Tuesday, October 27, 2009
ՀԱՑԱԴՈՒԼԻ ԳԻՇԵՐԸ
Ես ու "Դրօշակ"-ի խմբագիր Կարէն Խանլարին Արտաքին գործոց նախարարութեան շէնքի առջեւ հացադուլի գիշերը։
Monday, October 19, 2009
ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐ ՆԿԱՐԻ ՄԱՍԻՆ (2)
Հոկտեմբերի 16-ի հանրահաւաքին կրկին մասնակցում էինք ընտանեօք՝ տղաս էլ մեզ հետ էր։
Երեխան զարմացել էր։ Նայում էր շուրջն ու տեսնում լեփ լեցուն թռուցիկներ, որոնց վրայ իր նկարն է տպագրուած։ Ենթադրում եմ մտածում էր՝ ինչու՞ իր նկարը եւ ոչ իրենց դասարանի Յովոյի կամ Լիլիթի։
Յետոյ նայեց բեմին ու ինչ տեսնի՝ իր նկարը մեծացրած, պաստառի վրայ, մի խումբ մեծահասակ մարդիկ էլ առաջը կանգնած խօսում են, լոզունգ են տալիս, "Ոչ" են կանչում։ Ինչու՞։ Ես էլ փորձում եմ երեխային մատչելի լեզուով բացատրել, որ ինչ է խնդիրը։ Հասկացաւ թէ չհասկացաւ, չգիտեմ, բայց այն, որ մնաց զարմացած՝ հաստատ գիտեմ։
Ճանապարհին ինքս ինձ մտածում եմ, որ երեխաների նկարագրի, անհատականութեան ու ապագայ ճակատագրի կերտման գործում ինչքան դերակատար են ծնողները։ Համեմատութեան կարգով պատկերացնենք մի ընտանիք, որի հայրը արուեստագետ է, պարզ է, որ տանը անընդհատ ուզեն չուզեն խօսելու են արուեստից, երաժշտութիւնից, գրականութիւնից, նկարչութիւնից, ցուցահանդէսից, հայրիկի ծննդեան օրը տանը հիւր են գալու մի խումբ արուեսատգետներ կամ միւսի հայրը մարզիկ է, ասենք ֆուտբոլիստ է, պարզ է, որ տանը խօսելու են վաղուայ խաղից ու գիշերը նայելու են ֆուտբոլի մրցոյթ եւ պատին փակցնելու են Պելէյի նկարը եւ տղան գնալու է մարզադաշտ դիտելու հօր խաղը եւ տանը Նոր Տարուան հիւրընկալուելու են միւս ֆուտբոլիստները...
Ծնողները ինչքան շատ դերակատար են երեխաների նկարագրի, անհատականութեան ու ապագայ ճակատագրի կերտման գործում։
Մտածում եմ ինքս իմ մէջ ու գտնում եմ հազար ու մի օրինակ տեսակէտս մերժող...
Լաւ մնացէք։
Երեխան զարմացել էր։ Նայում էր շուրջն ու տեսնում լեփ լեցուն թռուցիկներ, որոնց վրայ իր նկարն է տպագրուած։ Ենթադրում եմ մտածում էր՝ ինչու՞ իր նկարը եւ ոչ իրենց դասարանի Յովոյի կամ Լիլիթի։
Յետոյ նայեց բեմին ու ինչ տեսնի՝ իր նկարը մեծացրած, պաստառի վրայ, մի խումբ մեծահասակ մարդիկ էլ առաջը կանգնած խօսում են, լոզունգ են տալիս, "Ոչ" են կանչում։ Ինչու՞։ Ես էլ փորձում եմ երեխային մատչելի լեզուով բացատրել, որ ինչ է խնդիրը։ Հասկացաւ թէ չհասկացաւ, չգիտեմ, բայց այն, որ մնաց զարմացած՝ հաստատ գիտեմ։
Ճանապարհին ինքս ինձ մտածում եմ, որ երեխաների նկարագրի, անհատականութեան ու ապագայ ճակատագրի կերտման գործում ինչքան դերակատար են ծնողները։ Համեմատութեան կարգով պատկերացնենք մի ընտանիք, որի հայրը արուեստագետ է, պարզ է, որ տանը անընդհատ ուզեն չուզեն խօսելու են արուեստից, երաժշտութիւնից, գրականութիւնից, նկարչութիւնից, ցուցահանդէսից, հայրիկի ծննդեան օրը տանը հիւր են գալու մի խումբ արուեսատգետներ կամ միւսի հայրը մարզիկ է, ասենք ֆուտբոլիստ է, պարզ է, որ տանը խօսելու են վաղուայ խաղից ու գիշերը նայելու են ֆուտբոլի մրցոյթ եւ պատին փակցնելու են Պելէյի նկարը եւ տղան գնալու է մարզադաշտ դիտելու հօր խաղը եւ տանը Նոր Տարուան հիւրընկալուելու են միւս ֆուտբոլիստները...
