ու վերադարձանք տուն։

Եւ ահա լուրերում լսում եմ "Յաղթանակ" զբօսայգում կառուսելի շղթաները պոկուել են։

http://7or.am/hy/news/2010-05-10/13939/


Անցնող երեք օրերի ընթացքում տարբեր տրամաչափի պետական պաշտօնեաներ չեն զլանում հարցազրոյց տալ ու յայտնել, որ մեղքը տուեալ "օբեկտի" տիրոջն է, որ ժամանակին տեխնիկական անվտանգութիւնը չի ապահովել։

Լսում եմ ու զայրանում։ Մտածում եմ ինչքա՞ն կարելի է մարդկանց, ոչ աւել, ոչ պակաս, էշի տեղ դնել։

Եթէ բոլորը մէկ մարդու պէս յայտարարեն, որ դէպք է, պատահել է, ցանկացած երկրում էլ կը պատահի եւ այլն, մարդ աւելի քիչ կը նեղանայ, քան այն, որ "օբեկտի" տէրը մեղքը գցում է համապատասխան մարմինների վրայ, նրանք էլ տիրոջ վրայ։

Այդ պաշտօնեաներից մէկն ու մէկը չի պատասխանում, որ ինչու՞ իրենք ժամանակին իրենց պարտականութիւնը չեն կատարել ու եթէ նոյնիսկ "օբեկտի" տէրը սխալ է թոյլ տուել ժամանակին առաջը չեն բռնել։ Իրենք ինչի՞ համար են աշխատավարձ ստանում։ Չէ որ նրանց աշխատավարձը գոյանում է հէնց այդ երեխաների ծնողների հարկերից։

Տէրը գործարար մարդ է ու ենթադրենք, որ ինչպէս շատ ուրիշ գործարարներ սննդի ոլորտում, շինարարութեան ոլորտում, առողջապահութեան ոլորտում եւ այլն, բարոյականութեան ու խղճի հետ էլ գործ չունի։ Փող է աշխատում։ Ու՞ր մնացին պետական համապատասխան մարմինների գործառոյթները։

Սա էլ մէկ այլ հարցազրոյց՝ http://hetq.am/am/society/karusel-2/

Կիրառուող մեթոդը, մեզ Հայաստանում ապրողներիս համար պարզ է։ Համապատասխան մարմինների ներկայացուցիչները մօտենում են իրենց ոլորտում աշխատող գործարարներին ու եթէ նոյնիսկ թերութիւն էլ չկայ մի թերութիւն գտնում են (էլ ուր մնաց, որ թերութիւն էլ լինի), յետոյ "բազառ" է գնում, յետոյ դէ երկու հայ ենք էլի, յետոյ մի պատառ հաց են միասին ուտում, յետոյ... Վերջում էլ մարդկանց երեխաները կամ կառուսելից են ընկնում, կամ սննդից են թունաւորւում կամ ոչ թէ երկրաշարժից, այլ քամուց փլուող բնակարաններում են ապրում եւ այլն։

Եզրակացութիւն։ Մենք այս երկրում կամ բախտի բերմամբ ենք ապրում կամ էլ պատահմամբ։

Պինդ մնացէք։

Sunday, May 9, 2010

ԵՐԵՔ ԲԱՆ... (3)

Ծառ ցանելու մասին։ Հաւանբար այդ արտայայտութիւնը յօրինողը ծառ ցանել ասելով նկատի է ունեցել բնութեան յարատեւումը, կանաչութիւնը, այն, որ մարդը մի լաւ ու դրական բան պիտի անի իր մահուանից առաջ, որպէսզի իր մահուանից յետոյ լաւ յուշ թողած լինի կամ իր կեանքում այս երկրագնդի ու բնութեան համար մի լաւ բան արած լինի։ Եթէ այսպէս է, որոշ չափով հասկանալի է։ Սակայն ինչու՞ այդ ամբողջն անելու համար անպայման պիտի ծառ ցանել։

Անձամբ սիրելով բնութիւնն ու կանաչութիւնը, այն կարծիքին չեմ, որ տղամարդը նա է, ով ծառ է ցանում։ Իսկ եթէ չի՞ ցանում։ Իսկ եթէ ցանում է ու այն մի երկու տարի յետոյ չորանում է։ Կամ եթէ ցանում է ու յետոյ ուրիշներն այն կտրում են։ Իսկ եթէ հազար ու մի այլ լաւ բան է անում, բայց ծառ չի ցանում։

Եւ ի վերջոյ։ Վերոյիշեալ երեք "բաները" ինչու՞ անպայման տղամարդը պիտի անի։ Ի՞սկ կնամարդը։ Առնուազն ես այդպիսի ոչ մի արտայայտութիւն չեմ լսել կնամարդկանց մասին։ Նրանք ի՞նչ պիտի անեն։ Նրանց՝ ծառ ցանելն արգելուա՞ծ է։ Թէ նրանց ծառ ցանել-չցանելը մէկ է։ Կամ եթէ մի կնամարդ իր կեանքում տուն կառուցի վա՞տ բան է արել թէ այդ պահից յետոյ տղամարդ է կոչուելու։ Էլ տղայ ունենալու մասին չեմ խօսում, որովհետեւ դա "տղամարդկային" գործ է...

Եզրակացութիւն։ Իմ կարծիքով "իսկական տղամարդը կեանքում երեք բան պիտի անի" արտայայտութիւնը անհեթեթ է ու տրամաբանութիւնից զուրկ։ Այս գրութիւններն էլ չէին լինի, եթէ հեռուստացոյցով պետական այրերը գոռոզ գոռոզ նման արտայայտութիւններ չանէին։

Հետաքրքիր է իմանալ ինչու՞ այսպիսի արտայայտութիւն չի յօրինւում՝ "իսկական տղամարդն այն է, որ կեանքում ոչ կաշառք է տալիս, ոչ էլ վերցնում է"։

Լաւ մնացէք։

Յ.Գ. Մի քանի տարի առաջ մի սեփական տան մէջ ծառ ցանեցի։ Տարիներ յետոյ հետաքրքրուեցի այդ ծառի ճակատագրի մասին։ Ասացին, չորացաւ։ Յետոյ այդ տունը վաճառեցին։ Յետոյ տան նոր տէրը տունը քանդեց... Հիմա ես ի՞նչ անեմ։ Դա ընդունելի՞ է, թէ՞ պիտի նոր ծառ ցանեմ։

Saturday, May 8, 2010

ԵՐԵՔ ԲԱՆ ... (2)

Տղայ ունենալու մասին։ Երեխայ ունենալը միա՞յն տղամարդուց է կախուած, թէ՞ նաեւ բնութիւնից։ Մեզանից իւրաքանչիւրը իր շրջապատում ինչքա՞ն մարդ գիտի, որը բնական պատճառներով չի կարողանում երեխայ ունենալ։ Խօսքը նրանց մասին չէ, ովքեր չեն ամուսնանում կամ ամուսնանում են ու չեն ուզում երեխայ ունենալ։ Խօսքը ուղղակի չբերութեան մասին է, որը կարող է լինել թէ տղամարդուց եւ թէ կնոջից։

Ի՞նչ եզրակացութեան գալ։ Որ տղամարդը, եթէ նոյնիսկ բնական պատճառներով չի կարողանում երեխայ ունենալ, տղամա՞րդ չէ։ Մարդ ուղղակի ապշում է այս տրամաբանութեան առաջ։ Սա առաջին հերթին։

