Tuesday, May 7, 2024
Wednesday, May 1, 2024
ԱՓԵՂՑՓԵՂԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ
Յաճախ մտածել եմ, որ մարդիկ ինչու՞ են խօսում մի բանի մասին, որից տեղեակ չեն։
Ինչու՞ են անկապ ու անհիմն բաներ ասում, մանաւանդ այն ոլորտների մասին, որոնցից ընդհանրապէս
տեղեակ չեն։ Ինչու՞ են յիմար-յիմար դուրս տալիս։ Աւելի՛ն, ո՛չ միայն խօսում են, այլ
ամենավերջին «ճշմարտութիւնը» գիտեն ու չեն զլանում ասել։ Էլ շինարարութեան մասին, էլ
մեքենաների մասին, քաղաքականութեան, երկրի կառավարման, ապահովագրութեան, համակարգիչների,
տիեզերքի, ովկիանոսների, այս կամ այն մարդու անձնական կեանքի.... բոլոր ոլորտների մասին։
Եւ պատահում է, որ մի օր, երբեմն փնտրտուքի հետեւանքով, երբեմն ամենայն պատահականութեամբ, մի գիրք կամ ուսումնասիրութիւն է ընկնում ձեռքդ, որտեղ հեղինակը լաւապէս շարադրել է քեզ հետաքրքրող հարցն ու այդ հարցի պատասխանը։ Դա ինձ պատահեց մի քանի օր առաջ։ Ձեռքս ընկաւ Հարրի Ֆրանկֆորտի «On Bullshit»-ը։ Ամերիկացի փիլիսոփայ Ֆրանկֆորտը 1985 թուականին այդ թեմայով դասախօսութիւն է կարդացել, որը յետոյ, Փրինսթոն համալսարանի պնդմամբ վերածել է գրքի։ Այն, որպէս գիրք, առաջին անգամ հրատարակուել է 2005 թ.։
Մտածեցի Bullshit-ը հայերէնով ի՞նչ թարգմանել։
«Անհեթեթաբանութիւն», «Դատարկաբանութիւն», «Զաւզակախօսութիւն».... Կանգ առայ «Ափեղցփեղ»-ի վրայ։ Թերեւս աւելի լաւ թարգմանութիւն լինի, չեմ պնդում։
Նկատի պէտք է ունենալ, որ Ֆրանկֆորտը դասախօսութիւնը կարդացել է 1985 թուականին, երբ համացանցը նոր էր ստեղծուել եւ համացանցային ընկերային ցանցեր չկային։ Պատկերացրէք ինչ է վիճակը հիմա, երբ տարատեսակ ցանցերը՝ Ֆէյսբուք, Ինստագրամ, Տիկ Տոկ եւ այլն, ցանկացած մարդու թոյլ են տալիս ցանկացած հարցի մասին յայտնել իր տեսակէտը եւ իհարկէ, քիչ չեն, աւելի՛ն, շատ շատ են ափեղցփեղաբանները եւ ափեղցփեղախօսութիւնները։
Մանաւանդ, որ այդ ամբողջը համեմւում է «խօսքի ազատութեան», «ժողովրդավարութեան» ու գեղեցիկ փաթեթաւորուած նմանատիպ տարազներով։
Լաւ մնացէք։
Subscribe to:
Posts (Atom)