Ծնողները ինչքան շատ դերակատար են երեխաների նկարագրի, անհատականութեան ու ապագայ ճակատագրի կերտման գործում։
Մտածում եմ ինքս իմ մէջ ու գտնում եմ հազար ու մի օրինակ տեսակէտս մերժող...
Լաւ մնացէք։
Saturday, October 17, 2009
ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐ ՆԿԱՐԻ ՄԱՍԻՆ (1)
Հոկտեմբերի 9-ի հանրահաւաքում, տղայիս ու իմ նկարը, մեր կամքից անկախ, նախ լայն տարածում գտաւ համացանցում, յետոյ դարձաւ Հոկտեմբերի 16-ի հանրահաւաքի թռուցիկի առաջին էջի նկարը (ի հարկէ այդ պարագային ձեւաւորողներն իմ նկարը հանել էին), յետոյ դարձաւ Արամ Ա Վեհափառի ելոյթի խտասալիկների պատկերը՝ կրկին իմ նկարը զեղջած ու ի վերջոյ Հոկտեմբերի 16-ի հանրահաւաքի բեմի պաստառի հիմնական նկարը։
Հոկտեմբերի 9-ին տղաս քայլեց Հանրապետութեան Հրապարակից մինչեւ Ծիծեռնակաբերդ։ Ճանապարհին երբ յոգնում էր, նրան դնում էի ուսերիս ու այդ անմեղ գործիցս առաջացաւ ահա այդ նկարն ու շարունակութիւնը։ Որտեղից որտեղ։ Սակայն դրա հետ կապուած մի երկու հետաքրքիր բան պատահեց։
Առաջին։ Մանկապարտէզում երեխաների մայրերը մօտեցել են կնոջս ու ասել, որ "էս ինչ են արել, երեխան մեղք է, դուք այս երկիրը չէք ճանաչում, կը բռնեն, բա էդիպիս գործ կանեն"։ Այս նախադասութիւնների մէջ հետաքրքիր մտքեր կան՝ "դուք այս երկիրը չէք ճանաչում" եւ "կը բռնեն"։
Մենք 2001-ից ապրում ենք Հայաստանում։ Այս տարիների ընթացքում շատ բաներ ենք տեսել, շատ բաներ ենք լսել, շատ բաներ են մեր գլխով անցել ու թէեւ ամբողջութեամբ համաձայն չեմ, որ մենք այս երկիրը չենք ճանաչում, սակայն չեմ էլ կարող լրիւօրէն այն մերժել։ Ինքս ինձ հարց եմ տալիս, մենք՝ Հայաստանում հաստատուած Սփիւռքահայերս, այդ դէպքում ե՞րբ ենք ճանաչելու այս երկիրը կամ ընդհանրապէս արդեօք ճի՞շտ է այս ձեւակերպումը։
"Կը բռնեն"-ը վախի արտայայտութիւն է։ Մարդիկ վախենում են։ Սա վկայում է այն մասին, որ հայրենի հասարակութիւնում առկայ է վախի մթնոլորտ։ Ու այդ պատճառով էլ շատ մարդիկ շատ բաներ չեն ասում ու չեն անում։ Եթէ չլինի վախի մթնոլորտը, վստահաբար շատ աւելի շատ մարդիկ կը միանան մեզ։
Յամենայնդէպս այդ յորդորում ինձ պարզ չդարձաւ թէ ու՞մ կը բռնեն՝ երեխային թէ երեխայի ծնողներին։
Երկու մտքերն էլ խորհելու առիթ են տալիս։
Պինդ մնացէք։
Հոկտեմբերի 9-ին տղաս քայլեց Հանրապետութեան Հրապարակից մինչեւ Ծիծեռնակաբերդ։ Ճանապարհին երբ յոգնում էր, նրան դնում էի ուսերիս ու այդ անմեղ գործիցս առաջացաւ ահա այդ նկարն ու շարունակութիւնը։ Որտեղից որտեղ։ Սակայն դրա հետ կապուած մի երկու հետաքրքիր բան պատահեց։
Առաջին։ Մանկապարտէզում երեխաների մայրերը մօտեցել են կնոջս ու ասել, որ "էս ինչ են արել, երեխան մեղք է, դուք այս երկիրը չէք ճանաչում, կը բռնեն, բա էդիպիս գործ կանեն"։ Այս նախադասութիւնների մէջ հետաքրքիր մտքեր կան՝ "դուք այս երկիրը չէք ճանաչում" եւ "կը բռնեն"։
