Tuesday, December 20, 2011

ԵՍ ՀԱՅ ԵՄ...

Վեց տարեկան տղայիս հետ քայլում ենք փողոցով։ Տղաս հարցնում է.-

.- Պապա ինչու՞ են մեր տունը միայն իրանահայերը հիւր գալիս։

Անակնկալի եմ գալիս։ Հետաքրքիր հարց է։ Գնդակը քցում է իր դաշտը։

.- Դու ի՞նչ ես մտածում, ո՞րն է պատճառը։

.- Ես գիտեմ։ Որովհետեւ մամեն ու դու իրանահայ էք։

.- Իսկ դու՞։

.- Ես հայ եմ...

Լաւ մնացէք։

Tuesday, November 29, 2011

"ASSHOLISM"

Անցեալ շաբաթ օրը պատահմամբ մի գիրք ընկաւ ձեռքս, որը պատճառ դարձաւ բան ու գործս թողնեմ ու սկսեմ այդ գիրքը կարդամ։ Անունն է "Assholism"։

Թէ "Assholism"-ը  ինչ պիտի թարգմանել հայերէն՝ չգիտեմ։ Մի տեղ հանդիպեցի "բթամտութիւն" բառին, բայց կարծում եմ բթամտութիւնը ճիշտ ու դիպուկ թարգմանութիւնը չէ։

Իսկ ինչու՞ այդպէս մեծ հետաքրքրութեամբ սկսեցի գիրքը կարդալ։ Որովհետեւ հէնց առաջին իսկ էջերից տեսայ թէ գեղեցիկ եւ գիտական կերպով է բնորոշում այդ տեսակի մարդկանց եւ խորհուրդներ տալիս ինչպէս բուժել նրանց։ 

Գրողն է Խաւիէր Կրեմենտը (Xavier Crement)։ Ծաւալը 170 էջ։

Ենթավերնագիրն է՝ (Գործնական ուղեցոյց ճանաչելու եւ բուժելու մարդկութեան պատմութեան ամենավտանգաւոր հիւանդութիւնը)։

Մի խօսքով խորհուրդ կը տամ կարդալ։

Լաւ մնացէք։

Monday, November 21, 2011

"ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԶՐՈՒՑԱԿԻՑ"

Այստեղ կարող էք կարդալ "Հայաստանի զրուցակից" կայքէջ-թերթին տուած հարցազրոյցս՝ Հայաստան-Սփիւռք փոխյարաբերութիւնների եւ Հայաստանում հաստատուած սփիւռքահայերի խնդիրների մասին։

Լաւ մնացէք։

Monday, November 7, 2011

"ՄՆԱՑԱԾՆԵՐՆ ԱՌԱՆՑ ՀՐԱՒԷՐԻ ԷԼ ԿԸ ԳԱՆ"

Սա էլ "ՀԵՏՔ"-ում Նոյեմբերի 4-ին հրատարակուած յօդուածս ամբողջութեամբ.-

Արտագաղթի ու ներգաղթի հետ կապուած հետաքրքիր հակասութիւն է նկատելի ոչ միայն Հայաստանի պետական քաղաքականութեան եւ առկայ իրավիճակի միջեւ, այլ հէնց պետական քաղաքականութեան ներսում իսկ։


Մէկ կողմից հայկական եւ միջազգային կազմակերպութիւնները, զանգուածային լրատուամիջոցները, եւ վերջերս նաեւ պետական մարմիններն ու պատասխանատուները, ընդհուպ մինչեւ Հանրապետութեան Նախագահը, ահազանգում են Հայաստանից արտագաղթի մասին, հրապարակում են վիճակագրական տուեալներ, կազմակերպում են քննարկումներ եւ միւս կողմից, այս անգամ միայն պետական որոշ մարմիններ ու պատասխանատուներ, սփիւռքահայերին հրաւիրում են Հայաստան՝ կայք հաստատելու եւ աշխատանք սկսելու։ Այսինքն փորձում են ներգաղթ կազմակերպել։

Թւում է արտագաղթին դէմ են գնում ներգաղթով։ Այնպիսի տպաւորութիւն ունեմ, որ պետական մարմինները չկարողանալով Հայաստանից արտագաղթի առաջն առնել, փորձում են սփիւռքահայերին տեսակ տեսակ հրաւէրներ ուղղելով եւ ներգաղթ կազմակերպելով` արագաղթողների տեղը լցնել։

Արտագաղթողների թուի մասին էլ հակասական տուեալներ կան, սակայն զաւեշտալին այն է, որ նոյնիսկ ամենափոքր թուերն էլ ողբերգութեան խորութիւնից բան չեն պակսեցնում։ Օրինակ մի հանդիպման ժամանակ, երբ քննարկւում էր արտագաղթի հարցը, ասուեց որ 2010 թուականին Հայաստանից արտագաղթել է հարիւրից հարիւր քսան հազար մարդ։ Քննարկման մասնակիցներից ոմանք պոռթկացին եւ մէկն ասաց, որ դա սուտ տեղեկութիւն է, որ 2010 թուականին Հայաստանից արտագաղթել է ընդամէնը քառասուն հազար հոգի։

Եթէ ընդունենք պետական պաշտօնական վիճակագրական տուեալներն առ այն, որ Հայաստանի բնակչութեան թիւը 3200000 հոգի է, ապա թուաբանական ամենատարրական հաշուարկով ընդամէնը մէկ տարում Հայաստանից արտագաղթել է բնակչութեան 1.28 տոկոսը։ Ընդամէնը բառի օգտագործումն ու շեշտադրումը ճիշտ է այս պարագային եւ ոչ նախորդ։ Ընդամէնը մէկ տարում երկրի բնակչութեան 1.28 տոկոսը արտագաղթել է։ Իսկ 2011 թուականի համար հիմք պիտի ընդունել ոչ թէ 3200000-ը, այլեւ 3160000-ը, եթէ ի հարկէ 2010 թուականին արտագաղթել է 40000 հոգի։ Եւ այս համատեքստում անհասկանալի է մնում փոքր թուեր ներկայացնող կամ փոքր թուերին հաւատացող մարդկանց հիմնաւորումը։

Երկրի բնակչութեան նոյնիսկ 1.28 տոկոսի արտագաղթը ընդամէնը մէկ տարում ողբերգութիւն է եւ այն խնդրի էութիւնից բան չի փոխում։

Վերադառնանք ներգաղթին։ Նախ կասկածում եմ, որ վերանկախացման քսան տարիների ընթացքում 40000 սփիւռքահայ ներգաղթած լինի Հայաստան։ Ամենաշատը եկել են իրանահայերը, որոնք ամենալաւ դէպքում մի քանի հազարից չեն անցնի։ Այսինքն այլ խօսքով քսան տարուայ ընթացքում եկածների թիւը համեմատելի չէ մէկ տարուայ ընթացքում գնացածների թուի հետ (ներգաղթածների թուի կապակցութեամբ պաշտօնական տուեալներ ցաւօք չեմ կարողացել գտնել)։

Երկրորդ եւ աւելի կարեւորը հետեւեալն է, որն ի դէպ նորութիւն չէ եւ կրկնութիւնն է կրկնութեանց։ Մարդիկ ինչու՞ են գնում։ Ինչու՞ է Հայաստանում ծնուած, մանկապարտէզ ու դպրոց գնացած, բակում խաղացած, ընկերներ ու ընկերուհիներ ունեցած, ծեծած ու ծեծուած, հարազատ ու բարեկամ ունեցած, սիրահարուած, հարազատների ու բարեկամների շիրիմ ունեցած մարդը, որոշում լքել Հայաստանը։ Ինչու՞։ Եթէ պետական այրերը չեն տալիս այս ինչու՞-ի պատասխանը եւ մանաւանդ ելքեր չեն խորհում այդ ինչու՞-ի պատասխանը վերացնելու կապակցութեամբ, մենք ոչ միայն չենք ունենայ զգալի ներգաղթ, այլեւ կը շարունակուի արտագաղթը։ Իսկ պետական այրերին դժուար կը լինի սփիւռքահայերին համոզել, որ իրենք անկեղծ են իրենց հրաւէրների մէջ։

Հայաստանում գենոֆոնդի պահպանումը ազգային անվտանգութեան խնդիր է։ Հայաստանի պետական այրերի առաջնահերթ խնդիրներից մէկը պիտի լինի արտագաղթի կասեցումը, այսինքն հային Հայաստանում պահելը։ Սփիւռքհայերին Հայաստան տեղափոխելը, այսինքն ներգաղթ իրականացնելը, ըստ իս, առաջնահերթ խնդիր չէ։ Իսկ եթէ նոյնիսկ պետութիւնն իր առջեւ խնդիր է դրել հայրենադարձութիւն կազմակերպել, ներկայ պայմաններում եւ առկայ իրավիճակում, դա ընդամէնը կը մնայ լոզունգի ու բաղձանքի սահմաններում, որը դրական ոչ մի բան չի բերի Հայաստանին։

Առաջնահերթ խնդիրը Հայաստանում ապրող հային Հայաստանում պահելն ու նրա համար արժանավայել կեանքի պայմաններ ստեղծելն է։

Այդ դէպքում մնացածներն առանց հրաւէրի էլ կը գան։

Friday, November 4, 2011

"ՄՆԱՑԱԾՆԵՐՆ ԱՌԱՆՑ ՀՐԱՒԷՐԻ ԷԼ ԿԸ ԳԱՆ"

"ՀԵՏՔ"-ում այսօր հրատարակուած "Մնացածներն առանց հրաւէրի էլ կը գան" վերնագրով յօդուածս կարող էք կարդալ այստեղ։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, November 2, 2011

ՄԵՏՐՕ ՆՍՏՈՂ ՏՂԱՆԵՐԸ

Անձնական գործի բերումով պիտի հանդիպէի հիմնարկութիւններից մէկի պաշտօնեաներից մէկին։ Զանգեցի։ Պայմանաւորուեցինք առաւօտեան հանդիպել։ Հեռախօսազրոյցի ընթացքում պաշտօնեան հարցրեց.-

.- Սարգիս ինչո՞վ պիտի գաս։
.- Մետրոյով։
.- Լաւ էլի Սարգիս ջան, ապէր, դու մետրօ նստող տղա՞յ ես։

Մի պահ անակնկալի եկայ չհասկանալով թէ հարցի իմաստը եւ թէ իմ տալիք պատասխանը։

Մեր հանդիպումը եւ հանդիպման նիւթը ի՞նչ կապ ունի այն բանի հետ թէ ես ինչով եմ գնալու տուեալ հիմնարկութիւն։ Ովքե՞ր են մետրօ նստող տղաները։ Ես ինչու՞ պիտի մետրօ չնստեմ։