Իսկ երկրորդ հերթին ի՞նչ ասել նրանց մասին, ովքեր աղջիկ են ունենում։ Չէ որ եթէ նրանք աղջիկ չունենան, այն "տղամարդկանց" տղաները տանը կը մնան։

Իսկ ի վերջոյ ինչ ասել այն տղամարդկանց մասին, ովքեր չամուսնացած կամ ամուսնացած, բայց դեռ չհասցրած երեխայ (բայց յատկապէս տղայ) ունենալ, օրինակ, գնում են մարտի դաշտ ու զոհւում հայրենիքի պաշտպանութեան ճանապարհին։ Նրանք ի՞նչ։

Լաւ մնացէք։

Friday, May 7, 2010

ԵՐԵՔ ԲԱՆ... (1)

Ասում են տղամարդը կեանքում երեք բան պիտի անի՝ տուն կառուցի, ծառ ցանի եւ տղայ ունենայ։ Ճիշտն ասած այս արտայայտութիւնը Հայաստանում լսել եմ ոչ միայն սովորական մարդկանցից, այլեւ հեռուստացոյցով պետական այրերից։

Եւ ինքս իմ մէջ մտածել եմ, որտեղի՞ց է եկել այս խօսքը, ո՞վ է հնարել, արդեօք բառացիօրէն նկատի է ունեցել այն ինչ ասել է, թէ այլ բան՝ չգիտեմ, բայց եկեք իմաստը վերցնենք ուղղակի եւ տեսնենք ճիշտ է թէ՞ սխալ։

Տուն կառուցել։ Պատկերացնենք մի երիտասարդ տղայ, որը աւարտել է դպրոցը կամ համալսարանը եւ սկսել է աշխատել մի հաստատութիւնում ամսեկան 80000 դրամ կամ 120000 դրամ կամ 300000 դրամ (կամ ինչքան կուզէք, բայց մեր հասարակութեան չափանիշներին համապատասխան) աշխատավարձով։ Այս աշխատավարձով հազիւ գոյութիւնը պահի։ Եթէ ամուսնանայ ու մի երկու երեխայ էլ ունենայ...

Կարծում եմ պարզ է։ Հարց եմ տալիս։ Այս միտքը արտայայտողը տան գներից գաղափար ունի՞։ Այս տղան իր աշխատավարձից ամսեկան ինչքա՞ն պիտի խնայողութիւն անի, որ կարողանայ տուն կառուցել։ Պարզ էլ չի, որ խօսքը ուղղակի տուն կառուցելու մասին է թէ տուն առնելու։ Որովհետեւ կառուցելը մի բան է, առնելը մի այլ բան։

Յամենայնդէպս մէկը կամ միւսը՝ էութեան մէջ բան չի փոխւում։ Եւ հարց է առաջանում՝ իսկ եթէ տղամարդը իր կեանքում չկարողանայ վերոնշածս պատճառով տուն կառուցել, արդեօք տղամարդ չէ՞։ Թէ՞ ցանկացած ընդունելի ու անընդունելի միջոցների պիտի դիմի տուն կառուցելու համար ապացուցելու իր տղամարդկութիւնը։

Լաւ մնացէք։



Thursday, May 6, 2010

ՅՕԴՈՒԱԾԱԳՐՈՒԹԵԱՆ "ՑԵԽ"

Մի ծանօթ տղայ կայ յօդուած գրելու արտադրութիւն ունի (Հայաստանցիների ասածով "ցեխ")։ Օրը երկու երեք յօդուած գրում է։

Նրա ընկերներից մէկին հարցրի, որ այս տղան ինչպէ՞ս է հասցնում այդքան գրել, բա ե՞րբ է ժամանակ անում կարդալ։

Ծիծաղեց ու ասաց` "Նա չի կարդում, գրում է: Եթէ կարդայ, չի գրի"։

Հետաքրքիր պատասխան էր։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, May 5, 2010

ԴԱՍ

Մէջս ահաւոր չափերի ցանկութիւն է առաջացել դաս սովորելու համար։

Չգիտեմ ի՞նչ անել։

Լաւ մնացէք։

Thursday, April 29, 2010

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ Ա՞Ճ

Կարծում եմ վատ չի լինի Հայաստանում տնտեսական աճի մասին խօսողները կարդան հետեւեալ լուրը։

http://www.azatutyun.am/content/article/2027204.html

Wednesday, April 28, 2010

ՏՂԱՅԻՍ ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ

Ապրիլի 24-ին ընտանիքով գնացինք Ծիծեռնակաբերդ։ Յուշահամալիրի մօտ մեզ մօտեցաւ "Արմենիա" հեռուստաընկերութեան լրագրողն ու հարցրեց, որ արդեօք կարո՞ղ է տղայիս հարց տալ։ Ասացի այո։

Հարցրեց "Գիտես այսօր ինչու՞ ես այստեղ եկել, հայրիկը քեզ բացատրե՞լ է"։ Տղաս էլ պատասխանեց` "Այո, այսօր Ապրիլի 24-ն է, եկել եմ ծաղիկ դնել զոհերի յիշատակին"։ Յետոյ մի երկու բան էլ աւելացրեց։

Տուն գնացինք։ "Արմենիայի" լուրերի բաժնում ցոյց են տալիս տղայիս հետ կատարած հարցազրոյցը։ Տղաս դիտում է եւ հարցնում՝ "Մնացածը ինչու՞ չեն ցոյց տալիս"։ Խօսքը վերոյիշեալ նախադասութիւնից յետոյ ասած մի քանի բառի մասին է։ Փաստօրէն նեղացել էր, որ ինչու են իր խօսքերը կրճատել։


Մտածում եմ ինչքան եմ լսել այն մասին, որ այսինչ կոմպոզիտորը չորս տարեկանում սիմֆոնիա էր գրում ու այնինչ գիտնականը երեք տարեկանում գիւտ էր անում եւ այլն։ Հիմա երբ տղաս մեծանա, եթէ պատահի որ մտնի քաղաքականութեան մէջ եւ ասի, որ ինքը չորս տարեկանում մասնակցել է "ՈՉ"-ի արշաւին եւ բողոքել այն ժամանակուայ իշխանաւորների որդեգրած ապազգային քաղաքականութեան դէմ եւ չորս ու կէս տարեկանում հարցազրոյց է տուել հեռուստաալիքներին, թող ոչ ոք չզարմանայ։ Փաստերը կան։
Լաւ մնացէք։

Friday, April 23, 2010

ՈՒՂԵՐՁԻ ՄԱՍԻՆ

Նախագահ Սարգսեանի ուղերձը հայկական լրատուամիջոցներում ներկայացւում է այնպէս, որ մի պահ թւում է, որ իշխանութիւնները Նախագահի ղեկավարութեամբ յետ են վերցրել Սիսն ու Մասիսը։

Մինչդեռ իրականութիւնն այլ բան է։

Իրականում ոչ մի բան էլ ըստ էութեան չի փոխուել։ Իշխանութիւնների նախաձեռնած Հայաստան-Թուրքիա այս ձեւով յարաբերութիւնների քաղաքականութիւնը շարունակւում է եւ ստորագրուած նուաստացուցիչ արձանագրութիւնները գոյատեւում են։