Մենք 2001-ից ապրում ենք Հայաստանում։ Այս տարիների ընթացքում շատ բաներ ենք տեսել, շատ բաներ ենք լսել, շատ բաներ են մեր գլխով անցել ու թէեւ ամբողջութեամբ համաձայն չեմ, որ մենք այս երկիրը չենք ճանաչում, սակայն չեմ էլ կարող լրիւօրէն այն մերժել։ Ինքս ինձ հարց եմ տալիս, մենք՝ Հայաստանում հաստատուած Սփիւռքահայերս, այդ դէպքում ե՞րբ ենք ճանաչելու այս երկիրը կամ ընդհանրապէս արդեօք ճի՞շտ է այս ձեւակերպումը։
"Կը բռնեն"-ը վախի արտայայտութիւն է։ Մարդիկ վախենում են։ Սա վկայում է այն մասին, որ հայրենի հասարակութիւնում առկայ է վախի մթնոլորտ։ Ու այդ պատճառով էլ շատ մարդիկ շատ բաներ չեն ասում ու չեն անում։ Եթէ չլինի վախի մթնոլորտը, վստահաբար շատ աւելի շատ մարդիկ կը միանան մեզ։
Յամենայնդէպս այդ յորդորում ինձ պարզ չդարձաւ թէ ու՞մ կը բռնեն՝ երեխային թէ երեխայի ծնողներին։
Երկու մտքերն էլ խորհելու առիթ են տալիս։
Պինդ մնացէք։
Thursday, October 15, 2009
2-0
Երկու հատ էլ երեկ կերանք... Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլի խաղի գոլերը նկատի ունեմ։
Ասում են, Հայաստանի հաւաքականի առաջին գոլն ուտելուց յետոյ Սերժ Սարգսեանի ուրախութեան եւ Գիւլին ձեռք սեղմելու պատճառը եղել է գրազը։ Ասում են մեր Նախագահը Թուրքիոյ Նախագահի հետ գրազ է եկել, որ Թուրքիոյ հաւաքականը առաջին քսան րոպէում Հայաստանի հաւաքականին գոլ կը խփի ու քանի որ այդպէս էլ եղել է, նա գրազը շահել է ու հրճուանքը այդ պատճառով է եղել։
Շահումն էլ եղել է Գիւլի կնոջ պատրաստած կերակուրը։ Նկատի ունենալով, որ Թուրքիոյ Նախագահը Հայաստանի Նախագահին հիւրասիրել է նաեւ իր կնոջ պատրաստած կերակուրներով։
Սպասենք տեսնենք այս վիճակում էլ քանի հատ ու էլ որ ասպարէզներում գոլ կուտենք։
Լաւ մնացէք։
Ասում են, Հայաստանի հաւաքականի առաջին գոլն ուտելուց յետոյ Սերժ Սարգսեանի ուրախութեան եւ Գիւլին ձեռք սեղմելու պատճառը եղել է գրազը։ Ասում են մեր Նախագահը Թուրքիոյ Նախագահի հետ գրազ է եկել, որ Թուրքիոյ հաւաքականը առաջին քսան րոպէում Հայաստանի հաւաքականին գոլ կը խփի ու քանի որ այդպէս էլ եղել է, նա գրազը շահել է ու հրճուանքը այդ պատճառով է եղել։
Շահումն էլ եղել է Գիւլի կնոջ պատրաստած կերակուրը։ Նկատի ունենալով, որ Թուրքիոյ Նախագահը Հայաստանի Նախագահին հիւրասիրել է նաեւ իր կնոջ պատրաստած կերակուրներով։
Սպասենք տեսնենք այս վիճակում էլ քանի հատ ու էլ որ ասպարէզներում գոլ կուտենք։
Լաւ մնացէք։
Saturday, October 10, 2009
Wednesday, October 7, 2009
ՏԱԿԱՆՔ ԳԱԼՈՒՍՏԻՆ
Այս ոտանաւորը ձօնում եմ ԱԺ-ում Հանրապետական կուսակցութեան խմբակցութեան նախագահ Գալուստ Սահակեանին իր այս արտայայտութեան պատճառով։
Ազգի տականքը՝ դու ես։
Ազգի գլխին բեռ դարձած մոլախոտը՝ դու ես։
Թուրքին քծնողը՝ դու ես։
Թուրքի առջեւ ծալուողը՝ դու ես։
Սփիւռքը՝ մենք ենք։