Մի քիչ մտածեցի եւ հասկացայ։
Կարծում եմ ամէն ինչ պարզ է։

Լաւ մնացէք։ 

Tuesday, October 25, 2011

"ՀԱՅՐԵՆԱԴԱՐՁ ՍՓԻՒՌՔԱՀԱՅԵՐԻ ՆԵՐՈՒԺԸ"

Սա էլ "ՀԵՏՔ"-ում Հոկտեմբերի 20-ին հրատարակուած յօդուածս ամբողջութեամբ.-

Յաճախ եմ առիթ ունենում վերանկախացումից յետոյ Հայաստանում կայք հաստատած սփիւռքահայ ընկերներիս հետ քննարկելու Հայաստանի, եւ որպէս ծնունդով իրանահայեր, նաեւ Իրանի հայ համայնքի ու Սփիւռքի խնդիրները։

Եւ խօսակցութիւնը ինչի մասին էլ լինի կամայ-ակամայ յաճախ այն հասնում է գաղթին, արտագաղթին ու ներգաղթին։ Այսինչը գնաց Ամերիկա, այնինչը Հայաստան է եկել, միւսը մտածում է ինչ անել՝ մնալ թէ գնալ։

Թէեւ վիճակագրական տուեալներ չունեմ (կամ աւելի ճիշտ փնտրել ու չեմ գտել) բայց կարծում եմ անվիճելի է, որ վերանկախացումից յետոյ արտերկրի հայ համայնքների համեմատութեամբ աւելի շատ իրանահայեր են Հայաստանում կայք հաստատել, քան այլ համայնքների անդամներ։

Եւ այս բազմաթիւ իրանահայերի մէջ (եւ չեմ կասկածում Սփիւռքի այլ համայնքներից Հայաստանում հաստատուած հայերի մէջ) քիչ չեն ուսուցիչները, համայնքային կեանքում պատասխանատւութիւն ունեցած անձինք, կառավարիչները (manager), մանկավարժները, արուեստի գործիչները եւ այլք։

"Սփիւռքի ներուժը պիտի օգտագործել"։ Լսում ենք այս նախադասութիւնն ու ընկերական շրջանակում ինքներս մեզ հարց տալիս՝ Հայաստանում կայք հաստատած սփիւռքահայերի ներուժի քանի՞ տոկոսն է օգտագործում Հայաստանը։ Ի՞նչ է լինում եւ ինչի՞ն է ծառայում այս մարդկանց գիտելիքը, փորձառութիւնը, կարողութիւնները։

Հարցը այլ կերպ ձեւակերպեմ։ Հայաստան ներգաղթած սփիւռքահայերը ինչո՞վ են օգտակար լինում հայրենիքին։ Պատասխան՝ նիւթապէս, եթէ ի հարկէ իրենց հետ բերում են որոշակի գումար ասենք բնակարան գնելու կամ մի ինչ որ աշխատանք (buisness) սկսելու համար եւ քանակապէս, այսինքն աւելացնելով Հայաստանի բնակչութեան թիւը։ Ուրի՞շ։

Ազգային կեանքով ապրող ու մտահոգ այս մարդկանցից շատերի մօտ նկատում եմ հիասթափութեան հասնող փնտրտուք։ “Արդե՞օք մեր համայնքներում աւելի շատ օգտակար չէինք հայութեան,” հարց են տալիս նրանք իրենք իրենց։ Եւ այդ փնտրտուքի մէջ, երբ մանաւանդ անընդհատ խօսւում է Սփիւռքի վերակազմակերպման մասին, այդ հարցադրումը աւելի է շեշտ ստանում։

Նայում եմ պետական համակարգին՝ Կրթութեան ու գիտութեան նախարարութիւնից սկսած մինչեւ Սփիւռքի նախարարութիւն, Մշակոյթի նախարարութիւն, Գիւղատնտեսութեան նախարարութիւն, միւս նախարարութիւնները, Ազգային Ժողով, Քաղաքապետարան, նոյնիսկ տեղական ինքնակառավարման մարմիններ եւ չեմ գտնում Հայաստանում կայք հաստատած սփիւռքահայեր, որոնք ներգրաւուած են այդ համակարգերում։

Կրկնում եմ խօսքս այն մարդկանց մասին է, ովքեր կարող են տուեալ ոլորտներում օգտակար լինել, սակայն ցաւօք ներգրաւուած չեն (եթէ կան, ապա մատահաշիւ)։ Ի հարկէ չհաշուած այն մեծահարուստ գործարարները, որոնք նշանակւում են այս կամ այն պաշտօնեայի խորհրդական առանց ընտանեօք Հայաստանում կայք հաստատած լինելու կամ առնուազն Սփիւռքի համայնքային կեանքում ներդրում ունեցած լինելու պայմաններում։ Հաւանաբար այդ մեծահարուստ գործարարների բարեգործութիւնները լրացնում են այդ բացերը։

Հարցը արժանի է քննարկման երկու առումով։ Առաջին, որ իրօք կարելի է օգտագործել բանատեղեակ մարդկանց գիտելիքն ու փորձառութիւնը պետական համակարգում եւ երկրորդ՝ Հայաստան-Սփիւռք փոխ-գործակցութեան տեսանկիւնից։

Հայաստանում կայք հաստատած սփիւռքահայերի կազմակերպումն ու նրանց ներուժի ճիշտ օգտագործումը կարող է օրինակներից մէկը լինել Հայաստան-Սփիւռք փոխգործակցութեան, որն իր հերթին ի շարս այլ բաների, կարող է նպաստել աւելի կազմակերպուած ներգաղթ իրականացնելու գործին։

Խօսքը բացարձակապէս այս կամ այն նախարարութեան կողմից սփիւռքահայերի հետ մէկ-երկու հանդիպում կազմակերպելու եւ նրանց տեսակէտներն ու ցաւերը լսելու մասին չէ։ Խօսքը պետական համակարգում նրանց ներգրաւուածութեան մասին է։

Ո՞վ կամ ո՞ր մարմինն է հետաքրքրուած կամ պատասխանատու Հայաստանում կայք հաստատած սփիւռքահայերի ճակատագրով ու նրանց ներուժի օգտագործմամբ։

Thursday, October 20, 2011

"ՀԱՅՐԵՆԱԴԱՐՁ ՍՓԻՒՌՔԱՀԱՅԵՐԻ ՆԵՐՈՒԺԸ"

"ՀԵՏՔ"-ում այսօր հրատարակուած "Հայրենադարձ սփիւռքահայերի ներուժը" վերնագրով յօդուածս կարող էք կարդալ այստեղ։

Լաւ մնացէք։

Friday, October 7, 2011

FACEBOOK

Մնա՞լ Facebook-ի մէջ թէ՞ դուրս գալ Facebook-ից։

Այս հարցի մասին մտածում եմ արդէն որոշ ժամանակ։

Այն որ Facebook-ը լայն հնարաւորութիւններ է ընձեռում տեղեկանալու ընկերներիդ, ծանօթներիդ, ինչպէս նաեւ շրջապատիդ եւ աշխարհի մասին, անվիճելի է։

Բայց այն որ Facebook-ում, քո կամքից անկախ, դրւում են քո լուսանկարները կամ գրւում են տեղեկութիւններ քո մասին, որոնք տարբեր պատճառներով, օրինակ որովհետեւ  վերաբերում են քո անձնական կեանքին, ու պէտք չէ յայտնուեն կամ դու չես ուզում որ յայտնուեն Facebook-ում, դա էլ անվիճելի է։

Բերեմ մի երկու օրինակ։

Արտերկրից Հայաստան ժամանած մի քանի երիտասարդների հետ հանդիպում ունէի։ Հանդիպման ընթացքում երիտասարդներից մէկը իր բջջային հեռախօսով նկարեց մեզ։ Հանդիպումն աւարտուեց։ Տուն գնացի։ Միացրի համակարգիչս ու բացեցի Facebook-ը։ Ի՞նչ տեսնեմ։ Հանդիպման նկարը տեղադրուած է Facebook-ում։ Հանդիպման աւարտից մինչեւ իմ տուն հասնելն ու Facebook մտնելը տեւել էր մէկ ժամից աւելի պակաս։

Ուրախացայ, որովհետեւ տեսայ թէ արդի միջոցները ինչ հնարաւորութիւններ են ընձեռում հանրութեան հետ արագ կապ հաստատելու տեսանկիւնից։

Մտահոգուեցի, որովհետեւ ենթադրենք ես համաձայն չէի, որ այդ հանդիպման իմ նկարը տեղադրուէր Facebook-ում։ Բայց այն արդէն տեղադրուած է։

Ընկերներով գնում էք քաղաքից դուրս հանգստանալու։ Նստում էք մի ծառի տակ։ Ուտում, խմում էք։ 10 րոպէ ձեր աչքերդ փակում էք՝ քնելու։ Նկարդ յայտնւում է Facebook-ում։ Եւ աշխարհը տեղեկանում է, որ դու այնինչ ծառի տակ քնել ես։ Բայց ո՞վ ձեզ հարցրեց, որ այդ նկարը տեղադրեմ Facebook-ում թէ ոչ։ Ու՞մ կամ քնիսի՞ օձիքը բռնել։

Facebook-ը լա՞ւ բան է թէ՞ վատ բան։
Մնա՞լ Facebook-ի մէջ թէ՞ դուրս գալ։

Մտածում եմ։

Լաւ մնացէք։

Monday, October 3, 2011

Thursday, September 22, 2011

ՀԱՐԻՖ ՔԾԻՊՆԵՐԸ

Հայաստանահայերը Սփիւռքահայերին "հարիֆ" են ասում։ "Հարիֆ" նշանակում է անճար, անլեզու-բերան, պարզամիտ։

Իսկ Իրանահայերին էլ ասում են "քծիպ"։ "Քծիպ" նշանակում է ժլատ, փող չծախսող։

Արդ, եթէ ձեր Հայաստանահայ ընկերը կամ ծանօթը կամ հարեւանը դիմում է ձեզ եւ երեք հարիւր դոլար փող է պարտք ուզում, հարց է առաջանում` ի՞նչ պիտի լինի Իրանահայի կեցուածքը։

Եթէ պարտք տայ կասեն "հարիֆ" է։
Եթէ պարտք չտայ կասեն "քծիպ" է։

Ասէք խնդրեմ՝ ի՞նչ անել։

Լաւ մնացէք։

Monday, September 19, 2011

Ո՞Ր ՏԱՐԲԵՐԱԿԸ

Եթէ ձեր տան շինարարութեան աւարտին մնում է մօտ 40 օր եւ դուք քար էք պատուէր տալիս աստիճանների համար, որը տեղադրելուց յետոյ պիտի կատարուի եւս երկու գործողութիւն եւ տունը պատրաստ է եւ ձեզ պատասխանում են, որ քարը ձեզ յանձնելու են 10 օրից եւ չեն յանձնում ներկայ դրութեամբ 40 օր (եւ յայտնի էլ չի երբ են յանձնելու, շատ պարզ պատճառով, որովհետեւ վզները հաստ է), ուստի ձախողում են մնացած գործողութիւնները, այսինքն տան շինարարութիւնը չի աւարտւում...

