Վերոյիշեալ վերնագրով յօդուածս տպագրուել է Ֆրանսիայի "Յառաջ"-ում։Ստորեւ յօդուածը.-
Հակառակ շատ շատերի այն կարծիքի, ըստ որի հայապահպանման ու հայերէնապահպանման հարց գոյութիւն ունի միայն Սփիւռքում, պիտի ասեմ, որ, ցաւօք, այդ մարտահրաւէրն առկայ է նաեւ Հայաստանի Հանրապետութիւնում։
Եթէ Սփիւռքի պարագային ցաւալի, բայց բնական է համարւում հայկական ազգային ինքնութեան ու հայերէնի պահպանման ուղղութեամբ արձանագրուող նահանջը, որովհետեւ արտասահմանում գտնուող հայերը ապրում են իրենց բնօրրանից դուրս, խորթ ու անհարազատ մթնոլորտում, օտար մշակոյթի մէջ, անբնական է այն, որ մենք այդ նահանջն արձանագրում ենք նաեւ Հայաստանում։
Անշուշտ բացարձակապէս համեմատելի չէ մէկը միւսի հետ, սակայն այն, որ մարտահրաւէրն առկայ է`անվիճելի է։
Հայաստանում յաճախ մենք ունկնդիրն ենք հայերէնա-ռուսերէնա-ժառգոնա-թխուած բառերի ու բառակապակցութիւնների։ Դա կը նկատեն ոչ միայն Հայաստանում կայք հաստատած Սփիւռքահայերը, այլ նոյնիսկ այն զբօսաշրջիկ հայերը, որոնք ընդամէնը մի քանի օրով այցելում են հայրենիք։ Երեւոյթը տեսանելի է օդանաւակայանից իսկ։
Մարդկանց առօրեայ խօսակցութեան մէջ լայնօրէն տարածում գտած պռիւետ (բարեւ), պակա (ցտեսութիւն), պռոստը (ուղղակի), վաբշչէ (ընդհանրապէս) եւ աիթիւ ու անսահման նմանատիպ բառեր, որոնք ռուսերէն են ու ռուսերէնի ազդեցութեան հետեւանք։
Տարօրինակն այն է, որ այդ բառերն օգտագործում են ոչ միայն մեծ ու միջին տարիքի մարդիկ, այլ պատանիներն ու երիտասարդները, այսինքն նոր սերունդը։ Պարզ է, որ նրանք դա սովորում են իրենց ծնողներից, դպրոցի ուսուցիչներից, շրջապատից, որոնք թերեւս հին սերունդին են պատկանում ու ծնուել, դաստիարակուել ու ապրել են Խորհրդային տարիներին։
Սակայն հարցն այն է թէ ի վերջոյ որտե՞ղ պիտի վերջանայ այս գիծը։ Այլ խօսքով, երեխան սովորում է ծնողից, ուսուցչից, շրջապատից, ու հետագային դա փոխանցում իր երեխային, ուրեմն պիտի ընդունե՞նք, որ սա անվերջանալի շղթայ է, որի դէմ չենք կարող պայքարել։ Համակերպուե՞նք այս մտքի հետ։ Այստեղ մէկ այլ հարց է առաջանում։ Ու՞ր են մտաւորականները։ Ու՞ր է պետութիւնը։ Ո՞վ պիտի ելքեր խորհի այս վիճակից դուրս գալու մասին եւ ե՞րբ պիտի լուծումների գործընթացի սկիզբը դրուի։
No comments:
Post a Comment