Ո՞Վ Է ԻՐԱԿԱՆ ՄԵՂԱՒՈՐԸ

“Արմենիա” հեռուստաալիքով ամէն օր երեկոյեան լուրերի բաժնի վերջում մէկ-երկու լուր-հաղորդում են սփռում Երեւանի եւ մարզերի չափազանց վատ վիճակում գտնուող մարդկանց կեանքի մասին կամ էլ շէնքերի վիճակի, համայնքային խնդիրների՝ մի խօսքով ընդհանուր առմամբ սուր խնդիրների մասին։ Ասում են այս “թէժ գիծը” մեծ ընդառաջում է գտել հասարակութեան կողմից։

Երեկ ցոյց էին տալիս մի ընտանիքի, որն ապրում է խարխուլ մի բնակարանում (եթէ ի հարկէ կարելի է դա բնակարան կոչել)։ Եթէ չեմ սխալւում մէկ սենեակ էր։ Այդ տանն ապրում են ծնողները գումարած ինը երեխաները։ Ինը երեխայ, որոնցից ամենամեծը տասնըչորս տարեկան է։ Մահճակալի նման մի բան էին ցոյց տալիս ու մեծ աղջիկն ասում էր, որ սրա վրայ քնում ենք ես ու այս քոյրս ու այն քոյրս։ Հայրն ասում էր, որ տարիներ է, որ անգործ է։ Հարեւանն ասում էր, որ այս երեխաները օրերով հացի երես չեն տեսնում։ Հաղորդման վերջում էլ լրագրողը աւելացրեց, որ ընատնիքն սպասում է տասներորդ զաւակին՝ մայրը յղի է։

Պատկերը իրօք սրտաճմլիկ էր։ Սրտաճմլիկ է մարդկային առումով, սրտաճմլիկ է երբ մանաւանդ տեսնում ենք, որ հայ մարդն է այդքան ահաւոր պայմաններում ապրում։

Սակայն այդ լրատւութիւնը տեսնելուց յետոյ մէկ անգամ նորից սկսեցի մտածել ընդհանրապէս երեխայ ունենալու գաղափարի մասին ու սուտ չասեմ՝ ջղայնացայ։ Երեխաների թուաքանակի մասին այս կայքում մէկ անգամ էլ եմ գրել։ Երեխայ ունենալը շատ բարդ բան չէ։ Բարդը այդ երեխային (կամ երեխաներին) պահելն է։ Մարդավայել պահելը։

Որոշակիօրէն այս պարագային, ո՞վ է այդ ընտանիքի այդ վիճակի իսկական մեղաւորը։ Եթէ ցոյց են տալիս, որ այնինչ համայնքում երկու շաբաթ է ինչ աղբը չեն տարել ու դրա պատճառով այս է եղել ու այն է եղել, պարզ է որ հասցէատէրը տուեալ թաղի թաղապետն է, քաղաքապետարանն է։ Նա է մեղաւոր։ Նա պիտի պատասխանատւութեան կանչուի։ Բայց որոշակիօրէն այս ընտանիքի պարագային քննադատութիւնը ու՞մ է ուղղուած։ Ո՞վ է մեղաւոր։ Ու՞մ օձիքը բռնենք։

Եթէ մարդը իր ասածով տարիներ է անգործ է, ապա ինչու՞ է անընդհատ երեխայ ունենում։ Եթէ ապրում է մի սենեակում, որը մէկ, երկու, առաւելագոյնը երեք հոգու համար է, ապա ի՞նչ է մտածում ինը երեխայ ունենալով, դեռ տասներորդն էլ ճանապարհին է։

Եթէ մէկը կասի, որ ազգն է շատացնում, ես էլ կասեմ, որ թերսնուած մարդը ազգին պէտք չէ։ Դեռ չեմ ասում օրուայ գիտութեամբ չօժտուած մարդը ազգին պէտք չէ։ Խօսում եմ հացի մասին։

Յանցագործութիւն չէ՞ չունենալ կեանքի ամենատարրական պայմանները ու անընդհատ երեխայ բերել։ Յետոյ էլ կանգնել տեսախցիկի առաջ ու ստեղծել սրտաճմլիկ տեսարաններ։ Մի երկու լրագրող էլ հաղորդում պատրաստեն, որ այ ժողովուրդ տեսէք ու՞ր ենք հասել, մեր երկրում մարդիկ հաց չունեն ուտեն։

Դա իմ կարծիքով հացի խնդիր չի, մշակոյթի խնդիր է, գիտակցութեան խնդիր է։ Մշակութային աղքատութեան հարց է։

Ցանկացած մարդ էլ հնարաւոր է, որ այս աշխարհում մի օր տապալուի ու հաւասարուի հողին։ Բայց ահա հէնց այդ պահից էլ պիտի մտածի տապալուած վիճակում նոր երեխաներ չունենալու մասին։

Լրագրողը լաւ կանէր մի թուղթ ու գրիչ տար ընտանիքի հօրը ու ասէր, խնդրեմ գրես տեսնենք քո կարծիքով տասնըերկու հոգանոց ընտանիքի ամսեկան ծախսը ինքչան է։ Մենք ի՞նչ տեսակ գործ գտնենք քեզ համար, որ տասնըերկու հոգով ապրէք։ Անկախ արդիւնքից նուազագոյնը հեռուստադիտողները, երկրի պատասխանատուներն ու բարերարները կիմանային մարդը հաշիւ անել գիտի թէ ոչ։

Յամենայնդէպս մեղք են երեխաները՝ երեխաները, բայց ոչ ծնողները։

Լաւ մնացէք։