Եւ եթէ հէնց այդ օրերին առաւօտեան քնից արթնանում էք աշխատանքի գնալու համար եւ մահճակալից իջնելիս մէկ էլ ձեր մարմնի ձախ կողմում ունենում էք սարսափելի ցաւեր, սրտխառնուք, ջերմութիւն, քրտինք եւ հազիւ ձեզ հասցնում են հիւանդանոց եւ պարզւում է, որ երիկամի քար էք անցկացնում...

Եւ եթէ այդ ընթացքում դուք պիտի յանձնէք այն բնակարանը, որտեղ  ապրում էք վարձով։ Այլ խօսքով պարտաւոր էք երիկամի քար անցկացնելու պայմաններում տնափոխուել եւ գնալ ապրել կիսաւարտ շինութեան մէջ...

Եւ եթէ ձեր նոր կիսաւարտ տունը մաքրելիս մէկ էլ ձեր փոշեկուլից ծուխ է բարձրանում, այլ խօսքով այն փչանում է...

Եւ եթէ ընտանիքով մեքենայով փողոցում գնում էք տան գործերի հետեւից ու մէկ էլ՝ մեքենան երրորդ գծի վրայ ընթացքի մէջ՝ թըլփ-թըլփ ու կանգնում է, այլ խօսքով փչանում է...

Շարունակե՞մ։

Դուք այս ամբողջն ինչի՞ն էք վերագրելու.-

ա.- Պատահականութեան։

բ.- Չար մարդկանց աչքին։

գ.- Ծուռը բախտին։

դ.- Խելապտոյտ յաջողութիւնների մեկնարկին։

Պինդ մնացէք։

Saturday, September 10, 2011

ՆՈՐ ՍԵՂԱՆ-ԱԹՈՌՆԵՐ

Տղաս այս տարի գնում է առաջին դասարան։
Նրան ուղարկում եմ թիւ 78 դպրոցը՝ Բաղրամեան փողոցի վրայ։

Սեպտեմբերի 1-ին դպրոցական տարեմուտի առաջին օրը ծնողներին ըստ աւանդութեան թոյլ տուեցին այցելել դասարան։ Գնացինք, տեսանք, շնորհաւորեցինք, դուրս եկանք։

Պարզուեց, որ ծնողներից մէկը ուսուցչուհուն ասել է, որ սեղան աթոռները գորշ գոյնի են ու առաջին դասարանցու համար յարմար չեն, աշխոյժ գոյներ չեն։

Երկրորդ օրը նոյն բանն ասել է մէկ այլ ծնող եւ նաեւ իմ կինը։

Իրականում սեղան-աթոռները փայտէ հին սեղան-աթոռներ էին։

Սեպտեմբերի 8-ին փոխել են դասարանի սեղան-աթոռները եւ բերել նոր բաց կանաչ գոյնի գեղեցիկ սեղան-աթոռներ։

Տեսայ ու զարմացայ։ Այդքան արագ արձագանքել մի քանի ծնողի պահանջի, իսկապէս ուրախալի է։

Պատահմա՞մբ է ստացուել, նախապէս ծրագրուա՞ծ է եղել թէ՞ այս դպրոցի աշխատելաոճն է այդպիսին , ներկայիս չեմ կարող ասել։ Միայն կարող եմ նշել, որ երեւոյթը դրական է ու ուրախալի։

Երանի հէնց ադպէս էլ շարունակուի։ Երանի բոլոր դպրոցներն ու բոլոր հաստատութիւններն էլ այդպէս լինեն։

Լաւ մնացէք։

Friday, September 9, 2011

ԲԱՑԱՍԱԿԱՆ ԼԻՑՔ

Երեկոյեան աշխատանքից տուն եմ գնացել։ Ընթրում ենք եւ միաժամանակ հեռուստացոյցով դիտում լուրերը։

Լուր առաջին։ Արարատի մարզում մայրը խեղդամահ է արել իր երկու զաւակներին։

Լուր երկրորդ։ Այսինչ զօրամասում զինւորը սպանուել է իր զինակցի արձակած գնդակներից։

Լուր երրորդ։ Ասկերանի զօրամասում զինւորին հասցրել են խելագարութեան։

Չեմ կարողանում շարունակել։ Այսքան բացասական լիցք։

Եւ այս լիցքը ոչ միայն երեկոյեան լուրերը լսելիս, այլեւ հէնց առաւօտուանից, երբ հանդիպում ես հարեւանիդ կամ ընկերոջդ ու տեղեկանում, որ այսինչն իր խանութն է փակել, միւսը գաղթել է, երրորդ սպանուել զօրամասում, չորրորդին քցել են, հինգերորդը հացի փող չունի, իսկ քեզ էլ քցում է օրինակ գազի ընկերութիւնը...

Գոնէ բանակը լաւ վիճակում լինէր։

Պինդ մնացէք։

Saturday, August 27, 2011

ԳԱԶԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹԵԱՆ ՄԱՍԻՆ

2010 թուականի Նոյեմբեր ամսին կնոջս խնդրեցի գնայ գազի ընկերութիւն եւ դիմում կատարի մեր տան գազի խողովակների փոփոխութեան եւ նոր նախագիծ ստանալու համար։ Գնաց։ Վճարեց 25000 դրամ, որի դիմաց ստացական չտուեցին։ Եկան փոփոխութիւններ կատարեցին։ Նախագիծ չտուեցին։ Մենք էլ չպահանջեցինք մտածելով, որ շինարարութիւնը կաւարտուի կը գնանք կը վերցնենք, մանաւանդ որ գազի հաշուիչն էլ փակել են (պլոմբ) եւ դրա անհրաժեշտութիւնը այս պահին չկայ։

Շինարարութիւնն աւարտւում է։ Կրկին փոփոխութեան անհրաժեշտութիւն կայ։ Կինս կրկին դիմեց գազի ընկերութիւն։ Ասացին, որ պիտի վճարէք 6000 դրամ հրշէջ անվտանգութեան համար, 12000 դրամ նախագծի եւ 15000 դրամ արհեստաւորի, որ գայ ու փոփոխութիւն կատարի։

Կինս բացատրել է, որ այդ գումարները արդէն Նոյեմբեր ամսին վճարել ենք։ Պահանջել են ստացական։ "Չէք տուել" եղել է պատասխանը։ Ասել են "Չի լինի։ Եթէ ստացական չունէք, չի լինի, պիտի կրկին վճարէք"։

Գնացի գազի ընկերութիւն։ Հանդիպեցի պատկան պաշտօնեային եւ ասացի նոր փոփոխութիւն չենք ուզում տալ, մեզ տուէք մեր նախագիծը։ "Չկայ։ Պիտի վճարէք"։ Այսինքն մենք նոյն բանի համար երկու անգամ պիտի վճարենք։

Կրկին վճարեցիքն եւ զաւեշտականն այն է, որ կրկին ստացական չեն տալիս։ Պահանջում եմ ստացական։ Ասում են "Մեզ մօտ ստացական չկայ։ Եթէ ուզում էք պիտի գնաք կենտրոնական գրասենեակ եւ այնտեղ մուծում կատարէք, նրանք ձեզ չէք կը տան"։

Այլ խօսքով ամբողջ մի թաղամաս սպասարկող գազի ընկերութեան մասնաճիւղը ստացական չունի ու չի տալիս։ Դրա համար պիտի գնալ կենտրոն։ Իսկ հետաքրքիրն այն է, որ պաշտօնեան էլ բացատրում է, որ դրա կարիքը չկայ։ Դուք վճարում էք եւ մենք ձեզ տալիս ենք նախագիծը։ Իսկ թէ ինչու նոյն բանի համար երկու անգամ պիտի վճարել` բացատրութիւն չկայ։ "Ախր այդ գումարը ում էք տուել, գոնէ անունը յիշում էք։ Դէ Հայաստան է էլի, չգիտէք"։ Սրանք են պատասխանները։

Նշանակում է, որ որեւէ հաստատութեան հետ գործ ունենալու ժամանակ պիտի պաշտօնեայից պահանջել անձնագիրը, տան հասցէն, ինչ կրթութիւն ունի, որտեղ է աւարտել կամ աւարտել է թէ չի աւարտել  եւ այլն, եւ ոչ թէ պաշտօնապէս մուծում կատարել դրամատանը։ Այսինքն յարաբերութիւնը ոչ թէ սպառող-ընկերութիւն յարաբերութիւն է, այլեւ սպառող եւ մի ինչ որ պաշտօնեայ, որ վաղը կարող է չլինել կամ լինի ու մոռանայ, որ դուք իրեն գումար էք տուել։

Եւ տրամաբանութիւնն էլ այնքան հզօր է, որ մարդ գլուխ է խոնարհում "Դէ Հայաստան է էլի, չգիտէք"։

Պինդ մնացէք։

Tuesday, August 23, 2011

COUSIN PARTY

Երեւանում էին կնոջս եւ իմ բարեկամները՝ մօրաքրոջ տղայ, հօրաքրոջ թոռ եւ այլն։

Մի գիշեր բոլորին հրաւիրեցի մեր տուն։ Հաւաքոյթը խորհրդանշաբար կոչեցի Cousin Party։ Բարեկամների հետ եկել էին նաեւ նրանց ընկերները։ 12 հոգի։ Բոլորն էլ երիտասարդ։ Ոմանք առաջին անգամ Հայաստանում, ոմանք քանիերորդ անգամ։

Մի պահ ուշադրութիւս գրաւեց հիւրերիս աշխարհագրական սփռուածութիւնը։

Սպահան, Թեհրան, Բաղդադ, Տորոնտօ, Հիւստըն, Լոս Անջելէս եւ Երեւան։

Տխրեցի։ Պատկերացրէք, եթէ այս բոլորը մի տեղ ապրէին։ Եւ մանաւանդ, եթէ այդ մի տեղը լինէր Հայաստանը։ Ինչ հզօր ուժ է։

