Աւարտուեցին Ազգային Ժողովի ընտրութիւնները Հայաստանում։
Նախնական արդիւնքների համաձայն հինգ կուսակցութիւն՝ Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը (%12.7), Բարգաւաճ Հայաստանը (%14.7), Հայաստանի Հանրապետականը (%32.8), Օրինաց Երկիրն (%6.8) ու Ժառանգութիւնը (%5.8) անցնելով %5-ի սահմանը մտան Ա.Ժ.։
Առաջին երեքի խորհրդարան մտնելը պարզ էր, թէեւ ստացած քուէները առանձին վերլուծութեան նիւթ են։
Օրինաց Երկիր եւ Ժառանգութիւն կուսակցութիւններինը մի քիչ զարմանալի։
Առաջինի պարագային զարմանալի է, որովհետեւ ընդամէնը մի քանի օր առաջ էր, որ իշխանութիւնը նախագահ Քոչարեանի շուրթերով Արթուր Բաղդասարեանին դաւաճան որակեց։ Ես անձամբ չեմ լսել, բայց ասում են, որ քուէարկութեան պահին էլ նախագահը մէկ անգամ նորից կոչ է արել ժողովրդին չքուէարկել այն կուսակցութիւնների օգտին, որոնք ծառայում են օտար ուժերին եւ պարզ է, որ խօսքը Արթուր Բաղդասարեանի մասին է եղել։ Դրանով հանդերձ նրանք մտան խորհրդարան։
Այդ քուէն կամ պիտի վերագրել այն բանին, որ Օրինաց Երկիրն ունի ժողովրդականութիւն, այդ էլ այն չափով, որ մարդիկ դաւաճան մարդ են ուղարկում խորհրդարան (չհաւատալով նախագահին) եւ կամ էլ իշխանութիւնը զբաղուած է դերասանութեամբ։
Ժառանգութեան պարագային էլ հակասական բաներ է ասւում։ Մէկ կողմից դա վերագրւում է Րաֆֆի Յովհաննիսեանի նկատմամբ մարդկանց ունեցած դրական վերաբերումին եւ միւս կողմից էլ իշխանութեան բեմադրութեանը։ Այն, որ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, չգիտես ինչու հայրենի ժողովրդի մօտ դրական կերպար է համարւում, փաստ է։ Բայց կայ նաեւ այլ վարկած, ըստ որի իշխանութիւնը Սփիւռքում Դաշնակցութեան հեղինակութիւնն ու ազդեցութիւնը հակակշռելու նպատակով, փորձում է նոր խաղ սկսել Րաֆֆի Յովհաննիսեանի միջոցով։ Կարող է եւ սա է ճիշտ։ Ժամանակը ցոյց կը տայ։
Ինչ վերաբերում է Դաշնակցութեանը, ապա պիտի ասել, որ կառոյցը իսկապէս լաւ աշխատեց եւ այդ առումով պիտի անկեղծ "վարձքներդ կատար" ասել բոլոր ընկերներին։ Շարքերը վերեւից ցած ու հետեւողականօրէն աշխատում էին։ Կարծում եմ յառաջիկայում այս ամբողջի մասին կը կատարուի քննարկում եւ կը տրուի գնահատական։ Մինչեւ այս պահը Գերագոյն Մարմնի կողմից որեւէ յայտարարութիւն ընտրութիւնների կապակցութեամբ չի արուել։ Թէեւ Դաշնակցութեան համար ոչ իշխանութիւն լինելն է ինքնանպատակ, ոչ ընդդիմութիւն լինելը, սակայն յամենայնդէպս անձնական կարծիքս է, որ այն Ազգային Ժողովում, որտեղ համամասնականով ու մեծամասնականով իրար վրայ հանրապետականներն ունեն 60-65 պատգամաւոր, մենք իշխանութեան մէջ անելիք չունենք, որովհետեւ չենք կարող ազդել որոշումների կայացման գործընթացի վրայ, հետեւաբար ինչու պիտի կիսենք պատասխանատւութիւն այն բանի համար, որում մենք դերակատար չենք եւ որոնք չեն բխում մեր ազգային ու ընկերվարական ծրագրերից։ Ինչեւէ վստահաբար վաղը Գերագոյն Մարմինը յայտարարութիւն կանի, որով կիմանանք հայաստանեան կառոյցի դիրքորոշման վերաբերեալ։