Նախագահը Ազգային Ժողովից յետ է վերցնում արձանագրութիւնները։ Յետո՞յ։ Իսկ եթէ Թուրքիան յառաջիկայ շաբաթուայ ընթացքում իր խորհրդարանում քննարկման դնի ու վաւերացնի արձանագրութիւնները, ի՞նչ կը պատահի։ Մեր իշխանութիւնները հէնց այնպէս որ մէկ անգամ արձանագրութիւնները ուղարկել են Ազգային Ժողով ու մէկ անգամ էլ յետ են վերցրել, հէնց այդպէս էլ դրանք կրկին կուղարկեն Ազգային Ժողով ու Ազգային Ժողովն էլ մի ակնթարթում կը վաւերացնի արձանագրութիւնները։

Ուրեմն ի՞նչն է փոխուել ըստ էութեան եւ Նախագահի ուղերձի ո՞ր բաժինն է ուրախանալու առիթ տալիս։

Ուրախալի քայլը կը լինէր այն, որ Նախագահը յետ վերցնէր Հայաստանի ստորագրութիւնները արձանագրութիւնների տակից, այդ մասին տեղեակ պահէր միջնորդ պետութիւններին, յայտարարէր, որ Հայաստանի համար այդ արձանագրութիւնները այլեւս գոյութիւն չունեն, նաեւ այն, որ Հայաստանը պատրաստ է Թուրքիայի հետ հաստատել յարաբերութիւններ, սակայն ամէն ինչ նոր տողից։ Ահա սա կը լինէր յաջողութիւն, այդ էլ այս հանգրուանի համար։

Այս հանգրուանի համար, որովհետեւ անվիճելի է, որ այն ինչ այս առումով կատարուել է ցարդ, մեծ վնաս է հասցրել Հայաստանին եւ հայութեան։ Այդ վնասների հետեւանքների սրաբագրումն ինքնին երկարատեւ ու հետեւողական աշխատանք է պահանջելու։

Իսկ կարծում եմ աւելորդ է խօսել այն մասին, որ նկատի ունենալով, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնում ձեւաւորուած չէ քաղաքական գործիչներին իրենց ասածների ու արածների համար պատասխանատւութեան կանչելու մշակոյթը, ուրեմն ոչ ոք էլ պատասխան չի տայ Թուրքիայի հետ յարաբերութիւններ հաստատելու այսպիսի խայտառակ քաղաքականութիւն իրականացնելու, այդպիսի նուաստացուցիչ արձանագրութեան տակ ստորագրութիւն դնելու, Թուրքիայից արձանագրութիւնների վաւերացումը ամէն գնով աղերսելու, հայութեան տարբեր հատուածների մէջ սեպ խրելու եւ այլնի ու այլնի համար։ Նոյնը ներքին, յատկապէս ընկերային-տնտեսական քաղաքականութեան ու դրանց հետեւանքների կապակցութեամբ։

Պինդ մնացէք։

Saturday, April 17, 2010

ԻՆՉՊԷ՞Ս ԵՍ։

- Ինչպէ՞ս ես։
- Լաւ եմ, շատ լաւ եմ։
- Բա ինչ կանես լաւ կը լինես, ես էլ քո տեղ լինէի լաւ կը լինէի։
- (Բազմաթիւ հարցական նշաններ մտքումս)...


- Ինչպէ՞ս ես։
- էհ, լաւ չեմ, գործերս էլ վատ են։
- Սա էլ նոր լացելու ձեւ է։
- (Կրկին բազմաթիւ հարցական նշաններ մտքումս)։

Ի՞նչ պատասխանել մարդկանց "ինչպէ՞ս ես" հարցին։ Դրական ենք պատասխան տալիս, մի բան են ասում, բացասական ենք պատասխան տալիս, մի այլ բան են ասում, առաջինի դէպքում չեն ուրախանում, երկրորդի դէպքում էլ չեն տխրում։

Յամենայնդէպս կարճ ասած ես այն կարծիքին եմ, որ պիտի դրական պատասխան տալ։ Եթէ նոյնիսկ մարդը վատ է ու գործերը լաւ չեն, պիտի դրական պատասխան տայ, որովհետեւ եթէ նոյնիսկ վատ էք ու ճիշտն էք ասում, մէկ է՝ դրանից որեւէ օգտուտ չկայ։ Ուրեմն եթէ դրանից որեւէ օգտուտ չկայ, ու եթէ ձեր խօսակիցը չի ցանկանում կամ ցանկութեան դէպքում էլ չի կարող ձեզ համար մի բան անել, աւելի լաւ չէ առնուազն ստեղծել դրական լիցք՝ "Լաւ եմ, շատ լաւ եմ"։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, April 14, 2010

ՄԱՏՈՒՑՈՂՆԵՐԻ ԳԱՂՏՆԻՔՆԵՐԸ

Մի յօդուած եմ գտել "Մատուցողների 30 գաղտնիքները" վերնագրով։Հետաքրքիր յօդուած է։

Նշեմ գաղտնիքներից երկուսը։

Եթէ դուք վերադարձնում էք ձեր պատուիրած ապուրը, որովհետեւ այն սառն է՝ պահանջելով այն տաքացնել, շատ է պատահում, որ խոհանոցում ձեր գդալը դնում են եռացող ջրի մէջ եւ ապուրն առանց տաքացնելու վերադարձնում ձեզ։ Դուք գդալը դնում էք ձեր բերանը եւ զգում, որ այո, ապուրը տաք է ու առաջուանը չէ... Դուք բաւարարուած էք...

Չիկագոյի ճաշարաններից մէկի մատուցողներից մէկը խոստովանել է, որ իրենց ճաշարանում պատահել է, որ հաճախորդի պատուիրած ստէյկը նախքան մատուցելը խոհանոցում ընկել է գետնին։Ստէյկը վերցրել, լուացել են ու դրել պնակի մէջ ու ... մատուցել հաճախորդին...

Լաւ մնացէք։

Wednesday, March 31, 2010

ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՈՐԱԿԻ ՄԱՍԻՆ

Իմ կարծիքով Երեւանի ճաշարաններում ու սրճարաններում սպասարկման մակարդակը անցնող մէկ-երկու տարուայ ընթացքում իջել է։Մատուցողների վերաբերումը եւ պատուիրած ուտելիքի կամ ըմպելիքի որակը առաջուայ նման չէ։Չեմ ուզում ընդհանրացնել, բայց առնուազն անձամբ ինձ համար տարբեր դէպքեր են պատահել տարբեր վայրերում, որն առիթ է տալիս այդպէս եզրակացնելու։

Վերջին դէպքը ահաւասիկ պատահեց երեկ գիշեր։

Արտերկրից հիւրեր ունէի։Որոշեցինք գնալ պիցցա ուտելու։Մտանք Երեւանի յայտնի ու մի քանի վայրերում մասնաճիւղ ունեցող պիցցերիաներից մէկը։

Ես պատուիրեցի բուսական (vegetarian) պիցցա։Քիչ անց սեղանին դրուեց մի պիցցա, որը իմ պատուիրածի հետ կապ չունէր։ Մատուցողին կանչեցի եւ հարցրի սա ինչ է։ Ասաց՝ նէապոլիտանական։Ասացի, բայց մենք այլ բան ենք ուզել։"Գնամ խոհարարի հետ խօսեմ" եւ այլն։ Ասացինք՝ անցած լինի, հէնց սա էլ կուտենք։