Երեկոյեան ժամը 8։00-ից առաւօտուայ ժամը 2։00-ը վիճեցին։ Նիւթը՝ որտե՞ղ պիտի ապրել։

Ժամը 10։00-ին ասացի, որ ով որտեղ ուզում է գնայ ապրի։

Առաւօտուայ ժամը 2։00-ին, երբ ես արդէն կիսաքուն վիճակում էի եւ նրանք ուզում էին գնալ, որպէս քննարկման եզրակացութիւն դիմեցին ինձ` "Ճի՞շտ չենք ասում, ով որտեղ ուզում է գնայ ապրի":  "Ճիշտ էք ասում, բայց ես դա ձեզ ասացի ժամը 10։00-ին"։

Կատակը կատակ, բայց վեց ժամեայ քննարկման արդիւնքում (որի ընթացքում, ի դէպ, ես փորձեցի ամենաքիչը խօսել եւ աւելի շատ լսել) նկատեցի, որ խօսակցութեան առանցքը Հայաստանն էր, անընդհատ նշւում  էր Հայաստանում առկայ բացասական ու դրական երեւոյթները, շեշտադրումը աւելի շատ բացասական երեւոյթների վրայ կատարելով, բայց գրեթէ բոլորի մօտ նկատւում էր ճիգ ելք գտնելու եւ Հայաստանում հաստատուելու համար։

Այս միտումը նկատել եմ նաեւ շատ ու շատ այլ Սփիւռքահայ երիտասարդների մօտ։

Երեւոյթը դրական պիտի գնահատել եւ պարտաւորեցնող։
Պարտաւորեցնող երկրի ղեկավարների համար։

Լաւ մնացէք։

Saturday, August 20, 2011

ԾԱՆՐ ԱՄԱՌ

Ծանր ամառ էր ինձ համար։ Ծանր աշխատանքի տեսակէտից։

Մէկ պատանեկան ճամբար Գիւմրիում, մէկ պատանեկան ճամբար Ստեփանակերտում, մէկ պատանեկան ճամբար Վանաձորում, մէկ պատանեկան ճամբար Սիսիանում:

Հ.Յ.Դ. եիտասարդական եւ ուսանողական միութիւնների համահայկական 11-րդ բանակում-հայրենագնութիւն Հայաստան-Արցախում։

Տան չվերջացող շինարարութիւն...

Մի խօսքով ծանր ամառ եւ գերյոգնածութիւն։

Լաւ մնացէք։

Friday, July 1, 2011

ՕԴԱՉՈՒ ՎԱՐՊԵՏԸ

Տանս շինարարութեան մի ինչ որ ոլորտի համար մի վարպետ էր եկել։

Վաթսունի սահմաններում էր։ Սկսեց պատմել կենսագրութիւնը։ Պարզուեց, որ հանգստի կոչուած օդաչու է։ Այժմ թօշակ է ստանում 55000 դրամ ($1= 370 AMD)։

Պատկերացրէք տարիներ դաս սովորել, յետոյ երկար տարիներ այդիսի վտանգաւոր ու պատասխանատու աշխատանք կատարել եւ ի վերջոյ հանգստի կոչուել ամսեկան $148 դոլար ստանալով, որով պարզից էլ պարզ է, որ այսօրուայ Հայաստանում ընտանիք չես պահի եւ վերջի ի վերջոյ ապրելու համար պարտաւորուել շինրարական աշխատանք կատարել։

Մտածում եմ ուրիշ երկրներու՞մ էլ է այդպէս։

Եւ օդաչու վարպետը  օրհնում էր իր հօրը, որն այդ արհեստն իրեն սովորեցրել է, որով այժմ նա կարողանում է ապրել։

Մտածում եմ այսօրուայ երիտասարդը ի՞նչ հեռանկարով պիտի համալսարան գնայ ու դաս սովորի։

Աստուած մեր վերջը բարի անի։

Լաւ մնացէք։

Monday, June 27, 2011

ԲԺՇԿԻ

Բժշկի պիտի գնայի։

Զանգեցի, որպէսզի պայմանաւորուեմ բժշկիս հետ։

Չպատասխանեց։ Անհասանելի էր։

Զանգեցի մէկ այլ բժշկի, որպէսզի տեղեկանամ բժշկիս մասին։

"Արտագաղթել է"։ Եղաւ պատասխանը։

Կարծում եմ ամէն ինչ ասուած է։

Լաւ մնացէք։

Thursday, June 16, 2011

ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ

Մի պատկեր շինարարութիւնից։

Աշխատողներ եւ ...

Եւ չաշխատողներ...

 
Մի պատառ հաց շինարարների հետ։

Մեր բակի թթենին։

Պարտքեր, պարտքեր ու պարտքեր...

Լաւ մնացէք։

Friday, June 10, 2011

ՀԱՄԱԿԱՐԳՉԱՄՈԼՈՒԹԻՒՆ

Վեց տարին չլրացրած տղաս ինձ ասում է, որ համակարգչամոլ եմ դարձել։ Սկսեցի մտածել տղայիս ասածի մասին ու ընկայ կասկածների մէջ։ Ինձ թւում է՝ ճիշտ է ասում։

Խօսակցութիւնը տեղի ունեցաւ անցեալ կիրակի երեկոյեան։ Սկսեցի վերյիշել թէ ինչ եմ արել այդ օրը։

Պարզուեց, որ արթնացել եմ։ Նախաճաշ եմ կերել։ Միացրել եմ համակարգիչը։ Ստուգել եմ նամակներս։ Այցելել եմ այս կայքէջն ու այն կայքէջը։ Ճաշել եմ։ Յետոյ նորից այս կայքէջն ու այն կայքէջը։ Յետոյ սուրճ եմ խմել։ Յետոյ հեռուստացոյց եմ դիտել։ Յետոյ կրկին համակարգիչ ու համացանց։ Եւ այսպէս շարունակ մինչեւ ուշ գիշեր, երբ գնացել եմ քնելու, որին նախորդել է համակարգչով ֆիլմ դիտելը։

Մի խօսքով ամբողջ օրս անցել է համակարգչի դիմաց։

Յետոյ սկսեցի մտածել, որ իրօք ինչ հետաքրքիր ու հրաշք սարք է համակարգիչը՝ համացանցով հանդերձ եւ նաեւ թէ ինչպէս է մարդ կախուածութեան մէջ ընկնում համակարգչից ու համացանցից։

Նամակներ ես ստանում՝ նամակներ ես ուղարկում։

Ընկերային ցանցերում՝ յատկապէս Facebook-ում տեղեկանում ես ընկերներիդ առօրեայ ապրումներին, մտքերին, արածներին, նաեւ աշխարհի նորութիւններին։

Skype-ով (յատկապէս Video-ով) խօսում ես օտար երկրներում եւ հազարաւոր կիլոմետրներ քեզնից հեռու գտնուող ընտանիքիդ անդամների, բարեկամներիդ, ընկերներիդ հետ, ուղղակի տեսնում ես նրանց եւ այն տպաւորութիւնն ես ստանում, որ սուրճի ես գնացել նրանց տուն։

Փնտրում եւ գտնում ես սիրածդ երգն ու երաժշտութիւնը կամ ֆիլմը, ներբեռնում ես, լսում ու դիտում ես։

Հետեւում ես քեզ հետաքրքրող ցանկացած ոլորտի լուրերին ու վերջին զարգացումներին։

Ներբեռնում ես գրքեր։ Օրինակ վերջերս ներբեռնեցի երկու գիրք, որոնք տարիներ էր ինչ ուզում էի կարդալ եւ չէր յաջողւում ՝ մէկը երկար տարիներ չէր վերահրատարակուել, միւսն էլ արգելուած էր։

Եւ այսպէս կարելի է շարունակել։

Եւ այս ամբողջը մի փոքրիկ հրաշք սարքի միջոցով, իհարկէ համացանցի օգնութեամբ։

Հիմա ո՞վ է մեղաւոր՝ ես թէ՞ ճարտարարուեստը։

Այն որ տղաս ինձ համակարգչամոլ է որակել՝ համաձայն եմ։ Բայց միւս կողմից էլ ափսոս չէ չօգտուել ճարտարարուեստի ընձեռած հնարաւորութիւններից։

Ի՞նչ անել։

Լաւ մնացէք։

Tuesday, May 31, 2011

ՍԱՐՍԱՓԵԼԻ Է

Ուղղակի սարսափելի է։

Կարդացէ՜ք այս յօդուածը։

Հայաստանի Հանրապետութիւնում ինչպէս կարելի է լինել պատասխանատու մարդ ու գիշերը հանգիստ քնել... Անընդհատ խօսել հայրենասիրութիւնից ու կիրառուող ճիշտ քաղաքականութիւնից ու տնտեսական զարգացումից ու .... Ապրել շքեղ տներում ու քշել թանկարժէք մեքանաներ ու ... այդ մարդկանց մէկ անգամուայ հացի սեղանի թափթփածն ու մնացածը մի քանի ընտանիքի մէկ օր կուշտ կը պահի...

Վերանկախացումից 20 տարի անցաւ...

