Անցնող օրերում կարդացի Վահան Նաւասարդեանի` “Չարենց. յուշեր եւ խորհրդածութիւններ” գիրքը։
Այն “Հ.Յ.Դ. Հրայր Մարուխեանի անուան գրադարանի մատենաշարի թիւ 1” հրատարակութիւնն է։
Գիրքը բաղկացած է չորս մասից։
1.- Յառաջաբանի փոխարէն։
2.- Նաւասարդեանի յուշերն ու խորհրդածութիւնները Չարենցի մասին։
3.- Նաւասարդեանի գրառումներն իր մօր մասին։
4.- Չարենցի “Հանգուցեալ Պարոնը կամ Պարոն Հանգուցեալը” պատմուածքը։
162 էջ է։ Տպագրուել է Երեւանում 2007 թուականին։ Տպաքանակը` 1000 օրինակ։
Նաւասարդեանի “Չարենց.յուշեր ու խորհրդածութիւններ” գիրքը առաջին անգամ տպագրուել է 1957 թուականին Կահիրէում, հեղինակի մահից յետոյ, երկրորդ անգամ 1962 թուականին` Թեհրանում։ Սա փաստօրէն երրորդ տպագրութիւնն է։
Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդայնացումից յետոյ` 1925 թուականի Փետրուարին, Նաւասարդեանն ու Չարենցը պատահականօրէն միաժամանակ գտնւում են Հռոմում, սակայն անտեղեակ են միմեանց այնտեղում գտնուելուն։
Մի միջնորդ, որը ճանաչում ու կապ ունի երկուսի հետ, կազմակերպում է նրանց իբր պատահական հանդիպումը։
Չարենցի “Հանգուցեալ Պարոնը կամ Պարոն Հանգուցեալը” պատմուածքը այդ հանդիպման նկարագրութիւնն է ու հեղինակի տպաւորութիւններն ու մտքերը Նաւասարդեանի ու Դաշնակցութեան մասին։ Նախքան Չարենցի Երեւան վերադառնալը` պատմուածքը տպագրւում է “Խորհրդային Հայաստան” թերթում։
Նաւասարդեանի “Չարենց. յուշեր ու խորհրդածութիւններ”-ն էլ վերլուծութիւն են Չարենցի ստեղծագործութիւնների ու դրանց ընդմիջից նրա մտորումների ու համոզումների մասին։ Օրինակ Նաւասարդեանն ապացուցում է, որ Չարենցը Ստալինին նուիրուած որեւէ բանաստեղծութիւն չունի եւ այն միակ բանաստեղծութիւնը, որ վերագրւում է նրան փաստօրէն կամ Չարեցնի մահուանից յետոյ է գրուել կամ էլ այն ժամանակ, երբ բանաստեղծը եղել է բանտում ու եթէ նոյնիսկ ինքն է գրել, ապա բոլշեւիկների ճնշման ներքոյ։
Գիրքը օգտակար է թէ գեղարուեստական գրականութեամբ ու Չարենցով հետաքքրքուողների համար, թէ քաղաքականութեամբ ու պատմութեամբ։
Լաւ մնացէք։
No comments:
Post a Comment