Պիցցաները վերջացնում ենք, սակայն դեռ չեն բերել երեխաների համար պատուիրած ուտելիքները։Կանչում եմ մատուցողին եւ հետաքրքրւում այդ մասին։ Պարզւում է մոռացել է։Գնում է խոհանոց եւ ահա տաս րոպէից սեղանին է մեր մնացած պատուէրները։

Կարծում եմ կը հաստատէք, որ բաւականին տհաճ է, երբ մի քանի հոգի միասին ճաշ են պատուիրում եւ մէկինը բերում են, մէկինը տաս րոպէ յետոյ են բերում, երրորդինը քսան րոպէ յետոյ։ Եւ առաջինը չգիտի իր ճաշը ուտել, թէ յանուն քաղաքավարութեան սպասել մինչեւ միւսներինն էլ բերեն ու եթէ սպասի, արդէն իր կերակուրն է սառում եւ այլն։Այս դէպքն ինձ համար պատահել է բազմաթիւ անգամներ տարբեր ճաշարաններում։

Մեզնից ձախ նստած են մի մարդ ու կին։Կինը ուզում է մատուցողին կանչել։ Մատուցողները մի սեղանի շուրջ նստած խօսում են։Կինը ձեռքը բարձրացրեց։Արձագանք չկայ։Ձեռքերը օդում թափ տուեց։ Անօգուտ։ Կինը ձեռքերը այնքան թափ տուեց, որ մտածեցի սա հիմա կը թռնի։ Բայց ի զուր։Մատուցողները նրան չէին կնատում։Կինը ճարահատուած բարձր ձայնով կանչեց։Ու մի մատուցող մօտեցաւ նրան։

Վերոշարադրուածը ինչի՞ն պիտի վերագրել։Եւ ի՞նչ անել՝ մատուցողի հետ կռուե՞լ։Տնօրէնի՞ն կանչել։Հրաժարուե՞լ ճաշարան ու սրճարան գնալուց։Հանդուրժել ու համակերպուե՞լ։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, March 24, 2010

ԱՆՏԱՇԱՏ

Սէրը քացով խփեց այնտեղիս,
Որտեղից ենթադրւում էր իմ շարունակելիութիւնը...

Գործ N0. 2110-08
Անտաշատ (էջ 24)
Կարէն Անտաշեան

Saturday, March 20, 2010

ՉԿԵՆՏՐՈՆԱՑՈՒՄ

Ճիշտն ասած մի քանի ժամանակ է ինչ դժուարութեամբ եմ կենտրոնանում մի բանի վրայ։

Մտքերս խառն են, չափազանց ցաք ու ցրիւ։ Բժիշկ չեմ, բայց զգում եմ տխրամածութեան (Deepression) նշաններ են։

Երեկ ուզում էի ժամն իմանալ... մի քանի վայրկեան նայելուց յետոյ ուշքի եկայ ու հասկացայ, որ ձախ ձեռքս բարձրացրել եմ ժամացոյցիս նայելու համար, բայց ժամը չեմ տեսնում, որովհետեւ ... սեղանի վրայի տետրիս եմ նայում...

Չկենտրոնանալ, նշանակում է անարդիւնաւէտութիւն ու պատահականութիւն։

Մի խօսքով կարծում եմ պիտի ուժերս հաւաքեմ։

Ուժերն հաւաքելու համար անհրաժեշտ է կենտրոնացում ու կամք։Իսկ կենտրոնացում չկայ։Ի՞նչ անել։

Պինդ մնացէք։

Wednesday, March 17, 2010

Sunday, March 14, 2010

Ի՞ՆՉ ԵՓԵԼ

Ստորեւ տպագրում եմ կերակրացանկ (ճաշացուցակ) բոլոր այն կանանց համար, ովքեր ամէն օր իրենց ամուսիններին հարցնում են՝ "Այսօր ի՞նչ պատրաստեմ"։

Թէեւ ցուցակը ես եմ պատրաստել, բայց հրաժարուելով հեղինակային իրաւունքից, խորհուրդ եմ տալիս կայքէջս այցելող բոլոր տղամարդկանց (եւ կանանց) այն տպել եւ փակցնել խոհանոցում աչքի ընկնող մի տեղ։

Սոյն կերակրացանկը պատրաստուել է պարզապէս կանանց աշխատանքը հեշտացնելու նպատակով եւ որեւէ մէկի հարցի գրաւոր պատասխանը չէ։
Դրանց մի մասը պատրաստելու համար անխուսափելիօրէն պիտի ունենալ Իրանահայ բարեկամներ։

1. Կարմիր փլաւ (բրնձով), մսով (Հայաստանեան ուզբեկական փլաւի նման մի բան)։
2. Մակառոնի։
3. Ծաղկեկաղամբով խոռեշտ, բրնձով փլաւ։
4. Լոբիով խոռեշտ, բրնձով փլաւ։
5. Ոսպով փլաւ։
6. Ղոռմէ սաբզի, բրնձով փլաւ։

7. Հաւով փլաւ (բրնձով)։
8. Մաշով (լոբի) խոռեշտ, բրնձով փլաւ։
9. Տապակած հաւ եւ գետնախնձոր (կարտոֆիլ, կառտոշկա, ֆրի)։
10. Թասքաբաբ։
11. Լազանիա։
12. Աշ է ռեշտէ։
13. Հարիսա։
14. Փառինջ։
15. Ժառգօ։
16. Ձուկ (տապակած)։
17. Ձուկ (խորոված)։
18. Թփով տոլմա։
19. Կաղամբով տոլմա։
20. Խառը տոլմա։
21. Չիլի դագ։
22. Աբգուշտ։
23. Ջիգառ։
24. Լանգետ։
25. Բիֆ ստրոգանոֆ։
26. Խորոված։
27. Չելօ քաբաբ։
28. Ֆելաֆել։
29. Չիզբերգեր։
30. Պիցցա։
31. Լահմաճուն։
32. Շաուրմա։
33. Մածնապուր։
34. Աւելուկով ապուր։
35. Ֆեսենջան։
36. Ծովախեցգետին (թէեւ հօրս մահուանից յետոյ ծովախեցգետնի երես չեմ տեսել)։

37. Քֆտով շիլա։
38. Լափփէով խոռեշտ, փլաւ։
39. Չիփս ու պանիր։
40. Տապակած սունկ, դդմիկ, գետնախնձոր, ծաղկեկաղամբ եւ այլն։
41. Քոթլետ եւ ֆրի։
42. Քառաֆսով խոռեշտ, փլաւ։
43. Բամիյէով խոռեշտ, փլաւ։
44. Հալիմ է բադեմջան (սմբուկով հարիսա)։
45. Նրբերշիկ ու երշիկ։

Քառասունհինգ կերակրատեսակ, որ նշանակում է ամէն մէկ ամիս ու կէսը մէկ անգամ է հերթ հասնելու միեւնոյն կերակրին։

Ի դէպ, հետագային կրկին "Այսօր ի՞նչ պատրաստեմ" հարցը չլսելու համար, անհրաժեշտ է տղամարդ ամուսինները վերոշարադրուածի բաղադրամասերը նախօրոք գնեն ու տանեն տուն։ Հակառակ պարագային էլի նոյն հարցը լսելու են։

Լաւ մնացէք։
Յ.Գ. Չեմ յաւակնում, որ վերոյիշեալ ցանկն ամբողջական է։ Հետեւաբար ազատ զգացէք վերոյիշեալ ցանկին աւելացնել ձեր նախասիրած կերակրատեսակները։