Ուղղակի զզուանքդ է գալիս։

Thursday, May 26, 2011

ՄԻ ՏԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ (2)

Որոշեցի սեփական տուն գնել։ Փնտրեցի։ Շատ փնտրեցի ու գտայ այն ինչ ուզում էի։

Գնեցի մէկ յարկանի սեփական տուն։ Տան բնակելի տարածքը փոքր էր։ Ի՞նչ անել։ Կառուցել երկրորդ յարկ։

Տունը գնելուց առաջ ինքս ինձ հետ պայմանաւորուեցի՝ զինուել համբերութեամբ եւ պատրաստ լինել ձախից ու աջից գալիք սպասելի ու անսպասելի հարուածներին։ Անկեղծ լինելու համար պիտի ասեմ, որ դիտմամբ որոշեցի մտնել այս խաղի մէջ։ Գիտէի, որ Հայաստանում շինարարութիւն անելը հեշտ չի։ Լսել էի բազմաթիւ խոչընդոտների մասին։ Բայց մի քանի պատճառով, օրինակ տուն կառուցելու հաճոյքը, տուն կառուցելու փորձառութիւնը եւ այլն, որոշեցի գնալ այդ քայլին։

Այն ինչ կառուցում եմ շահադիտական նպատակով չէ, ծաւալն էլ մեծ չէ։ Հետեւաբար խնդիրները անհամեմատելիօրէն աւելի քիչ են, քան մեծ շինութիւնների պարագային է, շէնքն էլ դեռ չի աւարտուել։ Բայց եթէ գրեմ այն ամէնի մասին, ինչ դիմագրաւել եմ անցնող մի քանի ամիսների ընթացքում, այն եօթ միլիոն Սփիւռքահայերից մնացած չորս հոգին էլ, որ մտորումների մէջ են ու տատանւում են կայք հաստատել Հայաստանում թէ չհաստատել, վերջնականապէս կը հրաժարուեն կայք հաստատելուց ու նրանց չի օգնի ոչ Նախագահ Սերժ Սարգսեանի խոստումները, ոչ էլ Սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանի "Արի տուն" հրաւէրները։

Անկեղծ լինեմ։ Այն կարծիքի չեմ, որ ուրիշ տեղերում ամէն ինչ լաւ է, Հայաստանում վատ է։ Այն կարծիքի չեմ, որ եթէ մէկը օրինակ Իրանում որոշում է տուն կառուցել ոչ միայն չի հանդիպում արգելքների, այլեւ պետութեան կողմից արժանանում է պարգեւների։ Բացարձակապէս։ Մի ընկեր ունեմ, որը շահադիտական նպատակով երեք բազմայարկ շէնք է կառուցել Իրանում եւ լաւապէս ծանօթ է Հայաստանի պայմաններին։ Նրա խօսքերն եմ ուզում մէջբերել։ "Այնտեղ էլ թղթաբանութիւն կայ, այնտեղ էլ ենք այս գրասենեակից այն գրասենեակ վազում, այնտեղ էլ ենք պաշտօնական մուծումներ անում ու նաեւ կաշառք տալիս, բայց դրանք համեմատելի չեն այն ինչի հետ, որ կատարւում է Հայաստանում"։ Եւ սա միայն մէկի խօսքը չի։ Իսկ յիշեցնեմ, որ Իրանը Երրորդ Աշխարհ է։

Ինձ հետաքրքրում էր այս գործը։ Եւ որովհետեւ սկզբից գիտակցում էի, որ բռնածս գործը հեշտ չի լինելու մինչեւ հիմա դժուարութիւնները տարել եմ համբերութեամբ։ Եւ կարծում եմ կը հաստատէք, որ համբերութիւնն էլ չափ ու սահման ունի։ Երբ ես տուն էի փնտրում գնելու նպատակով մի ծանօթ տղայ կար, որը նոյնպէս տուն էր փնտրում գնելու նպատակով։ Մէկ ամիսը չլրացած գնեց մի բնակարան ու իրեն ազատեց գլխացաւանքից։ Ասաց` "Ես այդ քաշքշուկների համար ջիղ չունեմ"։

Անկախ սեփական տան լաւ ու վատ կողմերից՝ ես ուզում էի ունենալ շէնք կառուցելու փորձառութիւնը։ Եւ պատկերացրէք՝ ճարտարապետ, սէյսմոլոգ, գէոդեզիստ, Քաղաքապետարան, Քաղաքաշինութեան վարչութիւն, պարզ փորձաքննութիւն, տեխհսկում, Քաղաքաշինութեան տեսչութիւն, Քաղաքաշինութեան նախարարութիւն, թաղապետարան, ոստիկանութեան հետաքննութեան բաժին, դատախազութիւն, էլի գրեմ թէ բաւական է... Ու շէնքը դեռ չի աւարտուել ու Աստուած է իմանում էլ ինչ փորձանքենրի եմ ենթարկուելու*։

Մի խօսքով կեանքը հաճելի է։ Չենք ձանձրանում միապաղաղութիւնից։ Ու ամէն առաւօտ որ քնից արթնանում ենք, սպասում ենք տեսնելու օրուայ նորութիւնը, այն է՝ այսօր որտեղից կը զանգեն ու ինչ հարցեր առաջ կը քաշեն։

Ի դէպ բալենիս ծաղկել է...

Պինդ մնացէք։

* Օրինակ փորձառու ընկերներս ասում են քեզ պատրաստիր աւարտականի համար...

Tuesday, May 24, 2011

ՄԻ ՏԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ (1)

Մօտ մէկ տարի առաջ որոշեցի բնակարան գնել Երեւանում։ Ի՞նչ գնեմ, ի՞նչ չգնեմ՝ նորակառոյց բնակարան, հնակառոյց բնակարան, սեփական տուն։ Սկսեցի ուսումնասիրել շուկան։

Հնակառոյց բնակարաններին մօտ չգնացի։ Գնով շատ չէին զիջում նորակառոյցներին։ Յետոյ այդ շէնքերից շատերը իրենց կեանքն ադրէն արել են։ Լաւ շէնքեր կան, ինչպէս օրինակ Ստալինեան կոչուած որոշ շէնքեր, բայց մտածեցի կենտրոնանամ նորի վրայ, ի վերջոյ ամէն մի նոր բանի մէջ, նոր շունչ կայ։ Նաեւ երկար տարիներ ապրելով հնակառոյց բնակարաններում լաւապէս գիտէի դրանց խնդիրները՝ մի օր վերեւի հարեւանն է քեզ ջրում, մի օր դու ես ցածի հարեւանին ջրում, շէնքի մուտքն է կեղտոտ, աստիճանավանդակներում էլեկտրահոսանքի լարերն են իրար վրայ կուտակուած, որը եւ տգեղ է եւ վտանգաւոր եւ ...

Ուսումնասիրեցի նորակառոյց բնակարանները եւ եկայ հետեւեալ եզրակացութեան՝ գները աստղաբաշխան, որակը հարցական, խնդիրներն էլ անմահական։

Հայաստանում անշարժ գոյքի գների կապակցութեամբ ընդհանուր առմամբ ասեմ այնքանը, որ կարծես ոչ ճգնաժամ է եղել, ոչ պահանջարկն է պակսել, ոչ երկրի տնտեսութիւնն է վատ վիճակում։ Այն որ գները իջել են ճգնաժամ կոչեցեալից առաջուանից՝ յստակ է, բայց այն որ գները չեն իջել այնքան ինչքան այլ երկրներում (օրինակ Իրանում կամ ԱՄՆ-ում) եւ նաեւ չեն իջել համապատասխան Հայաստանի իրականութեան՝ դա էլ հաստատ է։

Հետաքրքիրն այն է, որ նշածս երկու երկրների համեմատ Հայաստանում գները տրամաբանօրէն էլ աւելի պիտի իջնէին, որովհետեւ Երեւանում միանգամից մի քանի տարում մեծաքանակ բնակարաններ կառուցեցին, որի պահանջարկը չկար, տնտեսութիւնը շատ վատ վիճակում է, առկայ է արտագաղթ, որի հետեւանքով շատ շատերը վաճառող են, բազմաթիւ մարդիկ իրենց բնակարանը կամ տունը վարկի դիմաց գրաւ են դրել ու չեն կարողացել վարկը փակել եւ նրանց բնակարաններն էլ դրամատների միջոցով է վաճառքի հանուած։ Սակայն գները ըստ իս այդպէս էլ չհասան իրականին եւ արհեստականօրէն բարձր մնացին։

Նորակառոյց բնակարանների որակը շէնքից շէնք տարբեր է։ Յամենայնդէպս այն ինչ Հայաստանում կոչւում է "էլիտար" այդ բառի բուն իմաստից մղոններ հեռու է։ Բոլոր շէնքերը չեն, որոնց կառուցման ժամանակ յարգուել են անհրաժեշտ չափանիշները։

Իսկ խնդիրներից են օրինակ այն, որ որպէս շէնքի պահպանման ծախս ամսեկան պիտի վճարումներ կատարել, որը տատանւում է 5000 դրամից մինչեւ 48000 դրամ (այնքան ինչքան ես գիտեմ)։ Միջինը վերցնենք 20000 դրամ։ Ամիսը 20000 դրամ պիտի մուծել որոշակի սպասարկման համար, որից զերծ են հին շէնքերը։ Այս գումարը ինքը մի տեսակ վարձով ապրելու նման է։ Դու ունէս սեփական բնակարան, բայց ամիսը 20000 դրամ պիտի վճարես։ Այսինքն այլ խօսքով վարձով ես ապրում։

Իսկ սա չէ հիմնական խնդիրը։ Որովհետեւ եթէ այդ գումարի վճարումը մի կերպ բացատրում է մատուցուող սպասարկման դիմաց, ապա գլխաւոր խնդիրն առաջանում է այնտեղից, որ այդ գումարը բոլորը չեն տալիս։

Օրինակ իմ սփիւռքահայ ընկերներից մէկը բնակարան ունի մի նորակառոյց շէնքում։ Շէնքը ունէր պահակութիւն։ Պահակներին ազատեցին աշխատանքից։ Շէնքում ապրող Հայաստանահայերը ասում են` մենք այստեղ ապրում ենք ու պահակի կարիք չունենք։ Սփիւռքահայերն էլ ասում են` մենք այստեղ չենք ապրում ու պահակի կարիք ունենք, որ մեր բացակայութեան ժամանակ հսկի բնակարաններին, որպէսզի գողը չտանի, պատահար չառաջանայ եւ այլն։

Մէկ այլ շէնքում վերելակի սպասարկման գումար չեն տալիս առաջինից չորրորդ յարկերի բնակիչները։ Մնացած բնակիչներն ասում են, որ վերելակը շէնքինն է, իսկ շէնքը բոլորինն է եւ սպասարկման վարձ պիտի վճարեն բոլորը եւ ... կարճ ասած շէնքի շահագործումից մի քիչ անցած-չանցած "էլիտար" շէնքում սկսում է վէճ ու վիճաբանութիւն "էլիտար" մարդկանց միջեւ։

Ես շեղուեցի իմ նիւթից։

Յեամենայնդէպս նշեմ, որ վերոշարադրուածն իմ անձնական կարծիքն է եւ այդ ամբողջով հանդերձ եթէ ես պարտաւորուեմ բնակարան գնել առաջին հերթին կը նախըտրեմ նորակառոյց շէնքում եւ երկրորդ հերթին հնակառոյց լաւ շէնքերում։ Այս ձեւակերպումը թող պարզից էլ պարզ չթուայ։ Ինչու՞։ Որովհետեւ ես սփիւռքահայ մարդ եմ ճանաչում, որը բացառում է նորակառոյց շէնքում բնակարան գնելն ու ապրելը։ Ըստ նրա կարծիքի հին շէնքերը անհամեմատելիօրէն աւելի լաւն են, քան նորերը, որոնք կառուցուել են զուտ շահադիտական նպատակով եւ ...

