Thursday, May 17, 2007

ՄԻ ԴԻՏՈՐԴԻ ՏՊԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ (2)

"Գնացի Յանձնաժողովի գրանցող անդամների գլխի վերեւը կանգնեցի տեսնելու, թէ նրանք ինչ են անում։ Գործընթացը հետեւեալն էր։ Քուէարկողը մօտենում էր սեղանի յետեւում նստած Յանձնաժողովի անդամին եւ յայտնում իր անունն ու հասցէն*։ Գրանցողը պետական մարմիններից ստացած տետրում փնտրում էր յիշեալի հասցէն, գտնում նրա անունը, անձնագրի համարը համեմատում քուէարկողի անձնագրի համարի հետ, անձնագրի նկարը՝ դէմքի, քուէարկողի նշած հասցէն՝ տետրում առկայ հասցէի եւ անձնագրում գրանցուած հասցէի եւ եթէ այս ամբողջը համապատասխանում էին, նրան էր տալիս քուէաթերթիկ ու ծրար եւ պահանջում, որ քուէարկողը իր անուան դիմաց երկու անգամ ստորագրի։

Սակայն պատահում էր այնպէս, որ ընտրատեղամաս էին ներս մտնում միանգամից 20 հոգի։ Մի բան, որ օրէնքով արգելուած է։ Եւ այդ ժխորի մէջ գործն արագացնելու նպատակով յաճախ վերոշարադրուածը ամբողջութեամբ չէր յարգւում։ Այսինքն օրինակ հարցնում էին անունն ու հասցէն, համեմատում տետրի հետ, համեմատում անձնագրի համարն ու տետրում առկայ համարն ու վերջ։ Ես վկայ եմ եղել, որ գրանցողը չի նայել անձնագրի նկարը եւ չի ստուգել անձնագրում գրանցուած հասցէն։ Մի բան, որի մասին զգուշացրեցի Յանձնաժողովի նախագահին։

Հիմա տեսնենք ինչեր պատահեցին։
- Նախ ընտրատեղամասում ներկաներից որոշները փորձեցին կամաց կամաց ինձ մօտենալ։ Ասենք օրինակ "Ախպէր ջան սուրճ կը խմե՞ս" կամ "Օղի կը խմե՞ս, մի բաժակ ընդամէնը"։ Պարզ էր՝ մերժեցի։

- Յետոյ մի երկու փորձ արուեց պարզելու քաղաքական կողմնորոշումս "Ընկեր ջան, ո՞ր կուսակցութիւնից ես"։ Բայց դա էլ ապարդիւն, որովհետեւ ես որեւէ կուսակցութիւնից չէի։

- Օրուայ երկրորդ կէսին մի երիտասարդ տղայ եկաւ քուաէրկելու։ Մէկը յիշեց նրա դէմքն ու հարցրեց` "Տղայ ջան, դու առաւօտ էլ ես եկել քուէ տալու"։ Տղան նախ մերժեց։ Երբ մարդը յամառեց, տղան ընդունեց, որ առաւօտ էլ է եկել, բայց չի քուէարկել, այլ ընդամէնը մօրն է բերել քուէարկելու։ Հարցրեցին, որ "Այսինքն դու այնքան ժամանակ ունես, որ մէկ անգամ մօրդ ես բերում քուաէրկելու, մէկ անգամ էլ ինքդ ես գալիս։ Ինչու՞ հէնց այդ ժամանակ չքուէարկեցիր"։ Մէկ սա ասաց, մէկ նա, միջնորդեցին միւսներն ու ասացին` "Լաւ էլ հարց մի առաջացրէք"։ Հարցը փակուեց։

* Տեղեկացնեմ, որ այս ձեւը կիրառւում է որոշ երկրներում, ինչպէս օրինակ յետ խորհրդային հանրապետութիւններում։ Ամէն մարդ պիտի ունենայ բնակութեան մնայուն հասցէ, որը պիտի գրանցուած լինի պետական մարմինների մօտ եւ անպայման նշուի իր անձնագրում։ Եթէ յիշեալը փոխում է իր բնակութեան հասցէն, ապա պիտի տեղեակ պահի պետական համապատասխան մարմիններին, որոնք էլ իրենց հերթին յիշեալի անձնագրի նախկին հասցէն չեղեալ յայտարարելով, անձնագրում արձանագրում են նոր հասցէն։ Ընտրութիւնների ժամանակ մարդը կարող է քուէարկել միայն այն տեղամասում, որում ընդգրկուած է իր բնակութեան վայրը։

Այս ձեւը օրինակ չի կիրառւում Իրանում։ Ամէն մարդ ունի անձնագիր, որում եւ որեւէ այլ տեղ, չի նշւում յիշեալի բնակութեան մնայուն հասցէն։ Ընտրութիւնների ժամանակ նա կարող է քուէարկել երկրի ցանկացած ընտրատեղամասում։

No comments: