ԱՐՏԱՔՍԵԼՈՎ ՀԱՅՐԵՆԱԴԱՐՁԵԼ

Իմ կարծիքով հայրենադարձութեան խրախուսման ամենալաւ ձեւը Սփիւռքահայ ուսանողներին Հայաստանում կողոպտելն է ու նրանց երկրից արտաքսելը։ Մանաւանդ Հայաստան հիմնադրամի տելետոնի օրը։ Այսինքն ճիշտ այն ժամանակ, որ Սփիւռքահայերը երեսուն հինգ միլիոն դոլար էին նուիրաբերում հայրենիքին։ Նոր բան չասացի։ Ասացի պարզապէս այն ձեւն ինչ այսօր կիրառում են Հայաստանի իշխանաւորները։

Խորապէս համոզուած եմ, որ այս ձեւը մեծապէս կը խթանի հոծ թուով Սփիւռքահայ երիտասարդների ոչ թէ Հայաստանից գնալուն (ինչպէս տեղի է ունենում այսօր), այլ հակառակը՝ նրանք շարք կը կանգնեն Հայաստանի համալսարանների առջեւ։

Բացատրեմ։

Սփիւռքահայ եւ օտարահպատակ ուսանողները Հայաստանում ուսանելու համար կեցութեան արտօնութիւն պէտք ունեն (visa), որի համար ԲՈՒՀ-երը (բարձրագոյն ուսման հաստատութիւններ) մինչեւ Հոկտեմբեր ամիսը հաւաքում են նրանց անցագրերը (Passport) եւ յանձնում պատկան հաստատութիւն՝ վիզաների վարչութեան բաժին կամ հանրահայտ ՕՎԻՐ։ Նրանք էլ մէկ տարուայ ժամկէտով կեցութեան արտօնութիւն են տրամադրում այդ ուսանողներին։

Այս տարի ոմանք (ԲՈւՀ-երը՞, ՕՎԻՐը՞, իշխանական այլ օղակնե՞ր, բոլորը միասի՞ն) որոշում են որ դա տեղի պիտի ունենայ մինչեւ Օգոստոսի 20-ը։ Բայց ոչ մէկը ուսանողներին տեղեակ չեն պահում։ Ուսանողներն էլ անտեղեակ այն բանից, ինչ պիտի գայ իրենց գլխին վերադառնում են իրենց ընտանիքների մօտ։

Եւ ահա վերադառնալով Երեւան մէկ էլ տեղեկանում են, որ կեցութեան արտօնութեան համար դիմելու ժամկէտն աւարտուել է, այն այս տարի որոշուել է Օգոստոսի 20-ը, ուստի պիտի տուգանք վճարեն 50000-100000 դրամ։ Իսկ թէ այս չափը ո՞վ է որոշում եւ ինչի՞ հիման վրայ է որոշում, մնացած հարցերի նման մնում է առեղծուածային։ ՕՎԻՐ-ն ասում է ուշ էք դիմել, պիտի տուգանուէք, համալսարաններն ասում են ժամկէտն աւարտուել է։

Եւ սրան յաջորդում է միւս շատ գեղեցիկ քայլը։ Ոստիկանները արդէն մէկ շաբաթից աւելի է ինչ մտնում են ուսանողների տները եւ նրանցից պահանջում գումար, չտալու դէպքում սպառնում են դեպորտ անել երկրից (արտաքսել)։

Խօսքը նուազագոյնը 2000 ուսանողի մասին է։ Նուազագոյնը 2000 ուսանող * նուազագոյնը 50000 դրամ այսինքն 100000000 (հարիւր միլիոն դրամ), այսինքն մօտաւորապէս 335000 դոլար (երեք հարիւր երեսուն հինգ հազար դոլար)։ Մեծ թիւ չի, բայց խոստովանէք ոչնչից աւելի լաւ է, երբ կարելի է չեղած տեղից երեք չորս հարիւր հազար դոլար փող աշխատել, այն էլ տնտեսական միջազգային ճգնաժամի պայմաններում, վատ չի էլի։

Այլ կերպ ասած Սփիւռքահայ ուսանողին ծնողներն ուղարկել են հայրենիք ուսանելու, ոչ միայն նրանից մի քանի անգամ աւելի վարձավճար են գանձում քան Հայաստանցի ուսանողից, ոչ միայն համալսարաններում առիթով ու անառիթ կաշառք են վերցնում նրանցից, ոչ միայն չեղած տեղից կեցութեան արտօնութեան համար տուգանք են գանձում, այլ նաեւ նրանց սպառնում են երկրից արտաքսել։

Լաւ է, հայրենադարձութեան խրախուսման հրաշալի ձեւ։

Մտածում եմ, եթէ ուսանողները սխալ են (որ բացարձակապէս այդպէս չէ, բացարձակապէս), հնարաւոր չէր պատժի այլ կերպ ընտրել, օրինակ ուսանողին ասել, որ եթէ այս եւ այլ գումարները չվճարես, համալսարանն աւարտելուց յետոյ քեզ վկայական չենք տայ, կասենք այսքան այս համալսարանին պարտք ես, գնայ բեր, յետոյ վկայական կստանաս, այլ խօսքով այդքա՞ն անհրաժեշտ էր ու է ոստիկաններով սարսափի մթնոլորտ ստեղծել ու սպառնալ, որ երկրից նրանց վտարելու են։

Ինչ հրաշալի պետական մտածողութիւն...ապշած եմ։