Պայքարը՝ մենք ենք։
Հայրենիքի վիշտն ու ցաւը՝ մենք ենք։
Քեզ ու քո նմաններին ձեր տեղը նստացնողը՝ մենք ենք։
Ազգի տականքը՝ դու ես։
Ազգի գլխին բեռ դարձած մոլախոտը՝ դու ես։
Թուրքին քծնողը՝ դու ես։
Թուրքի առջեւ ծալուողը՝ դու ես։
Սփիւռքը՝ մենք ենք։
Պայքարը՝ մենք ենք։
Հայրենիքի վիշտն ու ցաւը՝ մենք ենք։
Քեզ ու քո նմաններին ձեր տեղը նստացնողը՝ մենք ենք։
Monday, October 5, 2009
ԱՄՕԹ
Փարիզից յետոյ Նիւ Եորք ու հիմա էլ Լոս Անջելես։
Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի ու Հանրապետական կուսակցութեան սխալ հաշուարկների ու քաղաքականութեան պատճառով, ահաւասիկ ազգովի խայտառակուեցինք աշխարհով մէկ։
Նախագահին ծաղկեփնջերի փոխարէն, դիմաւորում են...
Ստեղծեցին այնպիսի իրավիճակ, որ Սփիւռքահայութիւնը պարտաւորուեց գնալ նման քայլերի։
Մենենդեզն ու բազմաթիւ օտարներ, որոնք մինչեւ երեկ Գիւլին էին սթափուելու կոչ անում, հիմա Սարգսեանին են սթափուելու կոչ անում։ Ամէն ինչ գլխիվայր է դարձել։
Ամօթ է, ամօթ։
Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի ու Հանրապետական կուսակցութեան սխալ հաշուարկների ու քաղաքականութեան պատճառով, ահաւասիկ ազգովի խայտառակուեցինք աշխարհով մէկ։
Նախագահին ծաղկեփնջերի փոխարէն, դիմաւորում են...
Ստեղծեցին այնպիսի իրավիճակ, որ Սփիւռքահայութիւնը պարտաւորուեց գնալ նման քայլերի։
Մենենդեզն ու բազմաթիւ օտարներ, որոնք մինչեւ երեկ Գիւլին էին սթափուելու կոչ անում, հիմա Սարգսեանին են սթափուելու կոչ անում։ Ամէն ինչ գլխիվայր է դարձել։
Ամօթ է, ամօթ։
Saturday, October 3, 2009
ԿԵՑՑԷՆ ԵՒՐՈՊԱՅԻ ՀԱՅԵՐԸ
Տանը, կնոջս հետ դիտում եմ Փարիզում տեղի ունեցած դէպքերն ու աչքերիս չեմ հաւատում։
Հայեացքս կամաց նետում եմ կնոջս աչքերին։ Սարսափած է։ Չենք խօսում։
Կինս սկսում է արտասուել։ Չորս տարեկան տղաս նայում է մեզ զարմացած, ի՞նչ է պատահել, մայրիկն ինչու՞ է լացում։ Մի ժամանակ հպարտանում էի, որ տղաս ծնուել է Երեւանում...
Սփիւռքահայերը Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահին պիտի դիմաւորէին ծաղիկներով։ Ափսոս։ Հայաստանը մէկ անգամ եւս, ու այս անգամ թերեւս ամենավատ կերպով, բաց թողեց առիթը։ Առիթ տուեցին ու Սփիւռքահայերը Նախագահին դիմաւորեցին դաւաճան կոչելով։
Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահը իւրաքանչիւր հայի իրաւունքները պաշտպանողը պիտի լինէր։ Եթէ աշխարհի որեւէ անկիւնում որեւէ հայի իրաւունք էր ոտնահարւում՝ նա պիտի լինէր առաջինը, դրա դէմ բողոքող, դրա դէմ ընդվզող։ Իսկ հիմա Նախագահի աչքերի առջեւ Ֆրանսիայի ոստիականութիւնը բռնութիւն է կիրառում Ֆրանսահայերի նկատմամբ, այն հայերի, որոնց հետ իբր "երկխօսութեան" է գնացել Նախագահը ու Նախագահը չի պահանջում ոստիկանութիւնից դադարեցնել բռնութիւնները։
Ինչու՞ պահանջի, նա տարերքի մէջ է, Մարտի 1-ը վկայ...