Saturday, March 13, 2010

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ

Ուշացումով բոլոր սիրելի, հարազատ, յարգելի, ծանօթ, բարեկամ, քիչ ծանօթ (եւ այլն) կանանց շնորհաւորում եմ Կանանց եւ գեղեցկութեան տօնի կապակցութեամբ։

Յամենայնդէպս լաւ է ուշ, քան երբէք։
Լաւ մնացէք։

Thursday, March 11, 2010

ՉԱՓ ՈՒ ՍԱՀՄԱՆԻ ՄԱՍԻՆ

Աւելի փոքր տարիքում մտածում էի, որ աշխարհում ամէն ինչ չափ ու սահման ունի։ Յիշում եմ ինչքան եմ վիճել այս տեսակէտիս մասին ու ինչքան եմ պնդել, որ այո, ամէն ինչում կայ չափ ու ու սահման։

Հետագայ տարիներին հասկացայ, որ բաներ կան, որ չափ ու սահման չունեն, ինչպէս օրինակ գիտութիւնը եւ նաեւ տգիտութիւնը։

Հիմա մտածում եմ, որ էլի բաներ կան, որ չափ ու սահման չունեն, ինչպէս օրինակ երեսառածութիւնը, ինքնահաւանութիւնն ու մեծամտութիւնը։

Եւ երբ աւելի խորն եմ մտածում, տեսնում եմ, որ վերջիններս առաջիններից մէկի՝ տգիտութեան ենթաբաժանումներն են։ Սրանք իրար հետ ուղղակի կապի մէջ են։ Ինչքան մարդը տգետ, այդքան աւելի մեծամիտ, երեսառած ու ինքնահաւան։ Իհարկէ ուրիշ ենթաբաժանումներ էլ կան։

Բայց սրանք շատ պարզ ճշմարտութիւններ են։ Ինչու՞ այսքան տեւեց, որ համոզուեմ։

Պինդ մնացէք։

Sunday, March 7, 2010

ՌՈՒՍԵՐԷՆ

2001 թուականից ապրում եմ Հայաստանում ու ոչ միայն ռուսերէն չեմ սովորել, այլեւ նոյնսիկ տառերը չգիտեմ։

Մօտաւորապէս ինը տարի եւ չեմ սովորել Հայաստանում հայերէնին համարժէք (իսկ շատերի համար հայերէնից աւելի կարեւոր) օտար լեզուի նոյնիսկ տառերը

Մտածում եմ ո՞րն է պատճառը.-

1.- օտար լեզու սովորելու ընդունակութիւն չունենալը,

2.- ռուսերէն չսիրելը,

3.- առօրեայ հոգսերն ու գործերն ու դրանցից բխող առաջնահերթութիւնները,

4.- ժամանակի սղութիւնը,

5.- ծուլութիւնը,

6.- տարիքը,

7.- անլուրջ վերաբերումը,

8.- նպատակի անորոշութիւնը ծախսուող ժամանակի ու ջղի յարաբերութեամբ,

թէ ուրիշ պատճառ։

Յամենայնդէպս երկու բան պիտի հաստատեմ։ Առաջին՝ թէեւ այս առումով մէկին հաշուետու չեմ, սակայն վատ եմ զգում, որ ինը տարիների ընթացքում ռուսերէն չեմ սովորել եւ երկրորդ՝ վերոշարադրուած պատճառներից հինգերորդը իմ կեանքում ինձ մեծ վնաս է պատճառել։

Լաւ մնացէք։

Saturday, March 6, 2010

ԱՅ ՔԵԶ ԲԱՆ...

Երեկ Հայաստանում էլ մամլոյ ակումբ ու էլ հեռուստաալիք չկար, որը ողողուած չլինէր Հայաստանի տարատեսակ ու տարբեր տրամաչափերի իշխանաւորներով, որոնք միաբերան մի բան էին վանկարկում՝ Ամերիկայի Կոնգրեսի Արտաքին յարաբերութիւնների յանձնաժողովում Հայոց Ցեղասպանութեան փաստի ճանաչումը ամբողջ հայութեան հաւաքական աշխատանքի արդիւնք է։

Ինչպէս ասում են հայաստանցիները՝ այ քեզ բան։ Ամբողջական հայութիւնից այն կիսատ պռատ բանն էլ որ մնացել էր, սրանք քանդեցին, հիմա խօսում են ամբողջ հայութեան հաւաքական աշխատանքի մասին։

Ակամայ յիշեցի "թքում են մարդու երեսին, ասում է անձրեւ է գալիս"։

Խուլ էի՞ք, չէի՞ք լսում, որ մարդիկ դէմ են քուէարկում պատճառաբանելով Թուրքիայի ու ձեր միջեւ ստորագրուած արձանագրութիւններն ու ընթացող բանակցութիւնները։

Յետոյ խօսքը ինչ հաւաքական աշխատանքի մասին է, երբ այդ հաւաքականութեան իշխանական մասը մտել է թուրքերի...

Ո՜չ, հայրենակից։ Սա հայրենիքում չծնուած ու չմեծացած Սփիւռքահայերի աշխատանքի արդիւնք է, որին ցաւօք սրտի, Հայաստանի իշխանաւորները ոչ միայն ոչ մի նպաստ չբերեցին, այլեւ աւելին՝ ջուր լցրեցին թշնամու ջրաղացը անցնող մէկ-մէկ ու կէս տարուայ իրենց արածներով։

Իսկ "ամբողջ հայութեան հաւաքական աշխատանքը" սրանից անհամեմատելիօրէն աւելի շատ արդիւնք կունենայ ու ոչ միայն Ցեղասպանութեան հարցում։ Այդ գիտակցութեան պիտի գալ։

Չեմ զարմանայ, որ այս իշխանաւորները որոշ ժամանակ անց յայտարարեն, որ Թուրքիայի ու Հայաստանի միջեւ ստորագրուած արձանագրութիւնները իրենք չեն ստորագրել, այլեւ հաւանաբար այլմոլորակայինները այս իշխանաւորների տեսքով, իսկ ստորագրութեան տեսաերիզն էլ կեղծ է, կինեմատոգրաֆիայի հնարք։ Արդէն դրան էլ ենք պատրաստ։

Պինդ մնացէք։

Friday, March 5, 2010

ԱՆՏԵՂԵԱԿ ԹՂԹԱԿԻՑԸ

BBC-ի ձայնասփիւռի հաղորդավարը հարցնում է Ուաշինգտոնի իրենց թղթակցին, որ ԱՄՆ Կոնգրեսի Արտաքին յարաբերութիւնների յանձնաժողովում Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման փաստը արդե՞օք հայկական լոբբիստական խմբակցութիւնների աշխատանքների արդիւնք է։ Եւ թղթակիցն էլ պատասխանում է՝ անշուշտ։

Իսկ ես մտածում եմ, որ թղթակիցը աշխարհից անտեղեակ է, որովհետեւ դա ոչ թէ հայկական լոբբիստական խմբակցութիւնների աշխատանքների արդիւնք է, այլեւ Հայաստանի իշխանութիւնների վարած արտաքին փայլուն քաղաքականութեան (ներքին քաղաքականութեան մասին էլ չեմ խօսում, որովհետեւ այդ մէկն ուղղակի շողշողուն է)։

Պինդ մնացէք։

Tuesday, March 2, 2010

THE BURNING PLAIN

Սէր... Դաւաճանութիւն... Ցասում... Անօգնականութիւն... Եւ Շարլիզ Տերոն...