Բարգաւաճ Հայաստանի պարագան էլ հետաքրքիր է նրանով, որ կուսակցութիւնը յայտարարում է, որ ունի 370000 անդամ, բայց ընտրութիւններում ստանում է 220000 քուէ։ Այսինքն կուսակցութեան անդամներից 150000 հոգի կուսակցութեան օգտին չեն քուէարկել։ Ուրեմն կամ 370000-ն է ուռճացուած թիւ կամ թիւն իրական է՝ կուսակցական պատկանելիութիւնը՝ ոչ, այսինքն մարդիկ ձաւականօրէն եւ մի ինչ որ ակնկալիքով կամ յանձնարարութեամբ են մտել Բարգաւաճի շարքերը, ի մտի ունենալով, որ պիտի քուէարկել այլ ուժերի օգտին։ Ինչեւէ այստեղ էլ, մեղմ ասած, քցուեց Գագիկ Ծառուկեանը։
Նորընտիր Ազգային Ժողովում փրկուեցինք մի շարք պատգամաւոր-պաշտօնեաներից, յատկապէս նրանցից որոշների, ինչպէս օրինակ Արշակ Սադոյեանի, սեքսուալ ձայնից։
Երեկ գիշեր "ԱԼՄ" հեռուստաալիքով խօսում էր "Ժողովրդական" կուսակցութեան նախագահ եւ "ԱԼՄ հոլդինգ"-ի տնօրէն` Տիգրան Կարապետեանը։ Ասում էր "մի գիւղի բնակիչների 60 հեռուստացոյց եմ նուիրել, այդ գիւղից ստացել եմ 2 քուէ, գոնէ հեռուստացոյց ստացողները քուէ տային"։ Տեղեկացնեմ, որ Տիգրան Կարապետեանը Ազգային Ժողովի անցեալ ընտրութիւնների ժամանակ էլ իւրայինների կողմից քցուեց։ Այն ժամանակ "ԱԼՄ" հեռուստաընկերութեան աշխատակիցներին որպէս վստահուած անձ նշանակել էր ընտրատեղամասերում եւ այդ վստահելիները նոյնիսկ իրենք քուէ չէին տուել, էլ ինչ մնացած հսկէին ընտրութիւնների արդարացիութեանը։ Դրան հետեւեց "ԱԼՄ" հեռուստաընկերութեան աշխատակազմի մեծամասնութեան հեռացումը աշխատանքից։ Եւ այն օրուանից Կարապետեանը կիրառելով նոր մարտավարութիւն հեռուստացոյց ու տնային այլ իրեր էր բաժանում ժողովրդին, մարդկանց՝ յատկապէս մեծահասակներին խմբերով տանում էր Սեւան, էջմիածին, Դիլիջան եւ այլուր անվճար հանգստանալու, իր հեռուստաալիքով կազմակերպում էր "Ադամանդ", "Սուպեր-ադամանդ" եւ նմանատիպ կոչումներով երգի մրցոյթներ, որի ընթացքում շաբաթը մի քանի օր տարբեր գիւղերի բնակիչներ գալիս էին հեռուստաընկերութիւն անվճար կերպով երգելու եւ մրցելու եւ այդ կոչումներին արժանանալու։ Տրամաբանութիւնն էլ այն էր, որ երգարուեստի բնագաւառում հաստատուել է մենաշնորհ եւ այս ձեւով երեւան են գալիս տաղանդները։ Ինչեւէ պարզւում է, որ ոչ ադամանդներն են քուէարկել Կարապետեանի օգտին, ոչ սուպեր-ադամանդները, ոչ հեռուստացոյց ստացողները, ոչ Սեւանում հանգստացածները։ Սա էլ քցուեց։
Այսպիսի հետաքրքիր բաներ շատ կան հայրենի իրականութեան մէջ, որոնց մասին եթէ ուզեմ գրել, պիտի բազմաթիւ գիշերներ լուսացնեմ։ Սակայն մի բան, որին կուզեմ անպայման անդրադառնալ, դա քաղաքական գիտակցութեան այն ողբալի մակարդակն է, ինչ կայ այսօր Հայաստանում։ 3000 կամ 5000 դրամի դիմաց մարդիկ քուէ են վաճառում այս կամ այն կուսակցութեանը կամ մաֆիոզին։ 5000 դրամ այսինքն մօտաւորապէս $13 ԱՄՆ։ Սա առանձին եւ շատ լուրջ վերլուծութեան նիւթ է, որը խօսում է հայրենի բնակչութեան մտածելակերպի, քաղաքական գիտակցութեան, հոգեբանութեան եւ բազմաթիւ այլ կողմերի մասին։ Հասարակագիտութեան տեսանկիւնից չափազանց հետաքրքիր նիւթ ուսումնասիրութեան համար։
Վաղուանից կը տպագրեմ Ազգային Ժողովի ընտրութիւններին որպէս դիտորդ մասնակցած ընկերներիցս մէկի տպաւորութիւնները։
Լաւ մնացէք։