Վերադառնանք մեր նիւթին։

Լաւ մնացէք։

Saturday, May 21, 2011

Tintin

Սա էլ աչքալուսանք Թինթին սիրողներին։

http://www.imdb.com/video/imdb/vi140942617/

Շուտով կը թողարկուի Սպիլբերգի պատրաստած ֆիլմը։
Ֆիլմը դեռ չթողարկուած քննադատութիւններ կան։ Ոմանք այն կարծիքի են, որ երանի Սպիլբերգը Թինթինի հետ գործ չունենար ու այս ֆիլմը չպատրաստէր։ Ոմանք էլ հակառակն են ասում։

Ես սպասում եմ ֆիլմին։ Գովազդը ուժեղ է ու ազդեցիկ։ Երաժշտութիւնը Թինթինավայել։ Միայն ամենավերջում Թինթինի դէմքը դուրս չեկաւ։ Գրքում ուրիշ է։

Լաւ մնացէք։

Thursday, May 12, 2011

ՎԵՐԵԼԱԿՆ ՈՒ ՍՓԻՒՌՔԱՀԱՅԵՐԸ

Բնակարանը, որում ներկայիս ապրում եմ պանելային շէնքում է։ Երկու տարուց աւելի է ինչ ապրում եմ այս բնակարանում։ Չէի ուզում վարձել, որովհետեւ պանելային շէնքերի պահպանման կապակցութեամբ լաւ կարծիքի չէի։ Օրինակ իմ բարեկամներից մէկը բնակարան էր գնել մի պանելային շէնքի չորրորդ յարկում։ Աղբը ժամանակին չէին տանում եւ ես անձամբ եմ ականատես եղել երրորդ-չորրորդ յարկերում այս կողմ, այն կողմ վազող կռիսների։ Վերելակը մի օր աշխատում էր, մի օր ոչ։ Վերելակում ոմանք իրենց մարմնի արտադրանքն էին թափում եւ այլն։ Մի խօսքով լաւ կարծիքի չէի։

Բնակարանը, որում ներկայիս ապրում եմ, վարձեցի, որովհետեւ կինս հաւանեց, անշարժ գոյքի գործակալ կինը ստիպեց, երդուեց, զանգեց ու նորից զանգեց։ Բնակարանատէրը ճանապարհային ոստիկան է։ Հետաքրքիր էր անշարժ գոյքի գործակալի խօսքը։ Ասում էր "Սարգիս ջան, ճիշտ է ոստիկան է, բայց հաւատացնում եմ լաւ մարդ է"։

Մի խօսքով վարձեցի։ Վարձեցի ու շատ գոհ եմ։ Բնակարանատէրը իրօք հոյակապ մարդ է։ Իսկ շէնքը չունի այն խնդիրները, որ վերեւում նշեցի։ Աղբը տանում են ժամանակին։ Վերելակը շատ լաւ աշխատում է եւ դեռ որեւէ մէկն էլ իր մարմնի տարատեսակ արտադրանքը վերելակում չի թափել։ Կարճ ասած գոհ եմ։

Բայց այս ամբողջից յետոյ մի հարցի պատասխանը չեմ գտնում։ Մօտաւորապէս երբ Սփիւռքից հիւր ունենք կամ վերելակը չի աշխատում կամ վերելակի դուռը չի բացւում ու մարդիկ մնում են վերելակի մէջ։ Հիւրերը ի վերջոյ տուն են մտնում եւ մենք պարտաւոր ենք կէս ժամ բացատրել ու երդուել, որ սա բացառութիւն է ու վերելակը բնականոն աշխատում է, որ սա պատահականութիւն է։ Հիւրերն էլ հաւատում են կամ ձեւացնում են, որ հաւատում են։ Բայց երբ հիւրասիրութիւնն աւարտւում է ու հիւրերը գնում են, ընկնում եմ մտքերի մէջ՝ ինչու՞ վերելակը Սփիւռքահայ հիւրերի պարագային չի աշխատում։

Վերելակը ամէն մի երկրում ու ամէն մի շէնքում էլ կարող է չաշխատել, փչանալ, բայց որ հայրենիքում է վերելակը փչացած լինում ... Արի ու համոզիր, որ պատահականութիւն է։

Լաւ մնացէք։

Saturday, April 30, 2011

ՊԻՏԻ ՇԱՐՈՒՆԱԿԵՄ

Ոստիկանութիւն, դատախազութիւն, անձրեւ ու անձրեւ, խառը մտքեր, անհեռանկար երկիր, ծուլութիւն ... ահաւասիկ կայքէջս չթարմացնելու պատճառներից մի քանիսը։

Առայժմ այսքանն ասեմ, որ Հայաստանում մի քանի բան չէի արել, մի երկուսը եղաւ, ոտս ոստիկանութիւն չէր հասել` հասաւ, ոտս դատախազութիւն չէր հասել` այդտեղ էլ հասաւ, տեսնենք թէ ոտս էլ ուր կը հասնի*։

Յամենայնդէպս պիտի շարունակեմ գրել։

Լաւ մնացէք։

(Յ.Գ.) Դրանց մանրամասնութեան մասին, ըստ անհրաժեշտութեան, հետագային։

Monday, April 11, 2011

ԲԱԼԵՆԻ

Անցեալ շաբաթ օրը տանս բակում բալենի եմ տնկել։ Կը կպնի, չի կպնի, միրգ կը տայ, միրգ չի տայ... չգիտեմ։

Պիտի սպասել։

Լաւ մնացէք։

Saturday, March 19, 2011

"ՊԱՅՄԱՆ"

Իրանում հրատարակուող "Պայման" հանդէսի 52-րդ համարում, որը հրատարակուել է վերջերս, տպագրուել է հայերէնից պարսկերէն իմ թարգմանութեամբ Կարէն Խանլարիի "Հ.Յ.Դ. Ծրագրային հիմնադրոյթները" յօդուածը։ Այդ յօդուածը նախապէս տպագրուել էր "Դրօշակ"-ում։

"Պայման"-ին ծանօթանալու համար կարող էք այցելել հետեւեալ կայքէջը։

Սա էլ առ ի տեղեկութիւն։

Լաւ մնացէք։

Friday, March 11, 2011

"ԱՉՔԸ ԼՈՅՍ ՀԱՅ ՄԵՌԵԱԼՆԵՐԻ"

Կարժէ կարդալ այս յօդուածը։

Ստորեւ մի հատուած.- "... Ստալինի երազը իրականացրեց մեր անկախութիւնը, նախ ժողովուրդը տեղափոխուեց, ոչ թէ Սիբիր, այլ աւելի հեռաւոր ափեր, ապա ԱՐԱՐԱՏԻ տնազը, կամ այսպէս ասած՝ խճապատկերը, տեղափոխեցին նրանց գերեզմանատանը, որպէս հայ մեռելների յաւերժութեան խորհրդանիշ։

Հրաշալի է, Արարատի լանջերին ապրելու փոխարէն, այս հեռաւոր ափերում թաղւում ենք նրա պատկերի տակ ու գլուխ գովում՝ "հպարտ եմ, որ հայ եմ""։


Լաւ մնացէք։

Thursday, March 10, 2011

ԻՆՉՈՒ՞ ՄԻԱՅԻՆ ՍՓԻՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆԸ

Սփիւռքի նախարարի իրեն ֆիզիկոս հռչակած 19 ամեայ երիտասարդին ընդունելը սուր քննադատութիւնների ու արձագանքների տեղիք է տուել լրատուամիջոցներում։ Այդ քննադատութիւններին հակազդել է Սփիւռքի նախարարութիւնը կոշտ յայտարարութեամբ, որի կարիքը, իմ կարծիքով, չկար։

Սակայն այս ամբողջի մէջ, ի շարս այլ հարցերի, ինձ հետաքրքրում են նաեւ հետեւեալ հարցերը։ Ինչու՞ քննադատութիւնները ուղղուել են Սփիւռքի նախարարին ու նախարարութեանը եւ ոչ առաջին անգամ այդ երիտասարդի մասին հաղորդում պատրաստած ու սփռած "Հ1"-ին ու մանաւանդ "Հայլուրին"։ Ինչու՞ ոչ ոք չի խօսում Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Կարէն Կարապետեանի կողմից այդ երիտասարդի ընդունելութեան մասին։

Հետաքրքիր է իմանալ պատճառը։

Լաւ մնացէք։

Wednesday, March 9, 2011

Ո՞ՐՆ Է ԲՌՆՈՒԹԵԱՆ ՍԱՀՄԱՆԸ

Կանանց եւ գեղեցկութեան տօնի կապակցութեամբ երեկ հեռուստաալիքներից մէկով մի կին դասախօս ելոյթ էր ունենում։ Նա իր խօսքերի մէջ ասաց, որ եթէ տղամարդը նստում է տանը եւ թերթ է կարդում կամ հեռուստացոյց է դիտում եւ կնոջն ասում է` ինձ համար սուրճ դիր, դա արդէն բռնութիւն է կնոջ նկատմամբ։

Եթէ համաձայնենք այս մտքի հետ, ապա կարծում եմ չենք կարող չհամաձայնել նաեւ հետեւեալ մտքի հետ, որ եթէ կինը տանը նստած թերթ է կարդում կամ հեռուստացոյց է դիտում եւ տղամարդուն ասում է՝ ինձ համար սուրճ դիր, դա եւս բռնութիւն է, միայն այս պարագային տղամարդկանց նկատմամբ։

Այստեղից արդէն նոր մտքեր ու նոր հարցեր են առաջանում։ Ո՞վ պիտի սուրճ դնի տանը։ Արդե՞օք ամէն մարդ իր համար առանձին սուրճ պիտի դնի տանը, որպէսզի բռնութիւն տեղի չունենայ։ Իսկ ի՞նչ պիտի ասենք տնային այլ պարտականութիւնների ու հոգսերի մասին։ Հաւանաբար ամէն մարդ առանձին կերակուր պիտի եփի ու առանձին շոր լուանայ ու տունն առանձին մաքրի։ Հաւանաբար պիտի նաեւ առանձին երեխայ ունենալ...