Խօսքը "Այրուող հովիտը" տեսաերզի մասին է (կարծում եմ այսպէս պիտի թարգմանել The Burning Plain-ը)։

Արտադրուել է 2008 թուականին։

Բեմադրիչն է Գիլեռմօ Արիագան (Guillermo Arriaga)։

Խորհուրդ կը տամ դիտել։

Լաւ մնացէք։

Sunday, February 28, 2010

ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅՆԱՑՈՒՄԸ ԵՒ ...

Փետրուարի 2-ին մի խումբ երիտասարդների (որոնց մէջ նաեւ ուսանողների) համար դասախօսութիւն կարդացի "Համաշխարհայնացումը եւ ազգային ինքնութիւնը" նիւթի վերաբերեալ։

Ասացի, որ իմ կարծիքով համաշխարհայնացումը նոր երեւոյթ չէ։ Այն տարբեր ժամանակաշրջաններում տարբեր ձեւերով է դրսեւորուել։ Օրինակ տուեցի Քրիստոնէութիւնը։ Ասացի սրանից երկու հազար տարի առաջ հրապարակ իջաւ մի գաղափար, որին տարբեր երանգներով, սակայն ընդհանուր առմամբ այսօր երկու միլիարդից աւելի մարդ է հետեւում։ Սա համաշխարհայնացում չէ՞։

Այդուամենայնիւ համաշխարհայնացման մասին աւելի շատ սկսեցին խօսել 20-րդ դարի վերջին եւ 21-րդ դարի առաջին տասնամեակներում, որովհետեւ մինչ այդ եւ մանաւանդ այդ երկու տասնամեակում մեծ, արմատական ու կտրուկ փոփոխութիւններ առաջացան հաղորդակցական միջոցների մէջ՝ համացանց, բջջային հեռախօս եւ այլն։

Ասացի, որ ազգային ինքնութիւնը պահելու հարց միշտ էլ եղել է, սակայն արդի ժամանակաշրջանում, հաղորդակցական միջոցների ներկայիս զարգացման պայմաններում, այն պահպանելու հարցն աւելի հրատապ է ու լուրջ։

Յետոյ օրինակ բերեցի Թարգմանչաց տօնը։ Ասացի, որ հինգերորդ դարում մեր թարգմանիչների կատարած գործի համար, մեր եկեղեցին տօն է սահմանել։ Այսինքն արժեւորել է թարգմանիչների կատարած գործը, որը ոչ այլ ինչ էր, քան սեփական ժողովրդին ծանօթացնել օտար մտքի արգասիքը։ Միթէ՞ այն ժամանակ վախ չկար ազգային ինքնութիւնը կորցնելու կապակցութեամբ։
Բնականաբար կար, սակայն ժողովրդների միջեւ յարաբերութիւններն այսօրուայ ծաւալը չունէին եւ հաղորդակցական միջոցները, կրկնենք, այսքան զարգացած չէին, օրինակ՝ այն ժամանակ արբանեակային հեռուստահաալիքներ չկային եւ այլն։

Հիմա, օրինակ, անգլերէնը դարձել է տիրապետող։ Ամէն ոք ձգտում է անգլերէն սովորել։ Նոյնիսկ ֆրանսացիներն ու գերմանացիներն են ելքեր խորհում անգլերէնի ազդեցութեան առաջն առնելու համար։ Իսկ լեզուն իր հետ բերում է նաեւ մտածողութիւն եւ այլն։

Յետոյ խօսեցի ինքնութեան մասին ընդհանուր առմամբ։ Յետոյ անհատական եւ հաւաքական ինքնութեան մասին։ Յետոյ ինքնութեան տագնապի մասին։ Յետոյ մարդու հասարակականացման մասին (socialization) եւ այլն։

Եւ եզրակացրեցի, որ համաշխարհայնացման ընթացքն անկասելի է։ Դրա դիմաց պայքարել նշանակում է տիրապետել նրա ընձեռած հնարաւորութիւններին եւ այն օգտագործել ազգային ու անհատական ինքնութիւնը պահպանելու համար։ Այլ խօսքով ծիծաղելի է մարդկանց ասել համացանցից կամ բջջային հեռախօսից մի օգտուէք, սակայն կարելի է ու պէտք է ասել օգտուէք այդ հնարաւորութիւններից ձեր խնդիրները լուծելու ու ձեր ազգային ինքնութիւնը պահպանելու ուղղութեամբ։

Մի խօսքով խօսեցի յիսուն րոպէ։ Մօտաւորապէս նոյնքան րոպէ էլ պատասխանեցի հարցումներին։

Լա՞ւ էր, վա՞տ էր, չգիտեմ, բայց վերջում մի բաժակ դառը սուրճ տուեցին։

Լաւ մնացէք։

Saturday, February 27, 2010

Friday, February 26, 2010

ՅԵՂԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ (2)

Երեկ երիտասարդների (որոնց մէջ նաեւ ուսանողների) համար դասախօսութիւն կարդացի յեղափոխութեան մասին։

Դասախօսութիւնս բաժանել էի երեք մասի.-

Առաջին՝ յեղափոխութեան տեսութիւններ՝ Մարքս, Ջանսոն, Դէյուիս եւ ուրիշներ...

Երկրորդ՝ Հայ յեղափոխութիւն՝ Վարանդեան, Տասնապետեան, առարկայական ու ենթակայական պայմաններ...

Երրորդ՝ ի՞նչ ենք մենք ներկայիս հասկանում յեղափոխութիւն ասելով։

Թէեւ առաջին երկու բաժինները տեսական, քաղաքական, հասարակագիտական ու պատմական են, սակայն առանց դրանց մասին իմանալու ամբողջական չի լինի երրորդի մասին պատկերացումները։
Երրորդ բաժնում ասացի, որ իմ կարծիքով յեղափոխական գործն այսօր մենք պիտի տեսնենք երեք հարթութեան վրայ.-

Առաջին՝ Հայ յեղափոխութիւնը ազգային ազատագրական պայքարի տեսքով շարունակւում է, նկատի ունենալով, որ տակաւին իրականացուած չեն հողահաւաքի մեր նպատակները։

Երկրորդ՝ ներազգային ու ներ-Հայաստանեան հարթութիւնն է։ Պայքար հարստահարիչների ու անարդարութեան դէմ։ Ու նկատի ունենալով, որ ներկայիս ելնելով մի շարք հանգամանքներից՝ երկրի կիսապատերազմական վիճակն ու այլն, ճիշտ չէ ու կարող է ազգակործան լինել յեղափոխական դասական պայքարի ձեւերը, ինչպէս նշուած է մեր Ծրագրում, պայքար պիտի մղել ժողովրդավարական միջոցներով, առանց դոյզն իսկ չափով հրաժարուելու յեղափոխական պայքարի մեթոդներից կամ թոյլ տալու, որ յեղափոխական պայքարի ոգին նսեմանայ ու մեռնի։

Երրորդ՝ ներազգային ու Սփիւռքահայութեան հարթութիւնն է։ Սփիւռքում հային հայ պահելը յեղափոխական գործ է։ Ցեղասպանութիւնից մազապուրծ ճողոպրած հայերի չորրորդ սերնդի պայքարը Հայ Դատի գծով, ոչ այլ ինչ է, քան յեղափոխական գործունէութիւն։

Մի խօսքով խօսեցի քառասունհինգ րոպէ։

Լա՞ւ էր, վա՞տ էր, դեռ չգիտեմ, բայց վերջում մի բաժակ սուրճ տուեցին։

Լաւ մնացէք։

Thursday, February 25, 2010

ՅԵՂԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ (1)

Ի՞նչ է յեղափոխութիւնը։

Այսօր այս մասին դասախօսութիւն պիտի կարդամ։

Մանրամասնութիւնները վաղը։

Լաւ մնացէք։

Saturday, February 13, 2010

Tuesday, February 9, 2010

ՀԱՃԵԼԻ Է...

