Կարդում եմ 2005 թուականին Երեւանում հրատարակուած Վ.Ա.Տուրեանի "Քաղաքականութեան փիլիսոփայութիւն" գիրքը։ Հանդիպում եմ այսպիսի մի նախադասութեան.- "Հասարակավար-ժողովրդավարութիւնը ձեւաւորուել է որպէս միջոցավարութեան այլընտրանք"։
Մի այլ տեղ՝ "...հասարակավար-ժողովրդավարութեան առանձին ջոկատներ ընդունում էին նաեւ մարքսականութեան յեղափոխական ճանապարհով միջոցավարութեան վերացման եւ հասարակավարութեան (սոցիալիզմի) հաստատման դրոյթը"։
Առաջին անգամն էի հանդիպում հասարակավարութիւն եւ միջոցավարութիւն բառերին։
Հասարակավարութիւնը հէնց նոյն ընկերվարութիւնն է (սոցիալիզմ) եւ միջոցավարութիւնը՝ դրամատիրութիւնը (կապիտալիզմ)։ Հեղինակը նոր բառեր է օգտագործել։
Արեւմտահայերը Social-ը թարգմանում են ընկերային, իրանահայերը՝ հասարակական, իսկ հայաստանահայերը՝ սոցիալական։
Սոցիալիզմը հայերէնում ընդունուած է ասել ընկերվարութիւն, իսկ թէեւ տրամաբանօրէն ճիշտ է հնչում նաեւ հասարակավարութիւնը, սակայն ականջիս մի տեսակ խորթ է։
Ինչ վերաբերում է միջոցավարութեանը, ապա պիտի ասել, որ սա արդէն ամբողջութեամբ նորութիւն է։ Կապիտալիզմը թարգմանւում է դրամատիրութիւն։ Չեմ կարծում, եթէ մէկին ասես միջոցավարութիւն, կը կռահի թէ խօսքն ինչի մասին է։
Այլ բան։
Գրքի առաջին էջում կարդում ենք՝ "Քաղաքականութեան փիլիսոփայութեանը նուիրուած հայերէն առաջին աշխատութեան* մէջ ..."։ Ապա առաջաբանում գրողն ասում է, որ օգտագործել է որոշ աղբիւրներ, որոնցից Ա.Ս.Պանարինի գիտական աշխատութիւնները։ Գրքի ներածութեան բաժնում գրուած է "Օգտագործւում են քաղաքական փիլիսոփայութեան մի քանի սահմանումներ։ Դրանցից մէկը պատկանում է նշուած առարկայի (խօսքը քաղաքական փիլիսոփայութեան մասին է) ԱՊՀ-ում առաջին դասագրքի հեղինակ Ա.Ս.Պանարինին"։
Նախ ԱՊՀ-ն պիտի լինի ԵՊՀ, այսինքն Երեւանի Պետական Համալսարան եւ ոչ ԱՊՀ, այսինքն Անկախ Պետութիւնների Համագործակցութիւն։ Սա տպագրական սխալ է։
Երկրորդ` չգիտեմ սա ինչ սէր է որոշների մօտ, որ փորձում են ամէն ինչում լինել առաջինը կամ այդպէս ձեւանալ։ Մի կողմից ասւում է, որ սա առաջին գիրքն է եւ միւս կողմից ասւում է, որ օգտագործուել է ԵՊՀ-ի առաջին դասախօներից մէկի աշխատութիւնները։ Եթէ օգտագործուել է, ուրեմն եղել է, եթէ եղել է, ուրեմն սա ինչպէ՞ս է առաջինը։
Երրորդ՝ քաղաքականութեան փիլիսոփայութեան կապակցութեամբ բազմաթիւ գրքեր կան։ Եթէ այդ բնագաւառում նոր բան չես ասում, աւելի լաւ չէ արտասհամանում գրուած քաղաքական փիլիսոփայութեան մի լաւ գիրք թարգմանէս։
Լաւ մնացէք։
* Խօսքը հէնց այս գրքի մասին է։
1 comment:
Hedakrkir e...
Garo
Post a Comment