Գործը հասել է մի տեղ, որ այլեւս օտար ոստիկանութիւնն ն է պաշտպանում Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահին՝ հայերից։
Եւ Նախագահը զուր է փորձում "ջենտլմենութիւն" ձեւացնել, որ իբր գնացել է Սփիւռքի հետ խօսելու։ Պրն. Նախագահ, Դուք ջենտլմէն չէք։ Զուր մի փորձէք։
Ոչ էլ "հայրենատէր" է կեղծ Նժդեհականութեամբ ինքնութիւն փնտրող Ձեր Հանրապետական կուսակցութիւնը։ Դուք ու Ձեր կուսակցութիւնը, ոչ աւել, ոչ պակաս, հայրենավաճառ է։
Խեղճ Սփիւռքահայեր։ Ինչքան մեղք ենք մենք։
Դաշնակցականի մեր տեսակը կոտրուելու իրաւունք չունի, յուսալքուելու ու հիասթափուելու իրաւունք չունի։ Բայց հարուածը ծանր է, ծանր...
Պինդ մնացէք։
Հայեացքս կամաց նետում եմ կնոջս աչքերին։ Սարսափած է։ Չենք խօսում։
Կինս սկսում է արտասուել։ Չորս տարեկան տղաս նայում է մեզ զարմացած, ի՞նչ է պատահել, մայրիկն ինչու՞ է լացում։ Մի ժամանակ հպարտանում էի, որ տղաս ծնուել է Երեւանում...
Սփիւռքահայերը Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահին պիտի դիմաւորէին ծաղիկներով։ Ափսոս։ Հայաստանը մէկ անգամ եւս, ու այս անգամ թերեւս ամենավատ կերպով, բաց թողեց առիթը։ Առիթ տուեցին ու Սփիւռքահայերը Նախագահին դիմաւորեցին դաւաճան կոչելով։
Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահը իւրաքանչիւր հայի իրաւունքները պաշտպանողը պիտի լինէր։ Եթէ աշխարհի որեւէ անկիւնում որեւէ հայի իրաւունք էր ոտնահարւում՝ նա պիտի լինէր առաջինը, դրա դէմ բողոքող, դրա դէմ ընդվզող։ Իսկ հիմա Նախագահի աչքերի առջեւ Ֆրանսիայի ոստիականութիւնը բռնութիւն է կիրառում Ֆրանսահայերի նկատմամբ, այն հայերի, որոնց հետ իբր "երկխօսութեան" է գնացել Նախագահը ու Նախագահը չի պահանջում ոստիկանութիւնից դադարեցնել բռնութիւնները։
Ինչու՞ պահանջի, նա տարերքի մէջ է, Մարտի 1-ը վկայ...
Գործը հասել է մի տեղ, որ այլեւս օտար ոստիկանութիւնն ն է պաշտպանում Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահին՝ հայերից։
Եւ Նախագահը զուր է փորձում "ջենտլմենութիւն" ձեւացնել, որ իբր գնացել է Սփիւռքի հետ խօսելու։ Պրն. Նախագահ, Դուք ջենտլմէն չէք։ Զուր մի փորձէք։
Ոչ էլ "հայրենատէր" է կեղծ Նժդեհականութեամբ ինքնութիւն փնտրող Ձեր Հանրապետական կուսակցութիւնը։ Դուք ու Ձեր կուսակցութիւնը, ոչ աւել, ոչ պակաս, հայրենավաճառ է։
Խեղճ Սփիւռքահայեր։ Ինչքան մեղք ենք մենք։
Դաշնակցականի մեր տեսակը կոտրուելու իրաւունք չունի, յուսալքուելու ու հիասթափուելու իրաւունք չունի։ Բայց հարուածը ծանր է, ծանր...
Պինդ մնացէք։
Subscribe to:
Posts (Atom)