Հաճելի է, երբ առաւօտուայ ժամը 4:20-ին, զըրոյից մի քանի աստիճան ցած ջերմաստիճանի պայմաններում, գտնւում ես տնից դուրս ու մտածում ես րոպէ առաջ տուն հասնել ցրտից ազատուելու համար ու մէկ էլ ընկերդ քեզ ասում է՝ տարեդարձդ շնորհաւոր։

Հաճելի է, երբ գրասենեակումդ նստած աշխատում ես ու մէկ էլ դուռը բացւում է ու ընկերներդ մի շիշ գինիով ու թխուածքներով ու մոմով ներս են մտնում՝ շնորհաւորելու ծննդեանդ տարեդարձը, քեզ դրանով անակնկալի մատնելով։

Հաճելի է, երբ մտնում ես facebook ու տեսնում ես ստացել ես տարեդարձի տասնեակ շնորհաւորանքներ։

Հաճելի է, երբ տուն ես գնում ու ... ստանում ես լիքը լիքը նուէրներ տարեդարձիդ առիթով։

Կեանքն ունի եւ հաճելի եւ տհաճ պահեր... Չգժուելու համար մենք պիտի երկուսն էլ տեսնենք։

Լաւ մնացէք։

Thursday, February 4, 2010

UP

Թէեւ այս տեսաերիզը շարժապատկեր է (Animation, Cartoon) եւ հասցէատէրը հիմնականում երեխաներն են, բայց իմ կարծիքով այն աւելի շատ պէտք է չափահասներին, քան երեխաներին։

Ես դիտեցի եւ ոչ միայն հաճոյք տարայ, այլեւ սկսեցի մտածել։

Արտադրուել է 2009 թուականին։

Բեմադրիչն է Pete Docter-ը եւ Bob Peterson-ը։
Խորհուրդ կը տամ անպայման դիտել։

Լաւ մնացէք։

Friday, January 29, 2010

ՔԹԻ ՀԱՆԵԼՈՒԿԸ

Հեռուստահաղորդումներից մէկում երկու հոգի խօսում են իրար հետ.-

.- Գիտես ինչու՞ են մեծ հայերի քթերը։
.- Ոչ։
.- Որովհետեւ օդը ձրի է։

Սա էլ իմացանք։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, January 20, 2010

ԶՐՈՅՑ ԿՐՊԱԿՈՒՄ

Մտել եմ Փափազեան փողոցի վրայ գտնուող մի ուտելիքի կրպակ գնումներ կատարելու նպատակով։

Վաճառողները երկուսն են։ Երկու յաճախորդներ էլ կան։ Խօսում են իրար հետ։ Սպասում եմ իմ հերթը գայ։

.- Հայաստանում դիզելի մասնագետ չկայ, սուտ ա։
.- Ի հարկէ որ չկայ։ Իսկ ինչի՞ մասնագետ կայ։
.- Ոչ մի բանի մասնագետ էլ չկայ։

Միջամտում է միւս վաճառողը։
.- Կայ, կայ, մի բանի մասնագետ կայ, շատ լաւն էլ կայ։
.- Ինչի՞։
.- Կաշառակերութեան։
.- Հա էդ մէկին համաձայն եմ, դրանից վաբշէ շատ էլ ունենք, կարող ենք արտադրել։

Այդ պահին կարծես ինձ նկատեցին։
.- Դուք ի՞նչ էք ուզում։
.- Ինձ մի կիլօ...

Գնումներս կատարում եմ, դուրս եմ գալիս կրպակից ու մտածում եմ՝ իսկապէս Հայաստանում ոչ մի բանի մասնագետ չկա՞յ։ Ճի՞շտ են ասում այս մարդիկ։ Թէ՞ վատատես են։ Իսկ եթէ վատատես են, ի՞նչն է պատճառը այսքան դժգոհութեան ու վատատեսութեան։

Պինդ մնացէք։

Monday, January 18, 2010

ԴԱՍ ՏՈՒՈՂԻ ԾԻԾԱՂԵԼԻ ՎԻՃԱԿԸ

Սփիւռքի նախարարի այս արտայայտութիւնը հետաքրքիր է մի քանի առումով։

1.- Սփիւռքի նախարարը չի ասում, որ արձանագրութիւնների կապակցութեամբ բազմահազար Հայաստանահայերի կասկածները որտեղի՞ց են ակունք առնում։

2.- "Սփիւռքահայերը կասկածով են վերաբերւում Հայաստանի պետական մարմինների հաւաստիացումներին"։ Այն տպաւորութիւնն է թողնում, որ Հայաստանահայերը անխտիր հաւատում են Հայաստանի իշխանաւորներին։ Յետոյ ինչու՞ պիտի հաւատան։ Այն, որ օտարներին չպիտի հաւատան՝ պարզ է, իսկ այն, որ իշխանաւորները որեւէ բան չեն արել, որ հաւատք ներշնչեն՝ դա էլ պարզից պարզ է։

3.- Սփիւռքահայերը, ինչպէս մնացած բոլոր հայերը, եւ բոլոր մարդիկ այս աշխարհում ունեն մի բան, որը կոչւում է խելք։ Մարդիկ խելք ունեն, գրել կարդալ գիտեն, ի դէպ անգլերէն եւ կարողանում են արձանագրութիւնները կարդալ, ոչ մի քանի անգամ կատարուած հայերէն թարգմանութեամբ, այլեւ անգլերէն բնագրով ու վերլուծել։ Մարդիկ կարդում են ու իրենց կարդացածն են վերլուծում։ Հետեւաբար հաւաստիացումների պէտք չկայ, պէտք է ճիշտ գրել։ Իսկ եթէ մէկն ուզում է հիմք ընդունել բանաւոր հաւաստիացումները, այլ ոչ արձանագրութիւնները, դա այլ հարց է։

4.- Եւ հակառակ այն բանի, որ Սփիւռքի նախարարը փորձում է դաս տալ Սփիւռքահայերին չընկնելու թրքական լրատուամիջոցների թակարդը, ինքն է յայտնուել այդ վիճակում, ընկնելով թրքական պետական լրատուամիջոցների թակարդը ու սեպ խրելով Հայաստանի ու Սփիւռքի միջեւ։ Նախարարն իր ելոյթով ոչ թէ Հայաստանի ու Սփիւռքի միջեւ կամրջի դեր է խաղում, այլեւ ազգը յստակօրէն բաժանում է երկու մասի՝ Սփիւռքահայերի, որոնք դէմ են արձանագրութիւններին ու ընկել են թրքական լրատուամիջոցների թակարդը, եւ Հայաստանահայերի, որոնք կողմ են արձանագրութիւններին ու չեն ընկել թրքական լրատուամիջոցների թակարդը։ Նախարարին յիշեցնենք, որ Սփիւռքում էլ կան մարդիկ, որոնք կողմ են արձանագրութիւններին (տեսանիւթերը վերցնել Հ1-ից)։ Եւ Հայաստանում էլ կան բազմահազար մարդիկ, որոնք դէմ են արձանագրութիւններին (Youtube-ով տեսնել Հոկտեմբերի 9-ի ցոյցը Երեւանում)։

Պինդ մնացէք։

Friday, January 15, 2010

ԻՆՉՊԷՍ ԴԻՄԱՒՈՐԵՍ ՆՈՐ ՏԱՐԻՆ...

