Ազատութիւն, որի համար տուեցինք հայրենիքը
Ես ու մի փողկապաւոր տղամարդ, հա, հա, հնէց այն փողկապաւորը, որի հետ հայրենադարձուել եմ, յիշու՞մ էք, թարգմանչի դեր էր կատարում, մեր ինքնակոչ ղեկավարը։ Լաւ, յոյսով եմ յիշեցիք, նստած էինք ՕՎԻՐ-ի պետի գրասենեակում ու սպասում էինք։ Լուռ էինք, այնպէս ինչպէս Իրանում, նոյնատիպ հիմնարկում էինք սպասում ճակատագրական պատասխանի։
Պետը ժամանեց։ Զգաստացանք։ Փողկապաւորը ոտքի կանգնեց, արեւելքցու սովորութեամբ, ձեռքը դրեց կրծքին ու թեթեւ խոնարհուեց։ Նստեց միայն թոյլտւութիւնից յտեոյ։ Ես նոյնպէս բարեւեցի։
“Մենք նպատակայարմար ենք գտել ձեր Ամերիկա մեկնելը”,- մի քանի թղթեր նայելուց յետոյ ասաց նա։
Ցնցուեցի։ Մի մեծ հարցական ծառացաւ աչքերիս առաջ։ Գնա՞լ, թէ՝ չգնալ։ Նայեցի փողկապաւորին։ “Չգնալը էշութիւն է” կարդացի նրա աչքերի մէջ։ Նա գաղտագողի ժռտաց։ Բոլորն էին այդ կարծիքին, անգամ ՕՎԻՐ-ի պետը, որը ուշացումով, բայց լքեց…
Յիշեցի հայրենի հողին ոտք դնելուս առաջին օրը, հոգիս ինչպիսի հպարտութեամբ լցուեց։ Հողը ոտքիս տակ ամրացաւ եւ սփիւռքածին երիտասարդիս ձգեց, խառնեց իր հետ՝ կապեց արմատներին, նոր շունչ ու նոր արիւն ներարկեց։ Ես ինձ իրաւունք վերապահեցի ջարդելու պանդխտութեան ցուպը։ Ուղիղ կեցուածք ընդունեցի, գլուխս՝ վեր, բաց ճակատով տեսայ լուսաւոր հորիզոնը… “Ես եմ այս հողի տէրը,- ասացի ինքս՝ ինձ,- ես իմ տանն եմ, այս հողը մշակել է իմ պապը, այս ծառը տնկել է իմ պապը, այս պատը շարել է իմ պապը, այս վանքում աղօթել է իմ պապը։ Այս սարը վկայ է, որ այս ծառը տնկել է պապս, այս պատը շարել է պապս ու պապս աղօթել է այս վանքում… Պապս չկայ, սարը կայ։ Սարը վկայ է, իսկ ես ժառանգն եմ այս հողի, ծառի, վանքի ու վկայ՝ Արարատի”։
Ի՞նչ եղաւ հպարտութիւնս։ Ինչու՞ ոտքիս տակի հողը նորից երերաց, ինչու՞ էր մթնում իմ տեսած լուսաւոր հորիզոնը…
Դաւաճանի զգացումը խեղդեց ինձ, ողնաշարի սուր ցաւ զգացի, փորձեցի շտկուել, ծառանալ…
Դրսում սպասողներ ունէինք։ Թէ՜ դրական, թէ բացասական պատասխանները իւրովի էին ազդելու նրանց վրայ։ Յուզուած էի։ Երկիրը լքելու թոյլտւութիւն էի ստացել։ Տանիցս դուրս գալու թոյլտւութիւն էի ստացել ու այդ “աւետիսով” պէտք է ներկայանայի հարազատներիս, ասէի՝ աչքներդ լոյս, մեր տունը լքելու թոյլտւութիւն ենք ստացել։ Աստուած իմ, մարդիկ ինչքան թանկ էին վճարում իրենց իսկ տունը լքելու համար…
Ու յանկարծ, դրսում սպասող երկու առանձին խմբեր, հարցական հայեացքով շտապեցին դէպի մեզ.
“Մա քէ րաֆթիմ, վայ բեհալէ բաղիյէ” (մենք գնացինք, վայը մնացողներին),- ասաց փողկապաւորն ու շտապեց դէպի իրեն սպասող մեքենան։
“էջ 289-291”
No comments:
Post a Comment