Եզրակացութիւն։ Այն որ մեր հասարակութեան մէջ կանայք եւ տղամարդիկ իրականում իրաւահաւասար չեն, ընդունելի է, բայց թէ ի՞նչն է բռնութիւն ու ո՞րն է դրա սահմանը՝ վիճելի է։ Հետեւաբար նախ սա պիտի յստակեցնել։

Այսպէս թէ այնպէս՝ Շնորհաւոր Կանանց եւ գեղեցկութեան տօնը։

Միշտ լաւ մնացէք։

Friday, February 25, 2011

ԶԱՒԵՇՏԱԼԻ ՅՈՒՇԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի իշխանական երեք կուսակցութիւնների միջեւ Փետրուարի 17-ին ստորագրուած նոր յուշագիրը խօսում է ներհայաստանեան քաղաքական դաշտի զաւեշտալի ու ողբերգական իրականութեան մասին։

Կարճ ասած դրանով Հայաստանի բնակչութեան ճնշիչ մեծամասնութեանը առաջարկւում է ընտրել ներքոյիշեալ երեք տարբերակներից մէկը.-
  1. Դիմել յեղափոխական պայքարի մեթոդներին ազատուելու համար ազգակործան այս ռեժիմից։ Անկեղծ ասած պայքարի այդ մեթոդին դիմող ոչ միայն ներկայիս չի երեւում, այլեւ նոյնիսկ հեռաւոր հորիզոնում էլ չի նշմարւում։
  2. Հետեւել յայտնի երաժիշտի՝ ասացուածքի վերածուած "Եղիր հեզ, խոնարհ եզ..." բառերին ։ Եթէ ընդունենք վիճակագրական պաշտօնական տուեալները, ըստ որի երկրում ապրում է երեք միլիոնից մի քիչ աւելի մարդ, ապա կարծում եմ սխալ չի լինի եթէ ասենք, որ ներկայիս երեք միլիոնի վիճակը սա է` մնացածն էլ տէրերն են։
  3. Յայտարարել, որ եղբայր, Հայաստան երկիր դրախտավայրը թողնում եմ քեզ, ես ուզում եմ գնալ դժոխք ռուսաստաններում ու ամերիկաներում ապրել։ Լա՞ւ է։ Գո՞հ էք։

Յուշագրի պատգամը սա է։ Իսկ մեզ մնում է այլ տարբերակներով խառնել ժողովրդին պարտադրուող խաղի կանոնները։

Պինդ մնացէք։

Monday, February 21, 2011

"ԾԻՐԱՆԻ ԾԱՌԵՐԻ ՏԱԿ" (2)

"- Լաւ ապրանք է,- ասաց Շերեփուկը։ - Ծիրանի չունե՞ս,- ու նախանձով նայեց Հրեշտակի մեզի շիթին, որը ոչ միայն ասֆալտի երեսի սառոյցն էր հալեցնում, այլեւ գոլորշի դարձած ետ դառնում ու տաքացնում ձիու փորատակը։ Ըստ երեւոյթին Շերեփուկը միզակապութեամբ էր տառապում։

- Ներող կը լինես,- հեգնեց Աւետիքը Շերեփուկին,- ինչպէս գիտես, ձիերի համար պետքարաններ չկան քաղաքում:

-Սովետի ժամանակ էլ չկար,- նոր կարգերին պաշտպան կանգնեց Շերեփուկը։

-Չկար,- համաձայնեց Աւետիքը: - Բայց ցարի ժամանակ կար, շահի ժամանակ կար։ Հիմա ձիերի կարծիքով մենք առա՞ջ ենք գնացել, թէ՝ ետ։"

"Ծիրանի ծառերի տակ", Ռուբէն Յովսէփեան, էջ 16

Saturday, February 19, 2011

"ԾԻՐԱՆԻ ԾԱՌԵՐԻ ՏԱԿ" (1)

"... որ հետաքրքրութեան առարկայի հետ բնութիւնը թեթեւակի կատակել էր. մի պտղունց քրիստոնէական փոշուն, էլի պտղունց-պտղունց, խառնել էր յեղափոխականութեան, ժողովրդավարութեան, հայրենասիրութեան, այլասիրութեան, փառասիրութեան փոշիներ, բայց չէր օժտել այս ամէնը գոնէ մի չանչուլ ամբողջականութեան մէջ շաղախելու կարողականութեամբ։"

"Ծիրանի ծառերի տակ", Ռուբէն Յովսէփեան, էջ 6

Saturday, February 12, 2011

ԹՈՒՆԻՍ, ԵԳԻՊՏՈՍ...

Մէկ-մէկ մտածում էի "Թունիսի չափ էլ չկանք"։
Արդէն երեկուանից մտածում եմ "Եգիպտոսի չափ էլ չկանք"։

Մտքերի մէջ ընկած յիշեցի, որ կանք, ինչու՞ չկանք, միթէ 1998-ին իշխանափոխութիւն չարեցինք։ Յետոյ ինքս ինձ հարց տուեցի՝ մի երկրում քանի՞ տարին մէկ կարելի է (կամ պէտք է, կամ հնարաւոր է) իշխանափոխութիւն անել։

Ի վերջոյ հասարակութիւնն էլ կենդանի օրգանիզմ է, ինչպէս մարդ անհատը, որը ցանկացած վիրահատութիւնից յետոյ ապաքինուելու, հանգստանալու, նոր ուժ ձեռք բերելու ժամանակ պէտք ունի։ Իսկ հանգստանալ, ապաքինուել ու նոր ուժ ձեռք բերել անպայման չի նշանակում նոր իշխանափոխութիւն անել։ Իշխանափոխութիւնը ինքնանպատակ չէ։ Նպատակը քաղաքացիների համար մարդավայել կեանքի պայմաններ ստեղծելն է, ազգի երազանքների իրականացմանը ձգտելն է...

Յամենայնդէպս երանի այն ժողովուրդներին, որոնք իշխանափոխութիւն են անում ու ազգի զարգացումը դնում բնականոն հունի մէջ` առանց կարիքն զգալու նորից իշխանափոխութեան մասին մտածելու ու այն իրականացնելու...

Լաւ մնացէք։

Monday, January 31, 2011

ԵՐԿՈՒ ԾԱՅՐԱՅԵՂՈՒԹԻՒՆ (2)

Գործակալը զանգեց երկրորդ բնակարանի տիրոջը։

Պայմանաւորուեցինք, որ իմ մեքենայով գնանք նրան իր բնակարանի առջեւից վերցնենք ու տանենք, որպէսզի վարձու տրուելիք բնակարանը մեզ ցոյց տայ։ 65-ի մօտ մարդ էր։ Նստեց մեքենաս։ Նստած-չնստած սկսեց խօսել գրականութիւնից։ Իրեն ներկայացրեց։ Ասաց, որ մի քանի ամիս եղել է ԱՄՆ-ում, որտեղ տեղի է ունեցել իր գրքերից մէկի շնորհահանդէսը։


Տեղ հասանք։

Մտանք բնակարան։

Հիւրասենեակում մի սեղան կար ու սեղանի վրայ լեփ լեցուն գիր ու գրականութիւն, թուղթ ու ...


Բերեց իր գրքերից մէկը։ Կարդաց իր բանաստեղծութիւններից։


Յետոյ բերեց յաջորդ գիրքը։ Իր կատարած թարգմանութիւններն էին օտար լեզուից հայերէն։


Յետոյ...


Նայեցի բնակարանը։ Տեւեց հինգ րոպէ։ Գրականութեան ու բանաստեղծութեան մասին խօսելը՝ կէս ժամ...

Ասացի, անկախ այն բանից, որ մենք ձեր բնակարանը կը վարձենք թէ ոչ, ուզում եմ ձեզ տեղեկացնել, որ անցնող մէկ ժամուայ ընթացքում ես ու մեզ ուղեկցող գործակալը հետաքրքիր եւ իրարամերժ երկու ծայրայեղ փորձառութիւն ապրեցինք։


Յետոյ պատմեցի նախորդ բնակարանատիրոջ հագնուածքի ու պահուածքի ու խօսելաձեւի մասին ու ...


Բանաստեղծ բնակարանատէրը ծիծաղեց։ Ասաց՝ անկախ ամէն ինչից՝ ինձ նուէր կը տայ իր գրքերից ու կը ցանկանայ հանդիպել...


Այս փորձառութիւնն ինձ համար հետաքրքիր էր։ Վերադառնալիս մտածեցի, որ այն մանաւանդ հետաքրքիր է սփիւռքահայերի համար։ Պատկերացրէք այն սփիւռքահային, որ տաս օրով Հայաստան է գալիս ու տեսնում է առաջին տեսակի մարդուն եւ այն սփիւռքահային, որ տեսնում է երկրորդ տեսակի մարդուն։ Ի՞նչ տպաւորութիւն է ստանում։


Եւ ի վերջոյ, եթէ նոյնիսկ երկրորդ տեսակի մարդու բնակարանը զիջում է առաջինին (որն ի դէպ այս պարագային չէր զիջում), պիտի վարձել երկրորդի բնակարանը եւ ոչ թէ առաջինի շատ պարզ պատճառով, որ երկրորդ տեսակը մնայ ու շատանայ Հայաստանում եւ առաջինը չքուի ու վերանայ Հայաստանից։


Լաւ մնացէք։

Saturday, January 29, 2011

ՍԵՒ ԼԵՔՍԻՈՒՍ

Մեքենայիցս իջնում էի, որ մեր բակի տղանրեը մօտեցան ինձ ու զրոյցի բռնուեցին։

Ասացին, որ տղաներից մէկն իրենց բնակարանից տեսել է, որ մի սեւ գոյնի լեքսիուս հարուածել է իմ մեքենային։ Լեքսիուսը փասխուստի է դիմել։

Տղան բացել է պատուհանը եւ գոռացել։ Ապարդիւն։ Մեքենան հեռացել է։

Լեքսիուսին ի՞նչ ցանկանամ։

Լաւ մնացէք։

Tuesday, January 25, 2011

ՀԷՆՑ ՆՈՅՆ ԶԳԱՑՈՒՄԸ (2)

Եթէ առաւօտեան դուրս գաք ձեր տնից աշխատանքի գնալու նպատակով եւ տեսնէք, որ փողոցում կայանած ձեր մեքենայի վարորդի կողմի դուռը ներս է մտել (այսինքն խփել են ձեր մեքենային) եւ այն էլ ոչ թէ մակերեսային կերպով քսել են, այլեւ ահաւոր կերպով ջարդել են, ի՞նչ զգացում կունենաք։

Այս առաւօտ ես հէնց այդ նոյն զգացումը ունէի։

Սա արդէն երրորդ անգամն է։

Մէկ անգամ խփել են մեքենայիս հետեւին, մէկ անգամ առջեւի ձախ մասին, այս անգամ էլ ճիշտ վարորդի դռան մէջտեղը։ Երեք դէպքում էլ մեքենան կայանած է եղել եւ խփող(ներ)ը չկան։

Պատահականութիւն է թէ՞ դիտաւորութիւն, չեմ կարող ասել, բայց կասկածների մէջ եմ ընկել։

Լաւ մնացէք։

Monday, January 24, 2011

ԵՐԿՈՒ ԾԱՅՐԱՅԵՂՈՒԹԻՒՆ (1)