Իւրաքանչիւր Նոր Տարուն բազմաթիւ անգամներ լսում եմ հետեւեալ արտայայտութիւնը՝ "ինչպէս դիմաւորես Նոր Տարին, այդպէս էլ կանցկացնես ամբողջ տարին"։ Էլ ընկերական կերուխումների ժամանակ, էլ հեռուստաալիքներով, անընդհատ։

Այս արտայայտութիւնն ինձ մտածելու առիթ տուեց։ Ի՞նչ է դա նշանակում։ Մտածեցի, որ հաւանաբար այս արտայատութիւնը յորինողները եւ այն կրկնողները ուզում են ասել հետեւեալը, որ Նոր Տարին ուրախ դիմաւրէք, այդ պահին հոգսերն ու մտահոգութիւնները մի կողմ դրէք, որպէսզի ուրախ ու դրական լիցքերով սկսէք տարին, յոյսով որ այն այդպէս էլ կը շարունակուի։ Բայց սա իմ ենթադրութիւնն է եւ առնուազն ես, երբ խորանում եմ այդ արտայայտութեան իմաստի մէջ, գտնում եմ, որ այդ միտքը այլ աւելի ճիշտ ու դիպուկ ձեւով կարելի էր արտայայտել։

Յամենայնդէպս ամէն անգամ, երբ լսում եմ այդ արտայայտութիւնը մի քանի օրինակներ են գլաիս մտքումս, որոնք ծիծաղ են առաջացնում իմ մօտ։

"Ինչպէս դիմաւորես Նոր Տարին, այնպէս էլ կանցկացնես ամբողջ տարին"։ Այսինքն եթէ մէկը ամուրի է, պսակուած չէ, նշանուած չէ, ընկեր ու ընկերուհի էլ չունի ու Նոր Տարուայ գիշերը մենակ անց է կացնում տանը, համաձայն այս արտայայտութեան տրամաբանութեան էլ յոյս չպիտի ունենայ, որ այդ տարի ընկեր կամ ընկերուհի կը գտնի, կը նշանուի, կը պսակուի, աւելին՝ ամբողջ տարին մենակ կը մնայ տանը...

Եթէ Դեկտեմբերի 31-ի գիշերուայ ժամը 11:00-ին մէկի հարազատներից մէկը սրտի կաթուածից մահանում է, նշանակում է, որ քանի որ Նոր Տարին այդպէս են դիմաւորել, ապա այդ տանը ամբողջ տարին անընդհատ մարդ է մահանալու կամ այդ տանը ամբողջ մէկ տարի ուրախութիւն չի լինելու, ոչ ոք չմտածի նշանուելու, պսակուելու, երեխայ ունենալու մասին...

Կամ եթէ մէկի կինը ծննդաբերի Դեկտեմբերի 31-ի գիշերուայ ժամը 11:50-ին, այսինքն այդ տանը Նոր Տարին դիմաւորեն նոր երեխայի ծնունդով, արդեօք սա նշանակում է, որ յաջորդ տարի եւս այդ տանը երեխայ պիտի ծնուի։

Կամ եթէ մէկը Նոր Տարին դիմաւորի պարտքերով, արդեօք դա նշանակում է, որ ամբողջ տարին մնալու է պարտքերի մէջ, ու յոյս չպիտի ունենայ, որ յաջորդ տարի մարելու է պարտքերը, որովհետեւ ինչպէս դիմաւորես, այնպէս էլ կը շարունակուի...

Ճիշտն ասած այս արտայայտութիւնը չեմ սիրում, որովհետեւ հաւանաբար մի բան ուզել են ասել, բայց չի ստացուել ու մարդիկ էլ, չգիտես ինչու սկսել են կրկնել այդ չստացուած արտայայտութիւնը։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, January 13, 2010

ՈՐՏԵՂԱՑԻ՞ ԵՍ (2)

Նախորդ "Որտեղացի՞ ես" գրութեանս արձագանքեցին մի քանի հոգի իրենց գրութիւններով եւ նաեւ անձամբ հանդիպման ժամանակ։

Մտածեցի, որ կամ ես հարցը լաւ չեմ բացատրել կամ ընթերցողները ուշադիր չեն եղել։ Հետեւաբար ուզում եմ կրկին անդրադառնալ այդ հարցին։ Խնդիրը վերաբերում է ոչ թէ նրան թէ մարդը ինչ ազգի է պատկանում՝ հայ է, ռուս է, հնդիկ է եւ այլն, այլ նրան թէ որ քաղաքից է։ Ոմանք ասում էին մարդը հայ է՝ ինչ կապ ունի Իրանահայ է թէ Հայաստանահայ։ Իմ հարցը դա չէր։

Հարցս հետեւեալն էր՝ եթէ մէկը օրինակ ծնուել ու տասներկու տարի ապրել է Գիւմրիում, յետոյ տեղափոխուել է Գորիս ու տասնըհինգ տարի ապրել է Գորիսում, յետոյ էլ տեղափոխուել ու տաս տարի ապրել է Երեւանում, "որտեղացի՞ ես" հարցին ի՞նչ պիտի պատասխանի՝ Գիւմրեցի է, Երեւանցի է թէ Գորիսեցի։

Ինձ հետաքրքրում է նաեւ նոյն հարցի թաղամասային տարբերակը, այլ խօսքով եթէ մէկը ծնուել ու տաս տարի ապրել է Երեւանի Աջափնեակ թաղամասում, յետոյ տեղափոխուել է Էրեբունի թաղամաս ու տաս տարի էլ ապրել է այնտեղ ու ի վերջոյ տեղափոխուել է Աւան թաղամաս ու տաս տարի էլ ապրել է այնտեղ, "որ թաղամասի՞ց ես" հարցին ի՞նչ պիտի պատասխանի՝ Աջափնեակցի է, Էրեբունցի է թէ Աւանցի։ Ընդհանուր պատասխանը պարզ է՝ Երեւանցի է։ Կարող է ասել նաեւ այն թաղամասի անունը, որտեղ այդ պահին ապրում է։ Սակայն իրականում նա որտեղացի՞ է։

Հարցս սա էր, որն ունի հասարակագաիտական եւ հոգեբանական ենթատեքստ։

Լաւ մնացէք։

Friday, January 1, 2010

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ

Շնորհաւոր Նոր Տարի եւ Սբ. Ծնունդ։

Թող 2010-ը լինի խելապտոյտ յաջողութիւնների տարի։

Թող իրականանան մեր երազանքները կամ գոնէ դրանց մի մասը։


Թող մեր եկրին ու աշխարհին տիրի խաղաղութիւն։

Թող առողջները մնան առողջ ու անառողջները առողջանան։

Թող...Մի խօսքով ամենայն բարիք...

Լաւ ու պինդ մնացէք։