Ընկերներիցս մէկը արտերկրից մի քանի օրով Հայաստան էր գալիս։ Զանգեց ինձ ու խնդրեց բնակարան վարձել իր համար։

Կապուեցի անշարժ գոյքի ծանօթ մի գործակալութիւն։

Ասացին, որ մեր պայմաններին համապատասխանող երկու բնակարան ունեն։

Ասացի՝ պիտի տեսնեմ բնակարանները։

Գործակալը կապուեց բնակարաններից մէկի տիրոջը եւ պայմանաւորուեց ժամը 5:30-ին։

Ասացի՝ յարմար է։

Մի երկու ժամ յետոյ գործակալը կապուեց ու ասաց, որ բնակարանի տէրը կապուել է ու ասել, որ 5:30-ին չի կարող եւ յարմար է ժամը 5:00-ին։ Ասացի՝ խնդիր չի։

Ժամը 5:00-ին մի քանի րոպէ պակաս, ես ու գործակալը շէնքի մօտ էինք։ 5:00-ին բարձրացանք բնակարանի մուտքի մօտ։ Մարդ չկար։ Գործակալը կապուեց տիրոջը։ Ասաց՝ "Հինգ րոպէից կը հասնեմ"։ Անցաւ տաս-տասնըհինգ րոպէ։ Մարդը չեկաւ։ Գործակալը կրկին կապուեց։ "Երկու րոպէից կը հասնեմ"։ Անցաւ եւս տաս րոպէ։ Մարդ չկայ։ Գործակալը էլի կապուեց։ "Արդէն հասնում եմ"։ Մի խօսքով ժամը 5:30-ին մարդը եկաւ։ Ծայրից ծայր մարզահագուստով։ Դժկամութեամբ բարեւ ասաց։ Ոչ մի խօսք այն մասին, որ կէս ժամ ուշացել է, ոչ մի կը ներէք, ոչ մի բառ։ Զգացի մեր պարտականութիւնն է եղել կէս ժամ շուտ գնալն ու մարդուն սպասելը։ Չէ որ ուզում ենք մի քանի հարիւր դոլար վճարել նրան։

Նայում էի բնակարանը, որ մարդն ասաց՝ "Ապէ, մի քանի բան պարզենք"։

.- Պարզենք։

.- Ո՞վ է մնալու։

.- Այսինչը։

.- Ի՞նչ ազգից է։

.- Հայ է։

Յետոյ դարձաւ գործակալին՝ "Գումա՞րն ասել ես"։

.- Այո։

.- Ինչքա՞ն։

.- Ինչքան պայմանաւորուել ենք, այսքան ու ասաց թիւը։

.- Չէ ապէ, էդ թուերը չի։

.- Այսի՞նքն։

.- Էդքանով չեմ տայ։ Ինձ ճիշտ հասկացէք, էս տունը էն տունը չի։

Գործակալն ասաց` "Չեմ հասկանում, մենք ձեզ հետ խօսել ու պայմանաւորուել ենք"։

.- Չէ ապէ, էսքան կըլնի։

Միջամտեցի, ասացի հարց չկայ, ես կը խորհրդակցեմ ընկերոջս հետ ու լուր կը տամ։ Դուրս եկանք տնից։

Արդէն առանց խորհրդակցելու որոշում էի տուել։ Այդ բնակարանը մեզ պէտք չէր։ Պէտք չէր, ոչ միայն գնի պատճառով (որը մի ակնթարթում բարձրացաւ երկու հարիւր ԱՄՆ դոլար), այլեւ բնակարանատիրոջ վերաբերումի ու պահուածքի։ Անցնող տաս տարուայ ընթացքում այդպիսի մարդկանց ու այդպիսի բնակարանատէրերի շատ եմ հանդիպել։


Ի դէպ այս հանդիպումից երկու ժամ առաջ մի այլ նմանատիպ մարդու էի հանդիպել մի այլ հարցի կապակցութեամբ, որի մասին կը գրեմ հետագային։

Լաւ մնացէք։

Saturday, January 22, 2011

ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՅ ՇՆՈՐՀԱՒՈՐԱՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

Այս երեւոյթին էլ կարծում եմ մէկ անգամ անդրադարձել եմ։

Նոր Տարուայ ու Սբ. Ծննդեան տօների կապակցութեամբ մինչեւ ո՞ր օրը պիտի շնորհաւորել իրար։

Յունուարի 6-ը՞, 13-ը՞, 20-ը՞, Յունուարի վերջին օրը՞։

Պարզ է, որ ճշտուած թուական չկայ։ Ծիծաղելի է նաեւ ասել, որ օրինակ մինչեւ Յունուարի 11-ը կարելի է շնորհաւորել, իսկ 12-ից՝ ոչ։

Բայց ինչքանով է ճիշտ, որ Յունուարի 20-ին հանդիպում ես մարդու, որն ասում է՝ "Անցած տօներդ շնորհաւոր լինի, լաւ տարի ունենաք"։

Ստացւում է այնպէս, որ Դեկտեմբերի 20-ից սկսում են շնորհաւորանքները "գալիք" տօների կապակցութեամբ եւ Յունուարի 20-ին դեռ շարունակւում են "անցած" տօների կապակցութեամբ։

Սա էլ այն երեւոյթներից մէկն է, որը նկատել եմ, որի կապակցութեամբ կրկին ոչ բոլորն են ինձ հետ համաձայն, ինչպէս օրինակ կինս։ Նա ասում է, որ շնորհաւորելու մէջ, մէկին լաւ բան ցանկանալու մէջ, ի՞նչ վատ բան կայ, որ դու ոչ միայն նկատել ես, այլեւ ժամանակ ես դնում դրա մասին գրելու։ Եթէ մարդիկ լաւ բան են անում, թուականը ի՞նչ կապ ունի։

Կարծում եմ էլի ինքն է ճիշտ։

Լաւ մնացէք։

Sunday, January 16, 2011

ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՅ ՆՈՒԷՐԻ ՄԱՍԻՆ

Կարծում եմ այս երեւոյթին նախապէս էլ անրդարձել եմ։ Խօսքը Նոր Տարուայ առիթով տնից տուն այցելութիւնների ժամանակ տարուող "նուէրի" մասին է։ Չգիտեմ ինչքանով է ճիշտ "նուէր" ասածը, որովհետեւ հիմնականում տանում են մի շիշ խմիչք ու մի տուփ շոկոլադ եւ դա արդէն վերածուել է սովորութեան։


Անշուշտ գեղեցիկ է, երբ մարդիկ քո տուն այցելելիս մի շիշ գինի են բերում ու դու էլ ձեռդ դատարկ ուրիշի տուն չես գնում, մի շիշ գինի էլ դու ես տանում, բայց երբ ընդամէնը մի քանի օրուայ ընթացքում պիտի մէկի տունը մի բան տանել ու հէնց նոյն մարդից էլ, երբ քո տունն է այցելում, մի բան ստանալ, զգում եմ, որ այդ տանել-բերելն իրենց իմաստը կորցնում են։

Խմիչք ու շոկոլադ ես տանում, խմիչք ու շոկոլադ ես ստանում, խմիչք ու շոկոլադ ես տանում, խմիչք ու շոկոլադ ես ստանում ու սա շարունակւում է այնքան, մինչեւ վերջանան այցելութիւնները։

Երբեմն զգում եմ, որ սա ձեւականութիւն է։ Տանում ենք, որովհետեւ պիտի տանել, անյարմար է չտանել, բա մեր մասին ի՞նչ կասեն։

Պատահում է նաեւ, որ մէկի տուն տարածդ խմիչքն ու շոկոլադը մի քանի շուրջ պտտելուց յետոյ... մի այլ մէկի միջոցով վերադառնում են քեզ։


Եթէ մէկի տուն ենք այցելում յատուկ պատճառով, օրինակ ծննդեան տարեդարձի, ապա նուէր տանելը, խմիչք կը լինի թէ շոկոլադ, ոսկի կը լինի թէ արծաթ՝ կապ չունի, հասկանալի է, բայց երբ Նոր Տարուայ առիթով մէկի տունն այցելելիս գիտակցում ես, որ տարածդ նուէրը վաղը կամ միւս օրը վերադառնալու է, որովհետեւ նա էլ, որ գայ քո տունը, ճիշտ քո նման, պարտաւոր է մի բան բերել, արդէն երեւոյթը դառնում է անհամ։ Մանաւանդ նկատի պիտի ունենալ, որ այս ամբողջ տանել բերելը կատարւում է մէկ շաբաթուայ ընթացքում։

Իմ կարծիքով չպիտի թողնել բովանդակազրկուի մարդու արածն ու վերածուի ձեւականութեան։

Յամենայնդէրս բոլորը չեն, որ ինձ հետ համաձայն են։ Օրինակ կինս համարում է, որ ես սխալ եմ, դա գեղեցիկ երեւոյթ է ու նոյնիսկ իմ այս գրածը աւելորդ է ու ժամավաճառութիւն։

Ինչ ասեմ։

Լաւ մնացէք։

Յ.Գ. Գիւմրեցի ընկերներիցս մէկին հարցրի այս մասին, ասաց, որ Գիւմրիում նման սովորութիւն չկայ։ Արդեօք սա Երեւանեան սովորութի՞ւն է։

Thursday, January 13, 2011

ՄԷԿ ՆՈՐ ՏԱՐԻ

Լաւ է, որ տարուայ ընթացքում մէկ Նոր Տարի կայ, թէ չէ եթէ այսպէս շարունակուէր...

Յամենայնդէպս այս Նոր Տարին ինձ համար թէ տարբեր էր նախորդ մի քանի Նոր Տարիներից եւ թէ ունէր որոշ նմանութիւններ։

Օրինակ տարբեր էր, որովհետեւ Նոր Տարուանից ընդամէնը երկու օր առաջ ամուսնացաւ ընկերներիցս մէկը ու նրա հարսանիքի ազդեցութիւնից դեռ չսթափուած, մտանք Ամանորի ազդեցութեան գօտի։

Ինչեւէ, այդ տարբերութիւններին ու նմանութիւններին չէ, որ ուզում եմ անդրադառնալ (դրանք զուտ անձնական են), այլեւ որոշ երեւոյթների, որոնք խորհելու առիթ են տուել։

Դրանց մասին հետագային։

Լաւ մնացէք։

Saturday, January 1, 2011

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ

ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ ԱՄԱՆՈՐ ԵՒ ՍԲ. ԾՆՈՒՆԴ

Թող 2011-ը լինի բազում յաջողութիւնների տարի՝ թէ անձնական ու թէ հաւաքական կեանքում։